Từ khi UNESCO công nhận nghệ thuật Đờn ca tài tử (ĐCTT) là di sản văn hóa phi vật thể đến nay, Bạc Liêu đã nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị loại hình nghệ thuật này bằng nhiều hình thức. Và hiện tại, có 52 chương trình đang trong quá trình “thai nghén” hứa hẹn sẽ là bộ phim tư liệu bảo tồn ĐCTT thiết thực, hiệu quả.
Một chương trình đờn ca tài tử thực hiện tại Khu lưu niệm nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ và nhạc sĩ Cao Văn Lầu. Ảnh: N.T
PGS-TS Đỗ Lệnh Hùng Tú, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Điện ảnh Việt Nam, Chi hội trưởng Chi hội các Hãng phim TP. Hồ Chí Minh, cho biết: “Đây là việc làm ý nghĩa và thiết thực trong việc giữ gìn, phát huy và quảng bá nghệ thuật ĐCTT - di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại nói chung và bộ môn nghệ thuật đặc sắc này trên đất Bạc Liêu nói riêng. Qua những chương trình ĐCTT được sản xuất, phổ biến sẽ tạo sự lan tỏa mạnh mẽ ra khu vực, cả nước và quốc tế”. Ông Huỳnh Công Danh, Giám đốc Hãng phim Chợ Lớn, đơn vị trực tiếp sản xuất chương trình, cũng chia sẻ: “Việc ký kết hợp tác sản xuất 52 chương trình ĐCTT có ý nghĩa thiết thực trong giữ gìn và phát huy nghệ thuật ĐCTT không chỉ trên cả nước mà lan tỏa tầm quốc tế. Các giá trị nghệ thuật truyền thống cần được giữ gìn, phát huy để các thế hệ tiếp nối hiểu, cảm được cái hay, cái đẹp mà bậc tiền nhân lưu truyền lại. Bạc Liêu là một trong những vùng đất của Nam Bộ gìn giữ được những giá trị tuyệt vời của nghệ thuật này”.
Bạc Liêu là một trong những “cái nôi” quan trọng của ĐCTT Nam Bộ, là xứ sở của khúc nhạc lòng bất hủ “Dạ cổ hoài lang”. Người Bạc Liêu luôn tiếp biến những giá trị văn hóa mới, mang đậm đặc trưng của vùng đất trẻ bằng những loại hình nghệ thuật đương đại như nhiếp ảnh, hội họa, sân khấu, múa, văn học, âm nhạc… Đó là lý do mà Hội Điện ảnh Việt Nam chọn Bạc Liêu làm “chủ công” tổ chức sản xuất 52 chương trình ĐCTT. PGS-TS Đỗ Lệnh Hùng Tú cho biết: “Bạc Liêu đủ sức để làm phim tư liệu về ĐCTT, trong đó có 22 nghệ nhân ưu tú của Bạc Liêu là đội ngũ nòng cốt, chắc chắn sẽ tạo ra những thước phim đậm chất tài tử”.
Phim tư liệu về ĐCTT là công trình cụ thể hóa Đề án Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể nghệ thuật ĐCTT Nam Bộ giai đoạn 2014 - 2020 trên địa bàn tỉnh. Chương trình này cũng góp phần quan trọng cho công tác duy trì hoạt động giao lưu tại các thiết chế văn hóa, câu lạc bộ, đội, nhóm ĐCTT… Nói về ý tưởng thực hiện, Nghệ nhân ưu tú Đỗ Ngọc Ẩn, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội VH-NT tỉnh (người chủ công viết kịch bản văn học và kịch bản phim) chia sẻ: “Trong số 52 chương trình, tôi sẽ thực hiện chuyên sâu 20 số là 20 bản Tổ của ĐCTT, các số còn lại là những bài bản của nghệ nhân tiền bối, nhạc sư ở Bạc Liêu, miền Tây và miền Đông Nam Bộ sáng tác. Trong mỗi số, tôi sẽ mời diễn giả giới thiệu và phân tích về điệu thức của các bài bản tài tử là gì. Tức là phải cho người ta biết loại hình, thể điệu đó như thế nào trước, sau đó mới trình diễn. Chương trình từ đó sẽ trọn vẹn hơn, người xem sẽ hiểu rõ hơn về tài tử”. Với thời lượng 30 - 40 phút, chương trình sẽ có cả kiến thức lẫn trình diễn, dễ dàng đi vào lòng người hơn. Song hành cùng kiến thức phổ quát về ĐCTT, đơn vị tổ chức sẽ phối hợp thực hiện những cảnh quay tại Bạc Liêu và nhiều địa phương có hoạt động về ĐCTT.
“Đây sẽ là những thước phim chắt lọc về ĐCTT đậm đà bản sắc dân tộc. Dự kiến sẽ bắt tay thực hiện vào đầu năm 2021. Sau khi 52 chương trình hoàn thành, sẽ chuyển cho các đài PT-TH phát sóng toàn quốc để phổ biến rộng rãi”, ông Đỗ Ngọc Ẩn cho biết. Làm cho nghệ thuật ĐCTT thấm sâu vào nét sinh hoạt hàng ngày của người dân Nam Bộ nói riêng, cả nước nói chung, đồng thời xứng đáng là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, là mục tiêu mà bộ phim tư liệu này hướng đến.
Ngọc Trân