Với sự gia tăng dân số và phát triển nhanh của quá trình đô thị hóa, nhất là sản xuất nông nghiệp không ngừng thâm canh, tăng vụ đã tạo nên một lượng rác thải không nhỏ và tác động trực tiếp đến môi trường. Theo ước tính của Sở TN-MT, lượng rác thải rắn mỗi ngày của tỉnh là hơn 440 tấn. Tuy nhiên, lượng rác thải được thu gom và xử lý đúng quy trình vẫn còn gặp nhiều khó khăn, nhất là địa bàn vùng nông thôn.
Một trong những khó khăn trong việc xử lý rác thải hiện nay chính là việc giải quyết có hiệu quả rác thải ở vùng nông thôn, với hơn 1.980 tấn/ngày. Nguyên nhân, do ảnh hưởng địa hình, dân số tập trung phân tán và tập quán sinh hoạt nên khó tổ chức thu gom để xử lý đúng quy trình. Trong đó, ngoài các phụ phẩm thải ra môi trường từ quá trình sản xuất nông nghiệp, môi trường sản xuất và sinh hoạt, vùng nông thôn còn chịu ảnh hưởng lớn từ rác thải sinh hoạt (như: thực phẩm thừa, nhựa, nylon, vải, thủy tinh, kim loại, gỗ, lá, cành cây…). Điều đáng quan tâm là lượng rác thải này bị vứt thẳng xuống các kênh rạch, ao hồ hay khu vực xung quanh nhà gây ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, tạo điều kiện cho dịch bệnh phát sinh.
Rác thải sinh hoạt bị vứt xuống kênh gây ô nhiễm môi trường ở thị trấn Phước Long (huyện Phước Long). Ảnh: T.A
Cùng với rác thải sinh hoạt, lượng rác thải ra từ quá trình sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp cũng không nhỏ. Xuất phát từ thực trạng phần lớn các cơ sở sản xuất, kinh doanh đều không tập trung vào khu công nghiệp mà nằm xen với các khu dân cư nên việc quản lý, xử lý rác thải từ các doanh nghiệp này cũng gặp nhiều khó khăn. Trong đó, chiếm phần lớn là các doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu, hay các cơ sở chế biến các mặt hàng cá biển, tôm nằm ngay khu vực các chợ điểm, trong khu dân cư…, do nước thải và rác thải không được xử lý tốt nên gây mùi hôi thối, nhất là địa bàn huyện Đông Hải và TX. Giá Rai. Theo thống kê của Sở TN-MT, rác thải ra từ sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp ở các doanh nghiệp nằm ngoài khu công nghiệp mỗi ngày thải ra môi trường hơn 28 tấn. Riêng rác thải từ các doanh nghiệp trong khu công nghiệp gần 14 tấn/ngày.
Ngoài rác thải sinh hoạt và rác thải từ sản xuất, việc xử lý chất thải rắn y tế ra môi trường cũng gặp nhiều khó khăn. Trong hoạt động khám chữa bệnh hàng ngày, các cơ sở y tế phát sinh ra lượng chất thải khá lớn. Trên toàn tỉnh hiện có khoảng 75 cơ sở y tế (gồm 1 bệnh viện tỉnh, 6 bệnh viện huyện, 3 phòng khám đa khoa khu vực và nhà hộ sinh khu vực, 64 trạm y tế xã, phường, thị trấn). Mỗi ngày, lượng chất thải rắn y tế từ các cơ sở khám chữa bệnh này thải ra khoảng 2 tấn/ngày. Điều đáng quan tâm là chất thải rắn y tế bao gồm chất thải rắn nguy hại và chất thải sinh hoạt. Trong đó, chất thải sinh hoạt tại các cơ sở y tế được thu gom như chất thải sinh hoạt thông thường, còn chất thải y tế nguy hại sẽ được xử lý tại các lò đốt của các bệnh viện tuyến huyện và tỉnh. Song, việc xử lý chất thải y tế hiện nay vẫn còn gặp nhiều khó khăn và một số bệnh viện tuyến huyện vẫn chưa được đầu tư lò đốt đúng chuẩn.
Với những khó khăn trong việc quản lý và xử lý rác thải như hiện nay, ngoài sự tích cực hành động của ngành TN-MT trong việc tăng cường đầu tư công nghệ xử lý rác, các địa phương cũng cần có ngay các giải pháp quản lý, xử lý và tái sử dụng rác thải sao cho hiệu quả, nhằm chủ động phòng tránh ô nhiễm môi trường và hướng đến phát triển bền vững.
Thanh Thảo