Chuyện má Lê Thị Sảnh gửi biếu Bác Hồ cây vú sữa, được Bác chăm sóc, nâng niu và cây vú sữa trở thành biểu tượng thiêng liêng của tấm lòng đồng bào miền Nam với Bác và tấm lòng của Bác với đồng bào miền Nam, giờ ai cũng biết. Ðể hiểu rõ hơn câu chuyện này, chúng tôi tìm về nhà má Lê Thị Sảnh, Ấp 10, xã Trí Phải, huyện Thới Bình và thu thập thêm được một số thông tin.

Hiệp định Giơnevơ được ký kết, Nam Bộ có 3 khu vực được chọn tập kết đưa lực lượng cách mạng miền Nam ra Bắc, đó là: Hàm Tân - Xuyên Mộc, Cao Lãnh - Ðồng Tháp Mười và Cà Mau. Trong đó, Cà Mau có thời gian tập kết dài nhất, với 200 ngày (từ 21/7/1954-10/2/1955) và trung tâm của khu vực tập kết Cà Mau là kênh xáng Chắc Băng. Hướng tới kỷ niệm 70 năm sự kiện tập kết ra Bắc 1954, tìm hiểu, ôn lại một thời kỳ lịch sử in đậm dấu ấn của đất nước cũng là cách tri ân thế hệ đi trước và là nền tảng để hướng đến tương lai.

Sự kiện tập kết ra Bắc cách nay đã 70 năm, những cô bé, cậu bé là học sinh miền Nam (HSMN) ngày nào giờ đã ngoài “bát thập”. Một lần thăm lại chốn xưa, nơi từng lưu dấu trước khi rời quê hương miền Nam đằng đẵng mấy chục năm trời là ước nguyện bấy lâu và nay đã toại nguyện.

Năm 1954, sau khi Hiệp định Giơnevơ ký kết, Cà Mau được chọn là 1 trong 3 khu vực tập kết, chuyển quân ra Bắc của Nam Bộ. Trong thời gian 200 ngày đêm, Cà Mau bừng lên khí thế của chiến thắng, của đời sống mới thực sự tự do, hạnh phúc trong không khí hoà bình, vui tươi, phấn khởi dưới sự lãnh đạo, tổ chức của chính quyền cách mạng sau 9 năm trường kỳ kháng chiến. Giai đoạn cuối năm 1954, lực lượng tập kết và thân quyến đưa tiễn đổ dồn về vùng ngã ba Chắc Băng, nơi có bến chuyển quân ra tàu lớn ở vàm sông Ông Ðốc.

Tỉnh Cà Mau hiện đang chuẩn bị cho việc tổ chức nhiều hoạt động trong sự kiện quan trọng có quy mô cấp tỉnh, đó là kỷ niệm 70 năm Sự kiện tập kết ra Bắc (1954-2024). Trong đó, Dự án đầu tư xây dựng Cụm tượng đài kỷ niệm Chuyến tàu tập kết ra Bắc, tại thị trấn Sông Ðốc, huyện Trần Văn Thời, đang được tăng tốc thi công nhằm kịp tiến độ đề ra.

Bài học từ chiến lược giáo dục đào tạo của Trường Học sinh miền Nam trên đất Bắc vẫn đầy tính thiết thực trong bối cảnh hội nhập hiện nay.

Nằm trong các hoạt động của tháng tri ân, ngày 27/7, Đoàn cơ sở Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch tỉnh phối hợp cùng Đoàn cơ sở Sở Y tế tỉnh tổ chức thăm, tặng quà, tư vấn sức khoẻ cho một số hộ gia đình liên quan sự kiện tập kết ra Bắc năm 1954.

Từ “vườn ươm” đặc biệt của Bác Hồ, có học sinh miền Nam trở về xây dựng quê hương, có người ra chiến trường trực tiếp tham gia cách mạng, có người ra nước ngoài học tập, công tác.

Những học sinh miền Nam luôn xúc động nghẹn ngào khi nhớ về những kỷ niệm khi được gặp Bác Hồ, được thầy cô giáo và nhân dân miền Bắc chăm lo cho từng bữa ăn, giấc ngủ.

Việc thành lập hệ thống trường học sinh miền Nam trên đất Bắc là một chủ trương lớn, có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, thể hiện tầm nhìn xa trông rộng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng.

Những năm chống Mỹ cứu nước, Nhân dân miền Bắc đã từng chắt chiu từng hạt muối, hạt gạo..., đóng góp máu xương cùng Nhân dân miền Nam chiến đấu chống đế quốc xâm lược, thống nhất đất nước như thế nào, đó là chuyện to tát tôi không có tham vọng kể tới. Tôi chỉ kể lại những câu chuyện nhỏ trong phạm vi học sinh miền Nam (HSMN) mà lúc ra Bắc, dẫu còn rất nhỏ, chúng tôi đã biết cảm nhận, biết ơn và trân quý suốt cuộc đời mình.

Để trao đổi, thống nhất nội dung tổ chức các hoạt động kỷ niệm 70 năm Sự kiện tập kết ra Bắc, sáng nay, ngày (16/7) Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Luân chủ trì cuộc họp thông qua các hoạt động tổ chức kỷ niệm “70 năm Sự kiện tập kết ra Bắc”. Đồng chủ trì hội nghị có đồng chí Hồ Trung Việt, Trưởng ban tuyên giáo Tỉnh uỷ. Dự cuộc họp còn có đồng chí Nguyễn Thị Nhung, Phó Chủ tịch thường trực HĐND tỉnh

Ðể phục vụ trưng bày tại lễ kỷ niệm 70 năm Chuyến tàu tập kết ra Bắc năm 1954 (dự kiến vào tháng 11/2024, tại thị trấn Sông Ðốc, huyện Trần Văn Thời, do tỉnh tổ chức), nhiều tháng qua, Bảo tàng tỉnh Cà Mau tích cực tìm kiếm, sưu tầm tư liệu, hình ảnh, hiện vật liên quan sự kiện, với mong muốn góp phần tái hiện giai đoạn lịch sử đậm dấu ấn của dân tộc.

Duyên may, chúng tôi được tiếp cận câu chuyện về hành trình kỳ diệu, đầy xúc động của chiếc xuyến vàng - kỷ vật gắn liền với cuộc đời Ðại tá Hồ Vinh Quang (bí danh Tám Vĩnh), nguyên Trưởng phòng Quân báo, Bộ Tham mưu Quân khu 9, một người con ưu tú của Cà Mau (đã tạ thế vào năm 2022). Sau tất cả, chiếc xuyến vàng ấy đã được gia đình vị Ðại tá trao tặng lại cho quê hương Cà Mau, coi như là sự tri ân nguồn cội và nhắc nhớ về sự kiện những chuyến tàu tập kết ra Bắc tại vàm sông Ông Ðốc diễn ra cách đây 70 năm.

Đây là chỉ đạo của Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Luân tại cuộc họp thông qua dự thảo Kế hoạch tổ chức hoạt động kỷ niệm 70 năm sự kiện tập kết ra Bắc (1954-2024), vào ngày 3/6.

Sáng nay (21/5), đồng chí Nguyễn Tiến Hải, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí Thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh, đồng chí Nguyễn Minh Luân, Phó chủ tịch UBND tỉnh, cùng đoàn công tác của tỉnh có chuyến khảo sát, kiểm tra tình hình thực hiện Dự án đầu tư xây dựng cụm Tượng đài kỷ niệm chuyến tàu tập kết ra Bắc năm 1954 và hệ thống đường giao thông trong khu vực.

Cùng với việc khẩn trương xây dựng cụm công trình Tượng đài kỷ niệm Chuyến tàu tập kết ra Bắc năm 1954 (tại thị trấn Sông Ðốc, huyện Trần Văn Thời) để kịp hoàn thành trong dịp Kỷ niệm 70 năm Chuyến tàu tập kết ra Bắc năm 1954 (vào tháng 11/2024), thì việc tìm kiếm, sưu tầm tư liệu, hiện vật liên quan sự kiện trên trưng bày ngay dịp lễ kỷ niệm, cũng được tiến hành gấp rút. Và Nhà giáo Ưu tú (NGƯT) Ðàm Thị Ngọc Thơ (nguyên Hiệu trưởng Trường Phổ thông Trung học Hồ Thị Kỷ, thị xã cà Mau) là học sinh miền Nam trong dòng người tập kết tại bến Sông Ðốc ngày ấy, cũng tích cực kết nối, thực hiện công việc hết sức ý nghĩa này.

Năm 1954, sau khi Hiệp định Giơnevơ được ký kết, cửa biển Sông Ðốc (thị trấn Sông Ðốc, huyện Trần Văn Thời) được chọn làm bến tập kết để đưa bộ đội, cán bộ và đồng bào miền Nam ra Bắc. Sự kiện này được xem là cuộc chuyển dịch lực lượng có ý nghĩa vô cùng to lớn, nhằm đào tạo cán bộ cho cách mạng miền Nam, đưa miền Bắc tiến lên chủ nghĩa xã hội, làm hậu phương vững chắc tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Sáng 2/1/2024, tại cửa biển thuộc khu vực bờ Nam sông Ông Đốc (Khóm 6B, Thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời), lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng cụm Tượng đài kỷ niệm Chuyến tàu tập kết ra Bắc năm 1954 được tổ chức long trọng với sự tham dự của các cấp lãnh đạo, các nguyên lãnh đạo qua các thời kỳ, đặc biệt là sự có mặt của những người tham gia "Chuyến tàu tập kết ra Bắc” cách nay gần 70 năm. Đây là công trình chào mừng Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII.

Chuẩn bị cho lễ khởi công xây dựng cụm công trình Tượng đài kỷ niệm chuyến tàu tập kết ra Bắc năm 1954 (công trình chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII) được diễn ra chu đáo, sáng ngày 31/12, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Luân đã kiểm tra thực tế các phần việc tại địa điểm xây dựng công trình (thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời).

(CMO) Chiều ngày 14/12, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức công bố Quyết định kết quả thi tuyển phương án kiến trúc mỹ thuật Tượng đài kỷ niệm Chuyến tàu tập kết ra Bắc năm 1954 và trao thưởng cho tác giả có phương án được chọn.

(CMO) 3/8 phương án của 5 tác giả tham gia thi tuyển kiến trúc mỹ thuật tượng đài Kỷ niệm chuyến tàu tập kết ra Bắc năm 1954 được Hội đồng nghệ thuật chấm chọn vào vòng 2 vào ngày 12/7. Sở VH-TT&DL sẽ họp Hội đồng nghệ thuật để thẩm định, chọn tiếp một tác phẩm xuất sắc nhất thông qua lãnh đạo tỉnh.

(CMO) Sau buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh vào chiều qua, sáng nay 25/8, Đoàn công tác Ban Liên lạc học sinh miền Nam Trung ương do đồng chí Trương Hòa Bình, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Trưởng Ban Liên lạc dẫn đầu có chuyến khảo sát thực tế, thống nhất vị trí xây dựng cụm Tượng đài Chuyến tàu tập kết ra Bắc năm 1954 tại cửa sông Ông Đốc (thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời).

(CMO) Chiều ngày 24/8, đồng chí Trương Hòa Bình, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Trưởng Ban liên lạc học sinh miền Nam Trung ương, có buổi làm việc với tỉnh Cà Mau nhằm thống nhất về phương án kiến trúc Tượng đài Chuyến tàu tập kết ra Bắc năm 1954 tại cửa sông Ông Đốc (thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời). Tiếp và làm việc với đoàn có đồng chí Huỳnh Quốc Việt, Ủy viên dự khuyết BCH Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh uỷ.