Trong kỷ nguyên số, báo chí đang chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ chưa từng có. Truyền thông truyền thống dần nhường chỗ cho báo chí đa phương tiện, đa nền tảng, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và các hình thức tương tác số hoá. Báo Cà Mau - Cơ quan ngôn luận của Ðảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Cà Mau không nằm ngoài tiến trình ấy. Ðể tồn tại và phát triển trong môi trường báo chí số, Báo Cà Mau cần có những định hướng và giải pháp chiến lược toàn diện, vừa giữ vững vai trò tuyên truyền, vừa đáp ứng nhu cầu tiếp nhận thông tin ngày càng nhanh, linh hoạt và đa chiều của công chúng hiện đại.
Việc đặt câu hỏi đúng, nhận diện được chúng ta đang ở đâu, thấu tỏ cả thuận lợi và khó khăn, từ đó đề ra những công việc, giải pháp để tồn tại và phát triển trong ngắn hạn và lâu dài là điều Báo Cà Mau luôn dành sự quan tâm và kỳ vọng, kiên định với những giá trị cốt lõi của báo chí cách mạng, từ đó định hình, xây dựng được “thương hiệu”, uy tín và sự tin yêu của công chúng.
Phát triển nội dung đa phương tiện và tương tác
Trong bối cảnh hiện tại, sự đứng yên chính là sự thụt lùi, lạc hậu. Sự chuyển biến mau lẹ với tốc độ vũ bão của báo chí hiện đại buộc những người làm báo, những toà soạn báo chí phải lựa chọn, một lựa chọn mang tính sống còn là đổi mới tư duy, công nghệ làm báo, phát triển hay chịu sự đào thải nghiệt ngã!
Bắt nhịp cùng xu thế của thời đại, Báo Cà Mau đã chủ động đổi mới tư duy, đề ra các giải pháp linh hoạt, sáng tạo, phù hợp điều kiện thực tiễn để hoạt động hiệu quả hơn nữa, nhất là quan tâm sắp xếp tổ chức bộ máy, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ phóng viên, biên tập viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạt chuẩn về chuyên môn, nghiệp vụ; tích cực nghiên cứu, học hỏi, tìm cách làm hay, sáng tạo, bứt phá, nắm bắt thời cơ để xây dựng Báo Cà Mau theo kịp với xu thế phát triển, đảm bảo thực hiện đạt mục tiêu có nhiều độc giả nhất, đem giá trị thông tin, truyền thông đến cho nhiều người nhất. Tăng diện bao phủ thông tin trong tỉnh, trong nước và quốc tế; bảo đảm an toàn, an ninh thông tin mạng là ưu tiên hàng đầu.
Do đó, việc xây dựng chiến lược phát triển lâu dài đối với đơn vị, trọng tâm là Báo Cà Mau điện tử là cần thiết, làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch phát triển hằng năm và từng giai đoạn, để Báo Cà Mau phát triển đúng hướng, thực sự là cơ quan báo chí chủ lực của tỉnh trong việc thông tin, tuyên truyền, góp phần phục vụ nhiệm vụ chính trị ở địa phương.
Báo Cà Mau áp dụng công nghệ hiện đại để thực hiện báo chí đa phương tiện - đa nền tảng. Ảnh: LÊ TUẤN
Với tiêu chí “Chuyên nghiệp - Nhân văn - Hiện đại”, chiến lược phát triển Báo Cà Mau căn cứ vào điều kiện thực tiễn, các cơ chế chính sách hiện hành và gắn với những phân tích, dự báo xu thế phát triển của báo chí trong tương lai. “Hạt nhân” của chiến lược này là tập trung đẩy mạnh phát triển Báo Cà Mau điện tử, đưa cơ quan Báo Cà Mau hoạt động theo mô hình toà soạn hội tụ; hướng đến mô hình truyền thông số, cơ quan báo chí số, trở thành cơ quan báo chí đa phương tiện hiện đại và chủ lực ở địa phương.
Ðối với Báo Cà Mau điện tử, đơn vị tiếp tục đầu tư nâng cấp và vận hành Toà soạn điện tử hội tụ và tích hợp theo hướng truyền thông đa phương tiện: tiện ích, hiện đại, thông tin chính xác, kịp thời, bảo mật, tương tác cao, thân thiện, dễ tiếp cận, gần gũi với công chúng. Hiện nay đơn vị đã phát triển chuyên trang phiên bản tiếng Khmer trên Báo Cà Mau điện tử. Ðến nay, đã mở gần 30 chuyên mục, phản ánh kịp thời, toàn diện các thông tin, sự kiện quan trọng của tỉnh, trong nước và quốc tế, với nhiều thể loại báo chí mới như: Inforgraphic, E-Magazine, Podcast, Longform, Media...
Báo Cà Mau đã định dạng được thương hiệu tờ báo. Trung bình mỗi tháng, báo điện tử xuất bản trực tiếp từ 500 tin, bài, ảnh, video; đồng thời cập nhật nội dung từ báo in khoảng 70-80%. Hiện nay, lượng truy cập của báo điện tử trung bình trên dưới 100.000 lượt/tháng. Ngoài ra, báo còn cập nhật thông tin trên trang Fanpage, YouTube, Zalo, TikTok, thu hút hàng chục ngàn người like, theo dõi, tiếp cận.
Mục tiêu phát triển của Báo Cà Mau điện tử là tiếp tục nâng cấp xây dựng phiên bản mới hiện đại, phù hợp với xu thế chuyển đổi số báo chí. Phát triển báo điện tử trở thành trung tâm tin tức cập nhật thông tin hằng ngày, hằng giờ. Toàn bộ tin tức, sự kiện quan trọng trên địa bàn tỉnh đều được cập nhật trên Báo Cà Mau điện tử 24/24h.
Tác nghiệp tại lễ trồng cây ở Mũi Cà Mau. Ảnh: HUỲNH LÂM
Trong đó, điều chỉnh, cơ cấu thông tin đa dạng, đa chiều, phong phú, hấp dẫn, thông tin ngắn gọn. Giao diện thể hiện tính hiện đại, nhẹ về dung lượng của báo điện tử ngay trên trang chủ. Những khối tin đặc biệt như: tin đọc nhiều, tin liên quan... phải được gợi ý và xử lý bởi những thuật toán thông minh để bảo đảm tính khách quan, gần với nội dung tương tự để thu hút lượt đọc tiếp theo của công chúng.
Ðầu tư nâng cấp giao diện báo điện tử giúp các bài viết của phóng viên được cập nhật tốc độ nhanh hơn, ứng dụng tốt hơn trên các thiết bị điện thoại thông minh (smartphone), giúp công chúng dễ dàng xem, cập nhật thông tin.
Công chúng hiện đại không chỉ đọc mà còn xem, nghe và thậm chí tương tác trực tiếp với nội dung. Do đó, Báo Cà Mau cần đào tạo đội ngũ phóng viên theo hướng “nhà báo đa năng” có thể tác nghiệp trên nhiều nền tảng, biết quay phim, dựng video, viết tin nhanh, thậm chí phát thanh trực tiếp (livestream). Mỗi bài báo không chỉ là chữ viết mà cần bổ sung video, ảnh động, biểu đồ số liệu, đường link mở rộng để tăng chiều sâu và sự hấp dẫn đối với công chúng, đem lại hiệu ứng thông tin tốt hơn.
Chuyển đổi số toàn diện và hiện đại
Chuyển đổi số trong báo chí không chỉ đơn thuần là đăng bài lên website hay mạng xã hội, mà là một quá trình tái cấu trúc toàn bộ quy trình làm báo, từ thu thập, xử lý, sản xuất đến phân phối nội dung... Ðể làm được điều đó, Báo Cà Mau cần xây dựng hạ tầng công nghệ hiện đại: Ðầu tư vào hệ thống quản trị nội dung (CMS) chuyên nghiệp. Xây dựng phần mềm lọc tin và ứng dụng các mạng xã hội trong công tác xuất bản, giúp Ban Biên tập và biên tập viên có thể nhanh chóng xuất bản tin tức đã được cho phép trực tiếp lên trang cộng đồng (Fanpage) của báo Cà Mau trên mạng xã hội. Mở ứng dụng đọc báo thông minh trên điện thoại, máy tính bảng và các thiết bị điện tử hiện đại giúp công chúng cài đặt Báo Cà Mau điện tử nhanh gọn trên các thiết bị di động, tiện cho việc truy cập trang web Báo Cà Mau.
Tập trung đầu tư cơ sở vật chất, công nghệ, phần mềm và nâng cao chất lượng đội ngũ nhân lực làm báo để phục vụ cho sự đổi mới, phát triển của báo điện tử theo hướng hiện đại. Ðổi mới quy trình tác nghiệp, công tác xuất bản, quản lý, công tác lưu trữ, truyền và khai thác dữ liệu hiệu quả, phục vụ công tác xuất bản các ấn phẩm Báo Cà Mau hoàn toàn trên môi trường mạng.
Báo Cà Mau luôn chú trọng đầu tư vào nguồn nhân lực, thường xuyên được bồi dưỡng kỹ năng làm báo trong môi trường đa phương tiện, nâng cao nhận thức về chuyển đổi số. Ảnh: PBT
Báo Cà Mau điện tử là bước ngoặt mới cho hành trình chuyển đổi số báo chí. Ðộc giả sẽ được trải nghiệm diện mạo Báo Cà Mau điện tử với những tích hợp tiện ích, hiện đại, các loại hình báo chí đa phương tiện phong phú, hấp dẫn hơn. Gắn với xu thế phát triển báo điện tử dành cho các thiết bị di động và phân khúc độc giả phù hợp. Báo Cà Mau sẽ có sự tương tác, tiếp cận với độc giả thuận lợi, nhanh chóng, ở mọi không gian - thời gian.
Hoàn thành việc xây dựng toà soạn hội tụ, đa phương tiện, tích hợp công tác quản lý, điều hành hoạt động xuất bản báo in và báo điện tử trên cùng một hệ thống. Nghiên cứu cải tiến rút ngắn quy trình xuất bản báo in và báo điện tử để nâng cao hiệu quả tuyên truyền.
Nghiên cứu cải tiến báo in thường kỳ, Báo Ðất Mũi cuối tuần, tờ song ngữ Việt - Khmer theo hướng chuyên sâu, mở các chuyên trang, chuyên mục phù hợp theo nhu cầu xuất bản thực tế, đáp ứng nhu cầu của công chúng. “Nhanh, hấp dẫn, chính xác ở báo điện tử; chuyên sâu đối với báo in” được xác định là đôi chân song hành của đơn vị trong hành trình tương lai.
Ðể đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn mới, nhất là xây dựng Báo Cà Mau thực sự trở thành cơ quan báo chí chủ lực, đa phương tiện của tỉnh, cần đổi mới tư duy toàn diện cả về nội dung, hình thức, trang thiết bị, nguồn nhân lực và phương thức làm báo hiện đại nhằm theo kịp xu hướng chuyển đổi số báo chí. Ở đây, đổi mới về tư duy quản lý được hiểu là dần chuyển tư duy quản lý sang tư duy quản trị. Tách các công việc quản lý hành chính và công việc quản trị chuyên môn để giảm sự chồng chéo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, phát huy tối đa nguồn nhân lực và cơ sở vật chất, trang thiết bị tại đơn vị báo Cà Mau.
Ngày 8/9/2023, Báo Cà Mau chính thức vận hành Toà soạn Ðiện tử hội tụ Báo Cà Mau Online. (Trong ảnh: Buổi tập huấn làm quen với quá trình vận hành của Toà soạn hội tụ Báo Cà Mau. Ảnh: LÊ TUẤN
Tạo sự chuyển đổi mạnh mẽ tư duy làm báo trong thời đại công nghệ số. Quan tâm đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin hiện đại, nhằm phục vụ cho đơn vị hoạt động trên môi trường toà soạn hội tụ, đa phương tiện; từng bước xây dựng môi trường số hoá trong mọi hoạt động báo chí tại đơn vị đáp ứng yêu cầu chỉ đạo, sản xuất được nội dung trên nhiều thiết bị, loại hình khác nhau, phục vụ tối đa nhu cầu và điều kiện, phương thức tiếp nhận thông tin của công chúng; ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), nền tảng điện toán đám mây, Big Data trong hoạt động thông tin, truyền thông, xuất bản báo và lưu trữ... là những vấn đề hết sức quan trọng để báo Cà Mau tồn tại và vươn lên phát triển trong xu thế báo chí hiện đại. Cùng với đó là một tư duy mới, tâm thế mới của toà soạn báo, đội ngũ người làm báo trong kỷ nguyên số hoá đầy cạnh tranh, thách thức nhưng cũng mở ra những biên độ vô hạn của sự phát triển.
Cơ sở vật chất, chất lượng đội ngũ nhân lực được quan tâm nâng cao để phục vụ cho sự đổi mới, phát triển của báo điện tử theo hướng hiện đại. Ảnh: L. TUẤN
Trong bối cảnh báo chí đang được “định hình lại” bởi công nghệ và thị hiếu của công chúng, Báo Cà Mau không thể đứng ngoài cuộc. Việc chuyển đổi số không phải là một đích đến, mà là quá trình thường xuyên, liên tục và không ngừng đổi mới. Với tinh thần cầu thị, sáng tạo và dám thay đổi, Báo Cà Mau hoàn toàn có thể khẳng định được vị thế và vai trò của mình trong kỷ nguyên báo chí số./.
Nhà báo Ngô Minh Toàn
Phó chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam tỉnh Cà Mau, Phó Tổng Biên tập điều hành Báo và Đài Phát thanh- Truyền hình Cà Mau