Cuộc thi viết ký về nghề làm muối với chủ đề “Trăm năm nghề muối - Đời người” tổ chức phục vụ cho sự kiện quốc gia nên Liên hiệp các Hội VH-NT tỉnh đã chủ động phát động rộng: Liên kết với các Hội Đồng bằng sông Cửu Long cũng như phát động ra các hội trong cả nước. Liên hiệp các Hội VH-NT tỉnh cũng đã tính đến việc đây là đề tài hẹp và tương đối mới nên đã mở rộng thể tài cả ký báo chí và ký văn học.
Bí thư Tỉnh ủy - Lữ Văn Hùng trao giải cho các tác giả đoạt giải cuộc thi viết ký về nghề làm muối Việt Nam. Ảnh: H.T
Vâng! Đây là đề tài hẹp và mới. Trong 63 tỉnh, thành cả nước thì chỉ có vài địa phương có nghề làm muối, cho nên không phải nhà báo, văn nghệ sĩ nào cũng hiểu và có thể viết về nghề muối. Chính vì thế mà số lượng người dự thi không nhiều, cuộc thi chỉ đạt 40 tác phẩm.
Tuy số lượng thấp nhưng cuộc thi đã làm được nhiệm vụ của mình. Trong 40 tác phẩm thì có đến 30 tác phẩm đạt chất lượng tốt. Những tác phẩm này đã tập hợp những dữ kiện tiêu biểu hình thành lịch sử nghề muối Việt Nam. Tiếp cận nó ta được tiếp cận lịch sử nghề làm muối Việt Nam một cách có hệ thống và căn bản.
Cuộc thi đã cho ta sự hiểu biết hơn và cảm động vì sự hữu dụng của hạt muối trong đời sống mà ta ăn nó, sử dụng nó hằng ngày nhưng lại không để ý, không có góc nhìn đầy ý nghĩa. Cuộc thi đã huy động những giá trị văn hóa trong đời sống của người Việt Nam mà hạt muối mang đến, qua những câu ca, hò vè, khiến cho người ta hiểu từ bên trong, từ tâm hồn đời sống muối để mà cảm xúc và trách nhiệm.
Cuộc thi cũng đã định hướng được tương lai nghề làm muối và khẳng định Bạc Liêu là thủ phủ của ngành muối Việt Nam.
Giải Nhất ký văn học “Cõng nắng ra đồng” tuy chỉ nói hẹp về đời sống của người làm muối thôi nhưng đọc nó ta thấy một bài viết chân thực, với ánh mắt chân thành và trong cuộc của người viết về cuộc đời diêm dân. Người đọc cảm thấy rưng rức, yêu thương đời sống của người làm muối từ giọng văn chuyên nghiệp, giàu cảm xúc và đầy tâm hồn.
Giải Nhì, “Muối mặn ân tình” là một bút ký văn học đi sâu văn hóa muối. Đọc nó ta thấy nhiều ca dao, hò vè về hạt muối rất đẹp có từ xưa. Đọc nó ta thấy trong hạt muối có những tâm hồn, có những điều sâu thẳm của cuộc đời.
Giải Nhì, “Muối Bạc Liêu - Mặn nghĩa tình, giàu tiếp nối - Muối ngọt truyền đời” là một ký báo chí, nếu ta tìm cái không hay là tựa đề của bài viết rất dài dòng. Nhưng ưu điểm của bài viết là khẳng định Bạc Liêu là “thủ phủ” muối Việt Nam; sự hình thành phát triển và định hướng tương lai cho ngành muối Bạc Liêu.
Những bài còn lại của giải Ba và giải Khuyến khích cũng rất hay, nhưng chưa tròn, có khuyết chỗ này chỗ khác.
Nhìn tổng thể cuộc thi nếu ta đi tìm sự chưa tròn trịa, đáng tiếc thì đó chính là đề tài muối Ba Thắc. Đây là một đặc sản của Bạc Liêu, nếu không muốn nói là cả nước, thế nhưng nhiều bài viết nhắc đến nó nhưng lại không có một bài đi sâu, làm rõ sự hình thành, kỹ thuật làm muối Ba Thắc và vì sao có tên gọi như thế.
Tóm lại, đây là cuộc thi tuy số lượng bài viết dự thi không cao nhưng nói đầy đủ về hạt muối - đời người. Nó hoàn thành nhiệm vụ là cung cấp một tầm nhìn khái quát, đầy đủ và cả sự mới mẻ để góp phần cho Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2025 thêm nhiều ý nghĩa.
Nhà văn Phan Trung Nghĩa (Thành viên Ban Giám khảo)
Xem thêm bình luận