Ma tuý là chất kích thích thần kinh gây hưng phấn, giảm đau, buồn ngủ, nếu sử dụng nhiều lần sẽ gây nghiện và lệ thuộc. Hiện nay, ma tuý có nhiều dạng khác nhau: ma tuý tổng hợp, ma tuý đá, heroin, ngoài ra ma tuý còn biến tướng thành các dạng bột nước trái cây hoặc dạng viên kẹo hấp dẫn người sử dụng.
Hiện nay, ngành y tế chú trọng nâng cao năng lực về kỹ năng xét nghiệm và chẩn đoán phát hiện sớm người nghiện ma tuý, để có biện pháp điều trị hiệu quả.
Các biến tướng trá hình của ma tuý: cỏ mỹ, cần sa, nước biển GHB, thuốc lắc... Ma tuý ngày càng trở nên nguy hiểm do được bào chế mới để qua mặt cơ quan chức năng, đặc biệt là tiếp cận với giới trẻ; phụ huynh cũng không cảnh giác được, vì cho rằng đó là những viên kẹo hay nước trái cây vô hại.
Thuốc Methadone điều trị nghiện ma tuý.
Bác sĩ Nguyễn Văn Nghĩnh, Phó trưởng khoa Phòng chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cà Mau, cho biết: “Người sử dụng ma tuý sợ tắm, sợ ồn ào. Sau khi sử dụng ma tuý từ 5-10 phút, biểu hiện dễ nhận biết nhất là mắt đỏ và ướt long lanh, sau đó sụp mi mắt, ngồi tại chỗ, gãi chân tay, vò đầu, bứt tóc. Sau từ 10-20 phút, giọng nói sẽ khàn, uống nhiều nước, hưng phấn, nói nhiều, cử chỉ và động tác thiếu chính xác. Sau 90 phút, người sử dụng ma tuý sẽ tìm chỗ yên tĩnh để thưởng thức cơn phê, nằm im như ngủ”.
Ngoài ra, người sử dụng ma tuý còn có những thay đổi thất thường về giờ giấc sinh hoạt, thức khuya, dậy muộn, hay tụ tập. Tâm trạng thường lo lắng, bồn chồn, hay có biểu hiện chống đối, cáu gắt, hay ngáp, người lừ đừ, mệt mỏi; đối với học sinh thì thường đi học muộn, trốn học, ngủ gật, học lực giảm sút nhanh. Nhu cầu sử dụng tiền ngày một nhiều, trong túi quần, áo, cặp thường có các thứ giấy bạc, thuốc lá, kẹo cao su, bật lửa, bơm kim tiêm, gói nhỏ heroin, có dấu tiêm trên mu bàn tay, mặt trong mắt cá chân, bẹn, cổ... Khi phát hiện các dấu hiệu trên, người thân, các bậc phụ huynh cần sớm có biện pháp can thiệp.
Hiện nay, ngành y tế Cà Mau đã có giải pháp nâng cao năng lực xét nghiệm và chẩn đoán sớm người nghiện ma tuý, đặc biệt là đối với nhân viên y tế phụ trách chương trình tại các xã, phường, thị trấn. Trong đó, triển khai kỹ năng test nhanh để phát hiện chất ma tuý trong nước tiểu; hướng dẫn chẩn đoán người nghiện ma tuý dạng thuốc phiện; tìm hiểu sâu về ma tuý và nhận biết các dạng ma tuý biến tướng hiện nay; hậu quả và những ảnh hưởng đến sức khoẻ, tâm thần do sử dụng ma tuý; cách nhận biết người nghiện và các chất gây nghiện; đặc biệt là hướng dẫn khám đánh giá, tư vấn và áp dụng điều trị phù hợp.
Bác sĩ Nguyễn Văn Nghĩnh cho biết thêm: “Việc nâng cao năng lực chẩn đoán phát hiện sớm người nghiện ma tuý cho nhân viên y tế tuyến y tế cơ sở rất quan trọng. Qua đó, tuyên truyền, vận động gia đình đưa người nghiện đi điều trị sớm để đạt kết quả cao hơn. Thời gian qua, tỉnh đưa việc điều trị nghiện bằng thuốc thay thế Methadone đã đạt kết quả quan trọng, giúp người nghiện dừng sử dụng ma tuý, cải thiện tình trạng sức khoẻ và tâm thần. Hiện nay, tỉnh Cà Mau có 5 cơ sở điều trị nghiện bằng thuốc thay thế Methadone, gồm: Trung tâm Kiểm soát bệnh tật; Trung tâm Y tế Ðầm Dơi, Trung tâm Y tế Thới Bình, Trung tâm Y tế Trần Văn Thời và Bệnh viện Ða khoa Năm Căn”.
Người nghiện ma tuý sẽ bị ảnh hưởng nặng nề về sức khoẻ, công việc, học tập, đặc biệt là gánh nặng cho gia đình và xã hội. Vì vậy, khi phát hiện sớm, cai nghiện sớm sẽ đạt kết quả cao, làm giảm nguy cơ lây các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm: HIV, lao, giang mai, các bệnh lây qua đường tình dục...
Minh Khang
Xem thêm bình luận