Vai trò, thậm chí cả sự tồn tại của WTO đang bị thử thách. Ảnh minh họa: Getty Images
Ngày 25/10/2018, Canada sẽ tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Thương mại để thảo luận về cải cách Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), trong bối cảnh tổ chức này phải đối mặt với hàng loạt khủng hoảng.
Sau rất nhiều tranh cãi, mới đây, các nước thành viên Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi (G20), Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản và thậm chí ngay cả Tổng Giám đốc WTO - ông Roberto Azevedo, cùng nhất trí cho rằng, cần thiết phải cải cách thể chế thương mại toàn cầu nhằm thúc đẩy việc cải tổ WTO.
Từ khi được thành lập vào năm 1995 đến nay, WTO với cơ chế trọng tài giải quyết tranh chấp có vai trò khá quan trọng. Nhưng sau gần 3 thập kỷ, vị thế của WTO đang bị suy giảm, các quy định của tổ chức này đang trở nên lỗi thời. Những biểu hiện thời gian qua của thương mại quốc tế càng củng cố thêm nhận định này, khi các nước lớn thay nhau tìm cách bảo vệ lợi ích quốc gia của mình, chứ không phải là tôn trọng những chuẩn mực của thế giới.
Việc Mỹ khơi mào và dẫn dắt cuộc chiến thương mại với Trung Quốc và các nước hiện nay đang vô hiệu hóa các quy định về thương mại tự do mà WTO là đại diện, biến WTO trở thành nhân vật bất đắc dĩ phải đứng ngoài cuộc chơi mà đáng ra tổ chức này phải đóng vai trò lãnh đạo và điều phối. Nó đặt ra một tiền lệ nguy hiểm là bất cứ thành viên nào khác cũng có thể xé bỏ cam kết với WTO với lời biện hộ “bảo vệ lợi ích quốc gia” như Mỹ đã và đang làm.
Nếu không hành động, WTO sẽ tự động mất dần vai trò là diễn đàn để giải quyết các tranh chấp thương mại và là nơi để đặt ra các luật lệ cho giao thương quốc tế. Thế giới trong viễn cảnh đó sẽ thật sự là một thảm họa khi các giá trị chung bị xóa bỏ, nơi các quốc gia hành động dựa trên ý chí của kẻ mạnh. WTO sẽ phải cải tổ để trở lại với vị trí mà đáng ra phải có. Chắc chắn những thay đổi sắp tới sẽ động chạm tới những yếu tố nền tảng cốt lõi bên trong của WTO. Vì vậy, các cuộc thảo luận thúc đẩy cải cách sắp tới sẽ là những cuộc đụng độ không khoan nhượng.
C.Q.B
(tổng hợp từ nguồn SGGPO)
Xem thêm bình luận