Năm 2018, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) ban hành Nghị quyết số 28 về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH). Mục tiêu là để BHXH thật sự là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, từng bước mở rộng vững chắc diện bao phủ BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân. Phát triển hệ thống BHXH linh hoạt, đa dạng, đa tầng, hiện đại và hội nhập quốc tế theo nguyên tắc đóng - hưởng, công bằng, bình đẳng, chia sẻ và bền vững. Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và phát triển hệ thống thực hiện chính sách BHXH tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, tin cậy và minh bạch.
Doanh nghiệp tham gia BHXH, BHYT góp phần giúp người lao động gắn bó với doanh nghiệp. Trong ảnh: Công nhân sản xuất tại Công ty TNHH MTV Nhựa Tý Liên (huyện Phước Long).
Đẩy mạnh phối hợp, kết hợp
Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 28, BHXH tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy ban hành Chương trình số 28 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh (khóa XV) và UBND tỉnh cũng đã ban hành Kế hoạch số 106 thực hiện nghị quyết này. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh còn tổ chức quán triệt nghị quyết với sự tham gia của 100% cán bộ, công chức, viên chức và người lao động tại Văn phòng BHXH tỉnh; giao cho Giám đốc BHXH các huyện, thị xã, thành phố tổ chức quán triệt cho viên chức, người lao động thuộc đơn vị quản lý.
Nhằm đẩy mạnh và đưa nghị quyết vào cuộc sống, tạo sức lan tỏa trong cộng đồng, BHXH tỉnh đã tăng cường công tác phối hợp với các sở, ban ngành, đoàn thể và các phương tiện thông tin đại chúng đẩy mạnh công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức khác nhau. Cũng như lồng ghép nội dung Nghị quyết số 28 tại các hội nghị tuyên truyền, đối thoại chính sách BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) đến cán bộ, hội viên, người dân và người lao động.
Cụ thể như kết hợp với các báo, đài Trung ương và địa phương xây dựng các chuyên trang, chuyên mục; nâng cao chất lượng hình ảnh, nội dung tin, bài phục vụ nhiệm vụ chính trị, đáp ứng nhu cầu thông tin đến mọi tầng lớp nhân dân. Đẩy mạnh tuyên truyền Nghị quyết số 28 trên Báo Bạc Liêu, Đài PT-TH tỉnh, Đài truyền thanh các huyện, thị xã, thành phố. Theo đó, đã thực hiện 70 tin, bài; 8 phóng sự và 6 chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền về Nghị quyết số 28, các nội dung mới về cải cách chính sách BHXH, Luật BHXH, Luật Hình sự về tội trốn đóng nợ đọng BHXH trên các phương tiện truyền thông. Ngoài ra, nhiều nội dung tuyên truyền khác còn được đăng tải trên trang tin điện tử của BHXH tỉnh…
Lao động nông thôn - đối tượng cần tham gia BHXH tự nguyện. Trong ảnh: Nông dân huyện Hòa Bình thu hoạch lúa.
Đặc biệt, BHXH tỉnh thường xuyên tham mưu và phối hợp với cấp ủy và chính quyền các địa phương triển khai Nghị quyết số 28 tại địa phương thông qua việc đưa chỉ tiêu tỷ lệ về tham gia BHXH vào chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương; tổ chức sơ kết đánh giá tình hình, kết quả thực hiện chính sách BHXH và đưa ra giải pháp vận động, tuyên truyền, phát triển đối tượng tham gia BHXH.
Sau một thời gian triển khai thực hiện Nghị quyết số 28 đã mang lại nhiều kết quả đáng ghi nhận. Nếu năm 2018 có 37.509 người tham gia BHXH bắt buộc, thì đến tháng 12/2019 đã có hơn 38.710 người tham gia. Số người tham gia BHXH tự nguyện năm 2019 trên 3.210 người, đạt 124,99% kế hoạch.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết số 28 cũng còn tồn tại một số hạn chế trong việc phát triển các đối tượng tham gia BHXH. Đó là thu nhập của phần lớn nông dân thiếu ổn định do phụ thuộc vào thời vụ; phần lớn các doanh nghiệp của tỉnh là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, quy mô sản xuất và năng lực tài chính hạn chế dẫn đến tình trạng giải thể hoặc phá sản, ảnh hưởng đến việc làm và thu nhập của người lao động; một số cấp ủy, chính quyền địa phương còn bị động trong công tác triển khai thực hiện nghị quyết; tình trạng nợ đọng, trốn đóng BHXH, BHYT vẫn còn cao; tỷ lệ người dân tham gia BHXH còn thấp so với tiềm năng; công tác phối hợp giữa các sở, ban ngành chưa thường xuyên…
Tiếp tục vận động, tuyên truyền
Thời gian tới, BHXH tỉnh sẽ tiếp tục tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh; phối hợp với các cơ quan, ban ngành trên địa bàn thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, giải pháp theo Nghị quyết số 28 đối với công tác BHXH qua các giai đoạn; đưa mục tiêu, kế hoạch thực hiện lộ trình BHXH đến mọi người lao động vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Cùng với đó là tập trung thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp trong việc phát triển đối tượng và khắc phục nợ đọng về BHXH, BHYT. Cụ thể, về phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, sẽ tập trung phát triển đối tượng đối với doanh nghiệp khu vực ngoài quốc doanh. Trong đó, chủ yếu rà soát, khai thác dữ liệu thuế để phát triển lao động tham gia BHXH, góp phần giảm thiểu tình trạng chủ sử dụng lao động trốn đóng, đóng thiếu BHXH cho người lao động. Đề xuất chuyển hồ sơ sang cơ quan công an đối với các doanh nghiệp vi phạm nghiêm trọng.
Người tham gia BHYT được chăm sóc điều trị bệnh tại Bệnh viện Đa khoa Bạc Liêu. Ảnh: L.D
Đối với phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, sẽ căn cứ chỉ tiêu được giao và dân số hiện có, giao chỉ tiêu đối tượng tham gia BHXH tự nguyện cho các địa phương và mạng lưới đại lý thu BHXH chi tiết, cụ thể cho từng tháng, quý; phân công cụ thể cho từng đơn vị, cá nhân; có báo cáo, sơ kết, đánh giá rút kinh nghiệm kịp thời. Gắn với đó là đẩy mạnh công tác truyền thông, xác định phân nhóm đối tượng để có hình thức, nội dung, kỹ năng tiếp cận phù hợp. Nâng cao năng lực, trình độ nghiệp vụ cho nhân viên đại lý thu BHXH về chính sách, kỹ năng vận động, nhất là thực hiện các hội nghị lồng ghép truyền thông, vận động người tham gia BHXH tự nguyện (do Bưu điện đã và đang triển khai)…
Song song đó, đề xuất, kiến nghị các ngành chức năng nghiên cứu, có biện pháp chế tài đủ mạnh như cưỡng chế, rút giấy phép kinh doanh, từ chối quyết toán thuế và cấp hóa đơn đối với các trường hợp doanh nghiệp cố tình vi phạm chính sách BHXH, BHYT cho người lao động. Phối hợp chặt chẽ với ngành BHXH trong việc đôn đốc, giám sát doanh nghiệp thực hiện chính sách BHXH, BHYT cho người lao động. Tăng cường công tác truyền thông, phổ biến chính sách BHXH, BHYT và tạo điều kiện thuận lợi, đảm bảo quyền lợi cho doanh nghiệp và người lao động khi tham gia BHXH, BHYT; kiên quyết xử phạt những đơn vị cố tình vi phạm pháp luật về chính sách BHXH, BHYT…
Ngọc Trung