Vi chất dinh dưỡng bao gồm những vitamin và khoáng chất, có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khoẻ và sự phát triển toàn diện của trẻ. Đây là những thành phần cần thiết để tạo dựng và phát triển cơ bắp, xương, hệ tiêu hoá, hệ thần kinh và hệ miễn dịch cho trẻ, giúp cung cấp năng lượng cho các hoạt động sinh hoạt hằng ngày.
“Tuỳ theo mỗi giai đoạn phát triển, cơ thể trẻ cần được cung cấp, bổ sung các chất dinh dưỡng hợp lý. Trong đó, vi chất dinh dưỡng là những dưỡng chất mà cơ thể chỉ cần một lượng nhỏ nhưng lại có vai trò rất quan trọng, khi thiếu sẽ ảnh hưởng lớn đến cơ thể, nhất là ở trẻ nhỏ. Nhiều bà mẹ, người chăm sóc trẻ do chưa hiểu rõ vai trò, nhu cầu của vi chất dinh dưỡng nên bổ sung không đúng. Thiếu hay thừa các chất này đều ảnh hưởng không tốt tới sự phát triển của trẻ”, Bác sĩ Lý Ngọc Ảnh, Trung tâm Y tế huyện U Minh, cho biết.
Thăm khám và kiểm tra dinh dưỡng cho trẻ. (Ảnh chụp tại Phòng tư vấn "Mặt trời bé thơ", Khoa Chăm sóc sức khoẻ sinh sản, Bệnh viện Sản - Nhi Cà Mau)
Theo báo cáo của Trung tâm Y tế huyện U Minh, tỷ lệ suy dinh dưỡng (SDD) trẻ em dưới 5 tuổi giảm dần. Tính đến cuối năm 2023, tỷ lệ SDD cân nặng/tuổi giảm còn 8,14% (giảm 0,36% so cùng kỳ); chiều cao/tuổi giảm còn 13,04% (giảm 0,16% so cùng kỳ). Tỷ lệ cân, đo trẻ dưới 5 tuổi đạt trên 98%. Việc nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu tăng trên 85% so với cùng kỳ.
Có được những kết quả đó chính là nhờ sự tư vấn tận tình của đội ngũ cán bộ y tế và các chiến dịch truyền thông thuộc dự án 3 và 7 được đẩy mạnh tại huyện. Bên cạnh đó, 100% xã, thị trấn được triển khai chương trình phòng, chống suy dinh dưỡng và duy trì hoạt động Mô hình phòng tư vấn “Mặt trời bé thơ”. Chính vì vậy, hiểu biết về nuôi con bằng sữa mẹ của các bà mẹ cải thiện và tăng lên..., góp phần nâng cao chất lượng và đảm bảo cung cấp đủ các vi chất dinh dưỡng cho các trẻ nhỏ.
Chị Trần Bích Ly, xã Khánh Tiến, huyện U Minh, chia sẻ: “Thông qua cán bộ y tế tại địa phương, tôi hiểu và nắm được một số kiến thức cơ bản trong thực hành nuôi dưỡng trẻ nhỏ, nhất là việc bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của con tôi. Cho nên, hai đứa con tôi cơ bản đều phát triển tốt, gia đình tôi rất vui”.
Cho trẻ trong độ tuổi uống vitamin A để bổ sung vi chất dinh dưỡng. (Ảnh chụp tại xã Khánh Tiến, huyện U Minh)
Vi chất dinh dưỡng gồm nhóm vitamin như A, B, C, D, E... và các nhóm nguyên tố khoáng như canxi, photpho, sắt, kẽm, iod, selen, đồng... Chất béo gồm dầu, mỡ thuộc nhóm chất dinh dưỡng chính và có nhiều vai trò cần thiết cho cơ thể, là dung môi tốt để hoà tan các vitamin A, D, E, K, những vitamin có nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể. Những dưỡng chất này có nhiều trong các thức ăn có nguồn gốc động vật, thực vật như thịt, cá, trứng, sữa, rau, củ, quả, mỡ động vật, dầu thực vật, tinh bột...
Có thể thấy, vi chất dinh dưỡng rất quan trọng và việc cung cấp đầy đủ, cân đối các loại vi chất sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện, có cuộc sống khoẻ mạnh hơn. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu vi chất ở trẻ nằm ở chế độ ăn uống chưa cân đối và phù hợp. Thường là do nhu cầu của cơ thể tăng không đáp ứng kịp hoặc có thể do mắc các bệnh lý nhiễm trùng như sốt, tiêu chảy, viêm họng... hay do khẩu phần ăn thiếu vi chất dinh dưỡng. Do đó, trước khi lựa chọn bổ sung vi chất dinh dưỡng thông qua thuốc hay thực phẩm bổ sung, các bà mẹ hãy ưu tiên thay đổi thực đơn với các loại thực phẩm giàu vi chất để trẻ bổ sung một cách tự nhiên và tốt nhất.
Ngoài ra, cần cho trẻ trong độ tuổi uống vitamin A, uống thuốc tẩy giun vào ngày Vi chất dinh dưỡng hằng năm. Phụ nữ mang thai bổ sung sắt, bà mẹ sau sinh cũng cần được uống vitamin A, bổ sung vi chất dinh dưỡng kịp thời.
“Để mọi trẻ nhỏ có một chế độ ăn uống đủ dinh dưỡng, an toàn, các bà mẹ và gia đình cần cải thiện tính sẵn có đối với các loại thực phẩm dinh dưỡng, bao gồm trái cây, rau củ, trứng, thịt cá và các thực phẩm tăng cường thông qua các hoạt động tự sản xuất tại gia đình, tại địa phương. Bên cạnh đó, bổ sung kiến thức, thực hành về dinh dưỡng hợp lý và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho các bà mẹ nuôi con nhỏ thông qua việc phổ biến những thông tin dễ hiểu, mạch lạc và đầy đủ trên nhiều kênh truyền thông... là những mục tiêu, định hướng trong thời gian tới của địa phương nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng phù hợp cho từng đối tượng trẻ”, Bác sĩ Ảnh thông tin thêm.
Vi chất dinh dưỡng tuy nhỏ nhưng có vai trò lớn trong sự phát triển cả về thể chất, trí tuệ của trẻ. Vì vậy, cần bổ sung cho trẻ ngay từ sớm, giai đoạn trong bào thai và những năm tháng đầu đời./.
Huyền Trân