Thứ năm, 25-12-25 12:19:50
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Cái ống thổi lửa của ngoại

Báo Cà Mau

Đến bây giờ ngoại tôi vẫn nấu nướng bằng lò củi. Góc nhà dưới, ngoại đặt cái lò đất, chung quanh chất đầy rơm củi được ngoại mang vào từ trong vườn, ngoài ruộng về để nấu nước, nấu cơm. Trong bếp của ngoại bao giờ cũng có hai vật rất quen thuộc là cái kẹp làm bằng tre để gắp than và cái ống thổi lửa.

Cái ống thổi lửa ấy tôi không nhớ ngoại làm từ khi nào, chỉ biết khi tôi còn nhỏ, ngoại đã dùng nó để nhóm bếp nấu cơm. Ống thổi làm bằng một lóng tre già đã được phơi khô, dài chừng 3 tấc. Ngày nhỏ, có lần tôi thử làm cái ống thổi lửa bằng cách cưa một lóng tre xanh rồi đem cho ngoại. Ngoại cười, xoa đầu tôi và bảo: “Ông cháu nhà tôi biết thương bà rồi đó, nhưng cái ống phải thẳng để dễ thổi, hai đầu cưa xong phải gọt cho nhẵn mới đẹp”. Đó là kỷ niệm thật vui để tôi nhớ về bà với cái ống thổi ngày xưa.


Ký ức tuổi thơ tôi êm đềm bên ngoại nơi quê nghèo. Nhớ những buổi hoàng hôn, ngoại thường lom khom nhóm bếp nấu cơm. Ngoại ngồi bên bếp lửa, một tay nhóm từng cành củi khô hay từng nắm rơm vào giữa lò đất, một tay cầm ống tre thổi đều đặn, một lát sau là lửa bén lên ngọn. Giữa làn khói mơ màng tỏa ra nhẹ nhàng từ bếp lửa, ngoại tôi tóc bạc hiền từ như một bà tiên. Cũng có lần củi mục thổi hoài mà lửa chẳng lên, khói làm ngoại cay mắt và ho sù sụ. Tiếng ho vọng ra từ bếp lửa ấy thật thân thương vô cùng.

Cái ống thổi lửa đâu chỉ dùng để nấu nướng, ngoại còn dùng để soi trứng gà. Mắt ngoại nheo lại đặt vào một đầu ống thổi, tay xoay xoay quả trứng đặt sát đầu ống thổi còn lại về phía có ánh sáng mặt trời. Rồi ngoại bảo “trứng này ấp được” mà tôi ngày ấy chẳng hiểu vì sao. Cũng có lần, tôi ra ổ lấy trứng về soi, cũng làm như ngoại nhưng chẳng thấy gì. Tôi hỏi ngoại, ngoại bảo, sao con thấy được. Rồi người mỉm cười, lấy tay lau lọ nơi ống thổi dính đầy mặt tôi. Có những chiều ngồi nấu cơm với ngoại, tôi lấy ống thổi lửa làm cái ống nhòm, từ chái bếp nhìn ra là buồng cau, ngọn tre làng, chòm mây vàng cuối trời, tất cả đều nho nhỏ thu mình trong khoảng trời ống thổi lửa tròn vo…

Nhớ làm sao cái ống thổi lửa của tuổi thơ, cái ống thổi đơn sơ nơi “bếp lửa chờn vờn sương sớm”, “ấp yêu nồng đượm” cho tôi biết yêu quê hương, yêu mái tranh nghèo và “thương bà biết mấy nắng mưa”…

Phạm Tuấn Vũ

Chùa Rạch Cui - biểu tượng của đoàn kết và sum họp

Giữa không gian sông nước hiền hoà của xã Khánh Bình, chùa Rạch Cui hiện lên như một dấu son đặc biệt trong đời sống văn hoá tâm linh của đồng bào Khmer Cà Mau. Không chỉ là ngôi chùa Nam tông mang giá trị kiến trúc truyền thống, Rạch Cui còn là nơi ghi dấu lịch sử cách mạng hào hùng, in đậm tinh thần đoàn kết Kinh - Khmer - Hoa trên vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc.

79 thí sinh tham gia Liên hoan Đờn ca tài tử học đường

Tối 19/12, tại Trung tâm Văn hoá tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Liên hoan Đờn ca tài tử học đường tỉnh Cà Mau năm 2025.

Tập huấn xây dựng mô hình trải nghiệm Nhạc trống lớn của người Khmer

Sáng 19/12, tại Nhà sinh hoạt văn hoá ấp Cây Khô, Xã Hồ Thị Kỷ, Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam phối hợp Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm Nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Dự buổi tập huấn có Tiến sĩ Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam.

Trưng bày triển lãm “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”

Sáng 15/12, Bảo tàng tỉnh Cà Mau phối hợp với Đảng uỷ, UBND xã An Trạch và Trường THCS Võ Nguyên Giáp tổ chức khai mạc trưng bày triển lãm chuyên đề “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”.

Một thời hoa lửa

U Minh Hạ mùa sa mưa. Trong cái nắng mới cố xiên mình qua những đám mây đen nặng oằn chực chờ trút xuống, thoang thoảng mùi bông tràm nở muộn.

Biểu tượng hoa cau trong văn hoá Khmer

Hoa cau, biểu tượng thiêng liêng trong hôn lễ của người Khmer, được xem là thước đo phẩm hạnh, phản ánh giá trị văn hoá độc đáo.

Trao thưởng các tác giả đạt Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V

Chiều 12/12, UBND tỉnh Cà Mau tổ chức Lễ trao Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V. Dự lễ có đồng chí Phạm Văn Thiều, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh và đồng chí Ngô Vũ Thăng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Điểm đến giàu tiềm năng du lịch văn hoá - tín ngưỡng

Toạ lạc tại xã Hưng Hội, chùa Soryaram (chùa Giữa) đã tồn tại gần một thế kỷ và vẫn gìn giữ nguyên vẹn vẻ đẹp kiến trúc cổ truyền, lộng lẫy. Không chỉ là nơi sinh hoạt tôn giáo của đồng bào Khmer, chùa còn là không gian văn hoá đặc sắc, hội tụ nhiều giá trị truyền thống, tạo tiềm năng lớn để phát triển du lịch văn hoá - tín ngưỡng.

Tục thờ Môn thần của người Hoa

Trong tín ngưỡng dân gian của cộng đồng người Hoa tại Cà Mau, tục thờ Môn thần là nét văn hoá đặc sắc, gắn liền với quan niệm về sự an cư, bảo hộ và trấn áp tà khí.

Sắc màu văn hoá Khmer qua Lễ Cầu an

Hằng năm, sau Tết Chôl Chnăm Thmây, đồng bào Khmer tại các phum - sóc trên địa bàn tỉnh Cà Mau lại hân hoan tổ chức Lễ Cầu an (Panh Kom San Srok), một trong những nghi lễ truyền thống quan trọng nhất.