Trong bối cảnh đất nước không ngừng đổi mới và hội nhập sâu rộng, việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức và lối sống văn hóa cho thanh niên (TN) - những “rường cột nước nhà” là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa mang tính chiến lược lâu dài. Để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ này, cần có sự chung tay của toàn xã hội, đặc biệt là vai trò định hướng, dẫn dắt của báo chí - lực lượng tiên phong trong việc lan tỏa những giá trị sống tích cực, góp phần hình thành lớp TN sống đẹp, sống trách nhiệm.
Minh chứng từ thực tiễn khách quan
Ngay từ khi khai sinh nền báo chí cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặc biệt quan tâm đến vai trò của báo chí trong công tác giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng cho thế hệ trẻ. Theo Bác, báo chí không chỉ là công cụ truyền bá tư tưởng cách mạng, mà còn là người bạn đồng hành, dẫn dắt TN đi đúng con đường của dân tộc - con đường độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội.
Trong dòng chảy lịch sử, báo chí luôn song hành cùng những bước ngoặt quan trọng của đất nước. Từ cổ vũ tinh thần kháng chiến, lan tỏa niềm tin cách mạng, đến việc khơi dậy ý chí tự lực, tự cường, báo chí đã phát huy hiệu quả vai trò giáo dục lý tưởng sống, hun đúc tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến trong lòng TN Việt Nam.
Bước vào thời đại hội nhập sâu rộng và bùng nổ thông tin, báo chí càng có thêm trọng trách lớn trong việc định hướng lối sống đẹp cho TN. Báo chí Việt Nam - trong đó có Bạc Liêu, ngày càng chủ động phối hợp cùng các ngành, các cấp để xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, tạo điều kiện cho TN được rèn luyện, cống hiến và trưởng thành. Những sân chơi văn hóa, giải trí lành mạnh, những chương trình giáo dục đạo đức, lý tưởng cách mạng hay những nội dung cảnh báo, định hướng trên không gian mạng… đều góp phần tạo ra những “lá chắn thép” để bảo vệ, hình thành nên lớp TN sống đẹp, sống có trách nhiệm.
Không chỉ thông tin, phản ánh, báo chí còn biết cách truyền cảm hứng, khơi gợi tinh thần yêu nước, khát vọng vươn lên trong giới trẻ. Thông qua việc nêu gương, tôn vinh những TN tiêu biểu sống đẹp, sống có ích, báo chí đã giúp lan tỏa những giá trị tích cực trong cộng đồng. Các chuyên đề giáo dục sâu sắc về những giá trị cốt lõi như hòa bình, công lý, lòng nhân ái, sáng tạo, tình bạn, tình yêu, cái đẹp… cũng được chuyển tải sinh động, gần gũi qua từng bài viết của những người làm báo tâm huyết với tuổi trẻ.
Trong hành trình xây dựng thế hệ TN “vừa hồng, vừa chuyên”, báo chí đã, đang và sẽ tiếp tục giữ vai trò tiên phong trong việc thắp sáng lý tưởng sống, nuôi dưỡng khát vọng và đồng hành cùng TN trên con đường phát triển toàn diện.
Những cây bút trẻ hào hứng xem lại sản phẩm của mình được đăng trên Báo Bạc Liêu. Ảnh: Đ.K.C
“Nhìn lại mình” để tiếp tục đồng hành cùng TN
Dù đã có nhiều đóng góp tích cực trong việc định hướng và giáo dục TN, nhưng không thể phủ nhận rằng công tác này của báo chí thời gian qua vẫn còn những hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh đất nước hội nhập ngày càng sâu rộng.
Thực tế cho thấy, một số nội dung báo chí vẫn chưa đảm bảo đúng tiêu chí chính trị, tư tưởng, văn hóa; thậm chí còn xuất hiện tình trạng thông tin thiếu kiểm chứng, sai sự thật, thiếu tính xây dựng. Việc khai thác quá mức những vấn đề tiêu cực, giật gân, chạy theo thị hiếu thấp hoặc bị cuốn theo mạng xã hội đã phần nào gây nhiễu loạn thông tin, tác động tiêu cực đến nhận thức và tâm lý giới trẻ. Không ít bài viết xa rời chuẩn mực văn hóa, mang hình ảnh phản cảm, hoặc cổ vũ các trào lưu vô bổ khiến một bộ phận TN mất phương hướng, thiếu lý tưởng sống, sống buông thả và thờ ơ với các vấn đề của xã hội.
Trong bối cảnh đó, đòi hỏi các cơ quan báo chí cần nghiêm túc “nhìn lại chính mình”, đồng thời phát huy mạnh mẽ hơn vai trò giáo dục, dẫn dắt. Báo chí không chỉ là công cụ thông tin mà còn là phương tiện bồi dưỡng lý tưởng, đạo đức, nhân cách cho TN. Muốn làm tốt điều này, các sản phẩm báo chí cần tập trung xây dựng các chuyên trang, chuyên mục hướng đến giáo dục truyền thống cách mạng, lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc; đồng thời cổ vũ những gương sáng TN sống đẹp, sống có ích, gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Bên cạnh đó, báo chí cần đẩy mạnh việc nâng cao tri thức, kỹ năng sống cho TN, nhất là kỹ năng điều tiết cảm xúc, kiểm soát bản thân và kỹ năng tự bảo vệ trên không gian mạng. Việc tuyên truyền đúng đắn sẽ giúp TN có đủ bản lĩnh để nhận diện, phản bác các luận điệu sai trái từ các thế lực phản động.
Việc ứng dụng truyền thông hiện đại, mạng xã hội và các hình thức đa phương tiện để tăng tương tác với bạn trẻ cũng là hướng đi cần thiết. Cùng với đó, phát hành những ấn phẩm, sách báo có nội dung giáo dục giá trị sống sẽ là những điểm tựa quan trọng giúp báo chí tiếp tục là người bạn tin cậy của TN trong hành trình hình thành nhân cách, lối sống văn hóa, hun đúc lý tưởng và lan tỏa lối sống đẹp trong thế hệ tương lai.
Kim Trúc
Xem thêm bình luận