Bánh ít là một trong những món bánh truyền thống của Việt Nam, đặc biệt phổ biến ở miền Tây Nam Bộ. Với lớp vỏ nếp dẻo, thơm cùng nhân đậu xanh hoặc dừa ngọt bùi, bánh ít là một món ăn dân dã chứa đựng nhiều giá trị văn hoá lâu đời. Tên gọi “bánh ít” được cho là xuất phát từ hình dáng nhỏ nhắn, gọn gàng của chiếc bánh.
Chiếc bánh với hình dáng nhỏ nhắn, gọn gàng, rất thơm ngon.
Bánh ít miền Tây được làm chủ yếu từ bột nếp, nhân đậu xanh hoặc dừa, tạo nên hương vị hài hoà, vừa mềm dẻo vừa bùi, béo. Có hai loại bánh phổ biến: bánh ít trần với lớp vỏ mềm mịn ôm lấy nhân ngọt thanh và bánh ít lá gói trong lớp lá chuối xanh, giữ được hương thơm đặc trưng. Quá trình làm bánh đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo, thể hiện sự trân trọng của người làm dành cho món bánh.
Bánh ít thường xuất hiện trong những ngày giỗ của mỗi nhà, là ngày hội tụ của dòng họ, của xóm làng. Trước đám giỗ 3-4 ngày chủ nhà đã phải thức khuya dậy sớm, ngâm nếp, ngâm đậu, xay bột, nạo dừa làm bánh ít. Chủ yếu để gửi biếu khách khứa họ hàng mang về ăn lấy thảo. Có khi ngoài bánh ít, còn thêm mấy cái bánh bò, bánh da lợn, bánh kẹp cuốn, bánh bông lan,..nhưng bánh ít vẫn là món quà không bao giờ thiếu.
Khách đến đám giỗ không phải mang theo bao thư phong bì như ngày nay mà đem theo bọc đường, bột ngọt, sang hơn thì cặp nước ngọt, bánh tây. Chủ yếu là tình làng nghĩa xóm, là cái tình cái nghĩa con cháu tưởng nhớ ông bà về cùng ăn mâm cơm tụ họp. Rồi khi khách ra về, chủ nhà sẽ hồi lại một bọc vài ba cái bánh ít làm quà.
Gói bánh ít mỗi dịp cúng giỗ hay sum họp gia đình là nét đẹp trong đời sống người dân miền Tây.
Ngày nay, nhịp sống hiện đại với sự lên ngôi của các loại bánh công nghiệp, bánh ngoại nhập khiến các món bánh truyền thống như bánh ít ngày càng ít xuất hiện trên mâm cỗ. Nhiều gia đình trẻ không còn duy trì thói quen tự làm bánh mà thay vào đó là những sản phẩm tiện lợi, nhanh gọn hơn. Điều này vô tình làm cho món ăn truyền thống bị thu hẹp, mất đi một phần nét đẹp ẩm thực xưa.
Dù vậy, với người dân miền Tây, bánh ít vẫn giữ được vị trí quan trọng trong đời sống, văn hoá. Không chỉ xuất hiện trong các dịp trọng đại, mà bánh ít còn là món quà quê giản dị người miền Tây dành tặng nhau. Qua thời gian, dù nhiều món ăn hiện đại xuất hiện, bánh ít vẫn giữ được vị trí đặc biệt trong nhiều gia đình, không chỉ là một món ăn mà còn là biểu tượng của sự sum vầy, gắn kết. Nếu có dịp đến vùng đất này, đừng quên thưởng thức bánh ít để cảm nhận trọn vẹn hồn quê và tình người nồng hậu.
Ngọc Trân
Xem thêm bình luận