Trong thời buổi công nghệ 4.0, khi mà điện thoại thông minh ngày càng “phổ cập” thì hầu như ai cũng có một tài khoản Facebook cá nhân. Với các bạn trẻ, Facebook hay nói rộng hơn là mạng xã hội (MXH) đã trở nên vô cùng phổ biến và trở thành “món ăn tinh thần” không thể thiếu trong cuộc sống thường nhật. Tiện ích mà MXH mang lại không hề nhỏ, nhưng nó cũng là con dao hai lưỡi làm nảy sinh những mâu thuẫn không đáng có một khi người dùng ứng xử thiếu văn hóa với nhau trên “thế giới ảo” này.
"Cà khịa" nhau trên MXH
Tình huống được các bạn trẻ lớp 12V (Trường THPT Chuyên Bạc Liêu, TP. Bạc Liêu) đặt ra trong buổi ngoại khóa về văn hóa ứng xử của thanh niên trên MXH mới đây rất thực tế. Đó là bạn A trên tay đang cầm hộp cơm chuẩn bị vào lớp, thì bạn B đi ngang vô ý làm rơi hộp cơm. Dù bạn B có ý xin lỗi, nhưng bạn A cho rằng chưa đủ thiện chí, nên quyết lòng đưa sự việc lên Facebook để “bóc phốt” hành vi kém lịch sự của bạn B. Sự việc càng bị đẩy lên cao trào khi rất nhiều người dùng Facebook vào bình luận, chia sẻ rầm rộ. Thế là B bị “ê” mặt và hẹn A đánh nhau để giải quyết mâu thuẫn…
Tình huống này khiến chúng tôi nhớ đến sự việc xảy ra cách đây không lâu tại một trường THPT trên địa bàn TP. Bạc Liêu. Đó là trong một giờ học thể dục, thấy hai học sinh bắt đầu có lời qua tiếng lại, thậm chí huơ tay múa chân chuẩn bị ẩu đả, giáo viên giáo dục thể chất đã ứng biến nhanh khi đề nghị hai bạn trẻ này vào một phòng học trống để giải quyết mâu thuẫn. Sau đó, giáo viên ấy đã nhanh chóng mời Ban giám hiệu lên giải quyết vụ việc. Nghe các bạn cùng lớp bảo nguyên nhân của mâu thuẫn ấy chẳng qua là do hai bạn trẻ này… “cà khịa” nhau trên MXH trước đó.
Các bạn nam hay nóng tính nên dễ xích mích đã đành, đáng lo lắng hơn là thời gian gần đây những vụ mâu thuẫn được giải quyết bằng bạo lực có xu hướng lan sang các bạn nữ cả ở thành thị lẫn nông thôn. Và nguyên nhân cũng là mâu thuẫn từ MXH mà ra. Đó có thể là thấy bạn chướng mắt; bạn học tốt hơn mình; bạn tối ngày đăng lên MXH hình ảnh thần tượng mà mình ghét; bạn dám thích bạn trai mà mình đang để ý; thậm chí dám xài cột tóc hao hao giống mình… Vậy là bằng mọi giá phải “treo tút” (đăng dòng trạng thái) để “cà khịa” bạn trên MXH, khiến người kia bị cộng đồng dèm pha, thậm chí sử dụng những lời lẽ không hay… Và hậu quả là những câu chuyện buồn không hồi kết được giải quyết bằng bạo lực.
Một phân cảnh trong buổi ngoại khóa Văn hóa ứng xử của thanh niên trên MXH của ĐV-TN Trường THPT Chuyên Bạc Liêu. Ảnh: Vũ Quang Thắng
Hãy là người dùng MXH có văn hóa
Có thể thấy, MXH là công cụ có nhiều tiện ích để kết nối mọi người, hình thành nên các nhóm và cộng đồng mạng rất phong phú, mang tính xuyên quốc gia. Những người tham gia MXH rất đa dạng, khác nhau về tuổi tác, dân tộc, tôn giáo, trình độ học vấn, tính cách, sở thích… Mỗi cá nhân lại có thể kết bạn, tham gia nhiều nhóm, cộng đồng mạng khác nhau, nên mặc dù có sự lựa chọn, song nguy cơ mâu thuẫn, xung đột về quan điểm giữa các thành viên trong nhóm hay giữa nhóm này với nhóm khác vẫn rất cao, có thể khiến bạn bị lôi kéo vào những chuyện vô bổ, phiền toái… không đáng có.
Hiện có một thực tế đáng buồn là môi trường MXH đang bị vẩn đục bởi các hành vi giao tiếp, ứng xử chưa văn hóa; cách sử dụng MXH của một số người dùng chưa thật sự văn minh, hoặc số ít còn lợi dụng các diễn đàn để công khai đả kích, nói xấu, bôi nhọ lẫn nhau. Rất nhiều bạn trẻ còn quan niệm MXH là thế giới ảo, có thể ẩn danh nên rất dễ dãi trong ứng xử, xem MXH là công cụ để săm soi đời tư của người khác, thể hiện cái tôi cá nhân, hoặc tự cho mình cái quyền “tự do ngôn luận” núp bóng trong hành vi phỉ báng, cư xử vô văn hóa… làm tổn thương người khác, lây lan cách ứng xử tiêu cực cho cộng đồng.
Nên nhớ rằng, những gì chia sẻ trên MXH là sự phản ánh con người, tính cách, lối sống của bạn. Vì vậy, khi tham gia MXH, mỗi người trẻ nên là một người dùng thông minh, có văn hóa, rèn cho mình cách ứng xử, tương tác thật chuẩn mực. Hãy thực hiện đúng những quy tắc: nếu không nói được những điều lạc quan thì nên giữ im lặng, tế nhị, tôn trọng người khác… Có như thế thì người dùng sẽ không sa vào những vấn đề tiêu cực, hệ lụy xấu từ MXH.
Kim Trúc
Xem thêm bình luận