(CMO) Thời gian qua, tỉnh Cà Mau đã huy động toàn lực để ứng phó nhằm hạn chế thiệt hại do sạt lở gây ra. Không chỉ vậy, tỉnh còn tích cực phối hợp với các đơn vị chức năng của bộ, ngành, các nhà khoa học để tìm tòi, nghiên cứu những giải pháp, mô hình mới nhằm ứng phó với tình trạng sạt lở ven biển, ven sông.
Bài 2: Dồn sức chống sạt lở
Mặc dù tỉnh đã có nhiều cố gắng, thế nhưng, hiện nay nhu cầu nguồn vốn để triển khai các dự án thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH) vô cùng lớn và hiện tỉnh vẫn đang trong thế bị động.
Luôn ở thế bị động
Tuyến đê biển Tây kéo dài từ tỉnh Kiên Giang qua các huyện ven biển U Minh, Trần Văn Thời, Phú Tân của Cà Mau với chiều dài 108 km, toàn tuyến này có hơn 26 ngàn hộ dân và gần 129 ngàn héc ta đất sản xuất nông nghiệp theo hệ sinh thái ngọt phía Bắc Cà Mau. Do đó, cần có giải pháp phù hợp, có kế hoạch lâu dài để bảo vệ đê biển, dân cư ven biển, bảo vệ rừng phòng hộ, cũng như sự phát triển bền vững trong khu vực này. Đây là việc cấp bách đang đặt ra cho tỉnh hiện nay.
 |
| Cửa biển Đá Bạc là một trong những vị trí sạt lở rất nguy hiểm, sóng biển đã đánh tới thân đê. |
 |
| Hiện trường vụ sạt lở khu vực xã Tân Tiến diễn ra vào đầu tháng 5/2018. |
 |
| Mỗi năm cửa biển Vàm Xoáy, xã Đất Mũi bị sạt lở hàng chục mét đất ven biển. |
Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Cà Mau Châu Công Bằng cho biết, Cà Mau là tỉnh có điều kiện địa lý tự nhiên vô cùng khó khăn trước sự biến đổi khí hậu. Nguồn lực thì hạn chế, trong khi BĐKH tác động mạnh nên rất cần sự hỗ trợ của Trung ương. Hiện nay, những khu vực mà tỉnh đưa vào diện phải xử lý khẩn cấp ngày một nhiều hơn, mới xử lý khẩn cấp khu vực này xong lại xuất hiện khu vực khác. Có thể nói tỉnh luôn luôn nằm trong tình thế bị động.
Mục tiêu di dời, bố trí, sắp xếp lại dân cư theo Quyết định số 333/QĐ-UBND, tỉnh cần hình thành 35 cụm, tuyến dân cư trên địa bàn 8 huyện với tổng số hộ là 13.873. Trong đó, ổn định tại chỗ 5.142 hộ; Di chuyển dân cư vùng sạt lở ngoài vào vùng dự án 8.731 hộ; Di dời 1.485 hộ dân nghèo không đất, 2.631 hộ dân cư sống trong rừng đặc dụng. Đối với mục tiêu này, đến nay tỉnh chỉ mới hoàn thành 5 dự án, bố trí ổn định cho khoảng 1.569 hộ.
Ở một khía cạnh khác, dù đã tiến hành quy hoạch lại sản xuất, quy hoạch lại dân cư, quy hoạch đầu tư… Tuy nhiên, hiện tỉnh đang không đủ nguồn lực để thực hiện những quy hoạch đã được duyệt. Hiện có những khu vực cực kỳ cấp bách như khu vực xã Tân Thuận, Tân Tiến của Đầm Dơi, thị trấn Năm Căn, các khu dân cư ven biển Tây... cũng đang thiếu vốn nghiêm trọng.
Nói về nhu cầu vốn để thực hiện các dự án thích ứng với BĐKH trong thời gian tới, Phó giám đốc Sở KH&ĐT Trần Văn Tâm phân tích thêm, trong quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, vốn đầu tư công của tỉnh luôn có sự lồng ghép với phòng chống thiên tai và thích ứng với BĐKH, dù vậy nguồn lực vẫn chỉ mới đáp ứng một phần nhỏ.
Chủ động thích ứng BĐKH
Đối với Cà Mau, tác động của BĐKH đã quá rõ, một số vùng hiện đang bị ngập sâu qua từng năm. Tác động của BĐKH càng ngày càng rõ nét và sâu sắc trên tất cả các lĩnh vực sản xuất và đời sống. Trước tình hình đó, thời gian qua tỉnh đã nỗ lực tìm mọi giải pháp để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại. Bên cạnh, những giải pháp công trình thì tỉnh còn tiến hành nhiều dự án phi công trình như tổ chức sản xuất theo hướng thích ứng với BĐKH. “Tỉnh luôn tập trung tuyên truyền để người dân chủ động trong sản xuất với các biện pháp mô hình, đối tượng sản xuất thích ứng với BĐKH và phát triển bền vững. Điều đáng mừng là hiện nay đa phần người dân đã thấy và đã hiểu những tác động tiêu cực của BĐKH”, ông Bằng cho biết thêm.
Riêng đối với lĩnh vực đầu tư xây dựng công trình thích ứng với BĐKH, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tiến Hải nhấn mạnh, với nguồn vốn còn hạn chế như thời gian qua, nguyên tắc đầu tư của tỉnh là có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên các dự án bức xúc nhằm hạn chế tác động của BĐKH nhưng cũng phải góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, tỉnh cũng đã tính toán lồng ghép nhiều nguồn lực đầu tư để phát huy hiệu quả các dự án một cách tốt nhất.
Một trong những nguồn vốn lồng ghép dễ nhận thấy và mang lại hiệu quả nhất là nguồn thuỷ lợi phí. Thay vì chỉ phục vụ cho mục tiêu nạo vét để phục vụ sản xuất thì tỉnh còn kết hợp để tiến hành xây dựng đê chống tràn kết hợp xây dựng giao thông nông thôn để bảo vệ sản xuất, góp phần xây dựng nông thôn mới.
Điều chỉnh quy hoạch để thích ứng trong điều kiện tác động tiêu cực của BĐKH là việc làm cần thiết và quan trọng. Tỉnh rất cần các bộ, ngành và cơ quan chuyên môn hỗ trợ cho tỉnh một số công việc mà tỉnh không làm được, nhất là các nghiên cứu cơ bản, các quy trình, kỹ thuật xây dựng công trình, mô hình sản xuất để thích ứng trong điều kiện tác động của BĐKH…
Trong sản xuất tỉnh cũng đã chủ động quy hoạch để thích ứng với BĐKH. Tuy nhiên, hiện tỉnh vẫn còn lúng túng do quy hoạch chung của cả vùng hiện nay chưa được thực hiện. Một ví dụ khá cụ thể là hệ thống thuỷ lợi cho cả vùng nhằm hướng tới mục tiêu ngọt hoá bán đảo Cà Mau. Tuy nhiên, việc tính toán đóng cống Cái Bé thế nào để đưa nước ngọt về Cà Mau hiện nay vẫn chưa rõ ràng, khi nào đưa và đưa được bao nhiêu đều ảnh hưởng đến quy hoạch sản xuất của tỉnh.
Bên cạnh xây dựng những công trình bảo vệ sản xuất, đời sống người dân thì việc mọi người phải chủ động thích ứng và sống chung với BĐKH. Đây được xem là giải pháp căn bản và hiệu quả nhất./.
Đức Toàn
Xem thêm bình luận