(CMO) Kỳ họp thứ 10, HÐND tỉnh Cà Mau khoá X, nhiệm kỳ 2021-2026, đã thông qua Nghị quyết “Kết quả giám sát việc triển khai, thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh Cà Mau” (Nghị quyết) với cách tiếp cận toàn diện, thẳng thắn, cầu thị về thành tựu đạt được; hạn chế tồn tại; nguyên nhân của hạn chế tồn tại; nhiệm vụ, giải pháp khắc phục và công tác tổ chức thực hiện nhiệm vụ xây dựng NTM trong giai đoạn mới.
Đây là Nghị quyết quan trọng, cấp thiết; là căn cứ, cơ sở để xây dựng NTM tại Cà Mau có bước chuyển mạnh mẽ trong cả nhận thức và hành động; huy động được sức mạnh tổng thể, đoàn kết của toàn hệ thống chính trị, toàn xã hội; là động lực mới cho nhiệm vụ xây dựng NTM tại địa phương theo hướng thực chất, đồng bộ; khẳng định và nhấn mạnh vai trò chủ thể, trung tâm không thể thay thế của Nhân dân.
Ðánh giá toàn diện, thực chất
Thời gian qua, Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM của tỉnh Cà Mau đã đạt được những kết quả quan trọng. “Diện mạo vùng nông thôn trong tỉnh có nhiều chuyển biến khởi sắc, hệ thống hạ tầng - xã hội ngày càng được hoàn thiện; môi trường, cảnh quan nông thôn nhiều nơi sáng - xanh - sạch - đẹp; hoạt động hệ thống chính trị - xã hội được nâng cao; sản xuất phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của người dân vùng nông thôn ngày càng nâng lên, khoảng cách phát triển giữa thành thị và nông thôn từng bước được thu hẹp” (trích Nghị quyết).
Người dân ủng hộ, đồng thuận và là chủ thể xây dựng, lan toả các mô hình chỉnh trang diện mạo nông thôn chính là bí quyết để xã Nguyễn Việt Khái trở thành vùng quê trù phú, tươi đẹp.
Bên cạnh những kết quả đạt được, xây dựng NTM Cà Mau còn gặp không ít khó khăn, hạn chế. Nếu tính theo bộ tiêu chí NTM mới, áp dụng cho giai đoạn 2021-2025, tỉnh Cà Mau chỉ có duy nhất 1 xã về đích NTM là Nguyễn Việt Khái, huyện Phú Tân. 54 xã đạt chuẩn NTM trước đó, đến nay chỉ còn 3 xã cơ bản đáp ứng được theo cách đánh giá mới, còn lại 51 xã đều “tuột và hụt” theo chuẩn mới.
Về thực tế này, ông Nguyễn Văn Quân, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chánh văn phòng Ðiều phối Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM tỉnh Cà Mau, cho biết: “Tình trạng hụt chuẩn, tụt chuẩn của các xã NTM cho thấy chất lượng đạt chuẩn và việc duy trì ở một số tiêu chí của một số xã sau đạt chuẩn còn hạn chế, thiếu bền vững”.
Bên cạnh đó, những nguyên nhân chủ quan cũng được đồng chí Nguyễn Tiến Hải, Uỷ viên BCH Trung ương Ðảng, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HÐND tỉnh, chỉ ra: “Ðó là tâm lý thụ động, trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của cấp trên. Công tác tuyên truyền, vận động, cách thức tổ chức thực hiện chưa thực chất, hiệu quả. Từ đó chưa làm rõ, phát huy vai trò chủ thể, trung tâm của người dân trong xây dựng NTM”. “Hãy nhìn vào nguồn lực đóng góp của Nhân dân trong xây dựng NTM thời gian qua, chưa tới 3%, như vậy vai trò chủ thể, trung tâm của người dân ở đâu?”, đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ trăn trở ngay tại diễn đàn nghị trường kỳ họp thứ 10, HÐND tỉnh khoá X vừa qua.
Tuy nhiên, những khó khăn khách quan trong xây dựng NTM tại Cà Mau cũng không hề ít. Theo ông Nguyễn Văn Quân: “Ngoài nguồn lực đầu tư chưa đáp ứng được với nhu cầu thực tiễn, Cà Mau còn gặp hàng loạt khó khăn khác. Trong đó, nhiều xã đã đạt chuẩn NTM hụt chuẩn, tụt chuẩn do diễn biến bất thường của thời tiết, thiên tai, biến đổi khí hậu. Lấy ví dụ như một số địa phương của Ðầm Dơi, từ đạt chuẩn xuống rớt chuẩn chỉ qua 1 đêm do sạt lở tàn phá hạ tầng giao thông nặng nề. Số lượng văn bản về NTM quá nhiều, quá mới, nhiều địa phương lúng túng trong việc thẩm thấu chớ chưa nói đến triển khai. Cá biệt, có những tiêu chí, quy định không phù hợp với điều kiện thực tế, tập quán sinh sống của người dân địa phương”.
Lấy dân làm gốc
NTM không gì khác là đặt Nhân dân ở vị trí trung tâm, chủ thể; là nguồn lực hết sức quan trọng không thể thay thế; là động lực và cũng là mục tiêu của NTM. NTM phải được xuất phát và đánh giá từ sự đồng thuận, mức độ hài lòng và sự thụ hưởng của Nhân dân. “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng là nguyên tắc nhất quán trong xây dựng NTM của Cà Mau”, đồng chí Nguyễn Tiến Hải khẳng định.
Dù xuất phát điểm khó khăn, song với nỗ lực, quyết tâm lớn cùng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, huy động và phát huy được sức mạnh đồng thuận và đóng góp của Nhân dân, huyện Phú Tân đã có 8/8 xã về đích NTM. Tự hào hơn, xã Nguyễn Việt Khái từng là xã bãi ngang ven biển đặc biệt khó khăn, nay trở thành địa phương đầu tiên của tỉnh Cà Mau đạt chuẩn NTM theo bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025.
Ông Lê Văn Bắc, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Việt Khái, cho biết: “Xuất phát điểm thấp nên địa phương phải phấn đấu, nỗ lực nhiều hơn. Ðảng bộ, dân và quân xã anh hùng Nguyễn Việt Khái luôn chủ động, quyết tâm, đoàn kết thực hiện nhiệm vụ này. Trong đó, sự đóng góp, đồng thuận của Nhân dân là hết sức quan trọng, tất cả đã kết tựu thành sức mạnh để hôm nay xã Nguyễn Việt Khái tự hào, vỡ oà vui mừng với danh hiệu xã NTM”.
Nhà ông Ngô Văn Hiền, ấp Gò Công Ðông, một nét điểm xuyết, khiến người tới xã Nguyễn Việt Khái (huyện Phú Tân) phải luôn trầm trồ khen ngợi.
Tổng nguồn lực xây dựng NTM của Nguyễn Việt Khái là gần 570 tỷ đồng, điều đáng nói là nguồn lực đóng góp của người dân là hơn 148 tỷ đồng, chiếm hơn 26%. Xã Nguyễn Việt Khái xây dựng NTM bằng tâm thế kiên trì, kiên quyết, đó là cả quá trình vươn lên kỳ diệu. Xác định giảm nghèo, xoá nghèo, nâng cao toàn diện đời sống cho Nhân dân là gỡ được nút thắt lớn nhất trong NTM, từ tỷ lệ hộ nghèo hơn 16% năm 2010, đến nay, theo chuẩn tiếp cận đa chiều, tỷ lệ hộ nghèo của xã về mức 2,65%.
Diện mạo NTM của xã Nguyễn Việt Khái khiến người ta ngỡ ngàng, khó hình dung được vùng đất mặn ven biển Tây lại có được vẻ đẹp trù phú, tươi đẹp như thế. Ông Võ Văn Minh, Chủ tịch MTTQ Việt Nam xã Nguyễn Việt Khái, tự hào: “Những mô hình như tuyến đường sáng - xanh - sạch - đẹp; xây dựng hàng rào cây xanh, tạo cảnh quan đẹp cho gia đình, làng xóm... với vai trò chủ lực của người dân đã làm cho diện mạo quê hương tươi đẹp, khởi sắc. NTM không chỉ giàu mà còn cần phải đẹp”.
Ông Vũ Minh Hoàng, Phó chủ tịch MTTQ Việt Nam huyện Phú Tân, thông tin: “Trước khi đạt chuẩn NTM, qua phiếu đánh giá sự hài lòng của Nhân dân về quá trình xây dựng NTM ở xã Nguyễn Việt Khái, tỷ lệ người dân hài lòng, đồng thuận đạt gần như ở mức tuyệt đối. Dân tin, dân làm, dân giám sát và dân thụ hưởng thành quả ngọt ngào từ NTM đã tạo ra sự lan toả lớn lao cho sự phát triển của địa phương này”.
Về Nguyễn Việt Khái hôm nay, NTM trải rộng thêm những ước ao vươn tới. Ðó là gia đình ông Ngô Văn Hiền, ấp Gò Công Ðông, qua nhiều năm kỳ công đã tạo nên cảnh trí đẹp ngoạn mục quanh nhà với cây kiểng, hàng rào dâm bụt, hàng rào mắm. Là gia đình anh Hồ Văn Hận, ấp Gò Công Ðông, với sự trợ lực của các cấp, ngành đã thực hiện thành công mô hình nuôi cá bống mú thương phẩm trên sông để thoát nghèo. Người dân Nguyễn Việt Khái nói về NTM say mê, tự hào và dung dị: “Thì NTM là cho mình, cho bà con chớ cho ai khác. Bản thân, gia đình mình làm được gì thì làm, không nề hà gì hết. Mình phải giữ cho được kết quả này, mơi mốt còn phấn đấu lên NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu nữa chớ”...
Anh Hồ Văn Hận, cùng ấp với ông Ngô Văn Hiền, thoát nghèo từ sự trợ lực của các cấp, ngành, thực hiện thành công mô hình nuôi cá bống mú thương phẩm trên sông.
Bác Hồ đã dạy: “Khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Và xây dựng NTM ở Cà Mau, nếu biết “lấy dân làm gốc” thì không có khó khăn nào, trở lực nào là không thể vượt qua. Ðó cũng chính là giải pháp hữu hiệu nhất, quý giá nhất, “cú huých” lớn trong cả nhận thức và hành động để mở ra những kỳ tích xây dựng NTM của tỉnh địa đầu cực Nam Tổ quốc trong tương lai.
Ðến nay, toàn tỉnh đã có 55/82 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 67,1%; có 3 xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Tổng số tiêu chí NTM đạt được là 1.117 tiêu chí, bình quân đạt 13,6 tiêu chí/xã. Tổng số tiêu chí NTM nâng cao đạt được là 416 tiêu chí, bình quân đạt 7,6 tiêu chí/xã. Tổng nguồn vốn huy động trong 3 năm cho xây dựng NTM là hơn 24.800 tỷ đồng.
(Số liệu cập nhật đến hết tháng 7/2023)
Phạm Hải Nguyên
Xem thêm bình luận