Thứ tư, 5-11-25 04:32:25
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

“Cánh buồm nước” với nghệ thuật đờn ca tài tử

Báo Cà Mau

Tôi thật sự ấn tượng với nghệ thuật đờn ca tài tử (ĐCTT) bởi sự lãng mạn, thơ mộng và duyên dáng của nó. Người nghệ nhân đờn và nghệ nhân ca có thể cất lên điệu đàn, lời ca của mình trong mọi không gian, hoàn cảnh, có thể trên sân khấu và cũng có thể là trong không gian ấm cúng thân thiết của buổi họp mặt gia đình, đám tiệc và đặc biệt nhất là dưới bóng mát của những khu vườn sum sê cây trái…

Đờn ca tài tử trên sông nước. Ảnh: Hữu Thọ

Nghệ thuật ĐCTT Nam bộ nói chung, miền Tây nói riêng, đặc biệt là của xứ Bạc Liêu - Cà Mau luôn gắn liền với khung cảnh thiên nhiên hữu tình, phóng khoáng đầy chất nhạc và thơ với những vuông tôm, đồng lúa xanh rì, cò bay thẳng cánh đan xen là những dòng kênh nước mặn, ngọt. Điều tôi đặc biệt chú ý là phong cách chơi ĐCTT trên chiếc ghe, thuyền có buồm nước. Buồm nước lợi dụng sức nước giúp thuyền trôi từ từ theo một đường thẳng nhất định mà không bị tấp vào bờ. Không biết ai là người đầu tiên đưa tiếng đờn, lời ca lên những chiếc ghe, thuyền “cánh buồm nước”, nhưng nó phù hợp và đẹp đến lạ lùng, dường như những “cánh buồm nước” trôi trên sông là dành cho nghệ thuật ĐCTT. Những chiếc ghe cứ trôi lững lờ bằng những “cánh buồm nước”, thấp thoáng hai bên bờ những rặng dừa nước xanh mát và xa xa là những vuông tôm, ruộng lúa, tiếng đờn, tiếng hát ngân nga, trong trẻo cứ vang xa, vang xa mãi hòa quyện vào nhau, càng đẹp lung linh huyền ảo hơn khi hoàng hôn chạng vạng và ánh trăng lấp ló sau những rặng dừa nước, “cánh buồm nước” và ĐCTT cứ hòa quyện vào nhau, quyến luyến như đôi tri kỷ không thể tách rời.

Ngày nay, những “cánh buồm nước” đã dần rời xa bởi sự phát triển kinh tế, đòi hỏi tốc độ nhanh mạnh, nên không còn ai sử dụng nữa, có chăng chỉ còn trong hoài niệm, hồi ức của những nghệ nhân lớn tuổi. Tôi đã gặp được một người nghệ nhân đã từng được trải nghiệm cảm giác bềnh bồng khi đờn ca cùng những “cánh buồm nước”: ông Nguyễn Văn Để (tên thường gọi là ông Bảy Đờn Cò) - hội viên Câu lạc bộ ĐCTT TP. Bạc Liêu. Ông Để vốn là thương binh bị mù cả hai mắt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, có biệt tài chơi đờn cò và ca rất hay. Ông đã kể cho tôi nghe về sự lãng mạn của “mối duyên tình” giữa “cánh buồm nước” và ĐCTT trong một buổi chiều muộn ngồi bên dòng kênh Xáng Bạc Liêu. Ông kể với sự say sưa, hào hứng như thể ông đang ngồi trên chiếc thuyền có “cánh buồm nước” ngày nào, đôi mắt đăm đắm vô định về phía trước với vẻ trầm ngâm của một người tài tử thực thụ. Lâu lâu ông lại gảy lên vài phím đàn bản Liêu Giang mượt mà, sâu lắng như thể minh chứng cho những lời mình đang kể. Chúng tôi, những hậu sinh say mê nghệ thuật ĐCTT chỉ biết ngồi nghe như nuốt từng lời. Ông Để cho biết bản Liêu Giang là một sáng tác của ông Lê Văn Túc (tên thường gọi là Ba Chột, đã mất), ngụ phường 2, TP. Bạc Liêu, ra đời trong hoàn cảnh như vậy.

Câu chuyện của ông càng làm cho tôi hiểu và yêu biết bao nghệ thuật ĐCTT mà cha ông chúng ta đã sáng tạo và lưu truyền cho hậu thế. Thiết nghĩ, khi ĐCTT đã được nâng lên tầm cao mới, không chỉ là di sản của dân tộc Việt Nam mà của toàn nhân loại, vậy thì nên chăng khôi phục không gian văn hóa sinh hoạt nghệ thuật ĐCTT trên những “cánh buồm nước” khi xưa để phục vụ du khách thưởng thức. Nhã nhạc cung đình Huế, quan họ Bắc Ninh đang làm như thế và đạt được hiệu quả rất cao, vì vậy, tin rằng cách làm này sẽ thu hút đông đảo du khách tham gia thưởng thức, góp phần thúc đẩy sự phát triển của du lịch và đưa ĐCTT thấm sâu vào lòng công chúng hơn!

ĐINH VIỆT DŨNG

Nét đặc sắc của tín ngưỡng thờ Bà Thiên Hậu ở Cà Mau

Trong dòng chảy văn hoá tại vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc, tín ngưỡng thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu (còn gọi là Bà Thiên Hậu) của cộng đồng người Hoa đã trở thành một nét sinh hoạt tâm linh đặc sắc, góp phần quan trọng trong việc định hình bản sắc văn hóa Cà Mau. Tín ngưỡng này, với tâm điểm là Lễ hội Vía Bà Thiên Hậu, không chỉ là nơi gửi gắm ước vọng an lành mà còn là minh chứng sống động cho sự giao thoa văn hóa các dân tộc Kinh – Khmer – Hoa tại địa phương.

“Mong đợi… ngày sếu trở về”

Vừa qua, tại Ðường Sách TP Hồ Chí Minh (đường Nguyễn Văn Bình, phường Sài Gòn), diễn ra Lễ khai mạc triển lãm và giới thiệu sách ảnh “Sếu đầu đỏ”, với chủ đề “Mong đợi... ngày sếu trở về”, của tác giả - Nghệ sĩ Nhiếp ảnh (NSNA) Nguyễn Trường Sinh.

Bất khuất Nọc Nạng

Có dịp về Cà Mau, du khách hãy ghé qua Di tích Quốc gia Nọc Nạng tại phường Giá Rai, sẽ được nghe kể về trận chiến đẫm máu của gia đình Mười Chức để bảo vệ hạt lúa, thửa ruộng quê hương năm 1928. Ðã gần thế kỷ trôi qua, tinh thần bất khuất trước kẻ thù của những nông dân chất phác nhưng mang khí phách anh hùng mãi là niềm tự hào của xứ sở.

Tiềm năng du lịch văn hoá từ ngôi chùa cổ

Toạ lạc tại ấp Đường Đào, xã Hồ Thị Kỷ, chùa Rạch Giồng (chùa Serymengcol) là một trong những ngôi chùa Khmer Nam tông có lịch sử lâu đời ở tỉnh Cà Mau. Trải qua hơn 230 năm hình thành và phát triển, ngôi chùa không chỉ là trung tâm tín ngưỡng của đồng bào Khmer, mà còn là nơi lưu giữ những giá trị đặc sắc về văn hoá, kiến trúc và nghệ thuật dân gian Nam Bộ.

Về miền biên viễn

Anh Nguyễn Văn Huy vốn mê nhiếp ảnh từ nhỏ, thầm ấp ủ ước mơ sắm được chiếc máy ảnh cho riêng mình. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, anh chưa thể thực hiện đam mê này. Mãi đến năm 2020, ở tuổi gần 50, anh mới bắt đầu chạm vào nhiếp ảnh.

Vùng đất của những lễ hội và di sản văn hoá

Cùng đoàn kết, cộng cư lâu đời trên mảnh đất Cà Mau, 3 dân tộc Kinh - Khmer - Hoa anh em đã kiến tạo cho quê hương cực Nam Tổ quốc nền văn hoá đậm đà bản sắc, đa dạng và độc đáo, vun đắp nền tảng tinh thần xã hội vững chắc, khơi dậy sức mạnh nội sinh để Cà Mau vững bước trên hành trình mới - hành trình cùng cả nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

“Cà Mau - Dấu ấn thời đại” - Rực rỡ chương trình nghệ thuật chào mừng thành công Đại hội  

Tối 18/10, tại Quảng trường Hùng Vương (phường Bạc Liêu), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 (Đại hội), với chủ đề “Cà Mau dấu ấn thời đại”.

Khánh thành Di tích Chiến thắng Đầm Dơi - Cái Nước - Chà Là

Sáng 15/10, Di tích Chiến thắng Đầm Dơi - Cái Nước - Chà Là chính thức được khánh thành. Đây là một trong 11 công trình, dự án chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ I.

Truyền dạy nghệ thuật Khmer và Hoa cho hơn 100 học viên

Sáng 15/10, hơn 100 học viên là nghệ nhân, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số cùng người Khmer và người Hoa sinh sống tại các xã, phường có điểm du lịch trên địa bàn tỉnh tham dự lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng truyền dạy nghệ thuật cổ truyền do Sở VHTT&DL tỉnh phối hợp với Trường Đại học Bạc Liêu tổ chức.

Trang nghiêm Đại lễ Dâng y Kathina năm 2025

Sáng 12/10, tại Chùa Rạch Giồng (ấp Đường Đào, xã Hồ Thị Kỷ) long trọng diễn ra Đại lễ Dâng y Kathina năm 2025. Đây là một trong những nghi lễ quan trọng của Phật giáo Nam tông Khmer, mang đậm giá trị văn hóa tâm linh, thể hiện lòng tôn kính và tri ân sâu sắc của phật tử đối với chư tăng sau ba tháng an cư kiết hạ.