Đặc sắc mùa hội diễn

(CMO) Mùa hội diễn Liên hoan Sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 2018 đang đến rất gần.

Trong khoảng thời gian này, hai đơn vị nghệ thuật: Đoàn Cải lương Hương Tràm và CLB Truyền thống Văn công Giải phóng (thuộc Trung tâm Văn hoá tỉnh Cà Mau) đang tập trung chuẩn bị ráo riết để có thể mang những gì tinh tuý nhất cùng so tài trong vườn hoa nghệ thuật cải lương muôn màu, muôn sắc.

Các nghệ sĩ của CLB Truyền thống Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau trong vở cải lương "Nỗi niềm sau cuộc chiến" (tác giả Nguyễn Tiến Dương, Đạo diễn NSƯT Minh Đương).

Từ "Bến đợi" ...

Nghệ sĩ Quốc Tín, Trưởng Đoàn Cải lương Hương Tràm, cho biết, từ hơn tháng qua, ban lãnh đạo cũng như anh em nghệ sĩ của đoàn tích cực chuẩn bị từ các khâu tìm kịch bản, thông qua hội đồng nghệ thuật xem xét duyệt nội dung, chủ đề tư tưởng, phân vai tập dượt với cường độ cao 2-3 buổi/ngày. Cùng với đó là sự chỉn chu về âm thanh, ánh sáng, cảnh trí, trang phục... Đến nay đã hoàn thiện hơn 90% và sẽ tiếp tục được chỉnh sửa, nghiên cứu sao cho hoàn thiện nhất, mang đến một vở diễn giá trị nghệ thuật cao nhất không chỉ đối với giám khảo chuyên môn mà còn là dịp đáp lại tình yêu thương của công chúng.

Xác định thế mạnh của mình là diễn các vở cải lương tâm lý xã hội rất dễ đi vào lòng người, Hương Tràm đã chọn "Bến đợi" (một vở mới của tác giả Nguyễn Tiến Dương, Đạo diễn Nghệ sĩ Quốc Tín) để tham gia hội diễn lần này. "Với ưu điểm lực lượng diễn viên đều, tập thể đoàn luôn quyết tâm dốc lòng vào vở diễn để mang đến thành công chung. Không vì cái tôi cá nhân mà tâng bốc một vai cụ thể, bởi vai nào cũng có đất diễn, khai thác tâm lý nhân vật thuận lợi để mỗi nghệ sĩ có dịp thể hiện tài năng của mình", Nghệ sĩ Quốc Tín nhấn mạnh.

Vở cải lương "Bến đợi" với nội dung nói về tình yêu thời chiến tranh của đôi thanh niên xung phong trẻ ở tuyến đường 1C Kim và Thanh (hai vai diễn này lần lượt được Nghệ sĩ Hằng Ni, NSƯT Lịch Sử, Nghệ sĩ Hùng Vương và Nghệ sĩ Thế Sơn chia vai khi còn trẻ và lúc về già). Tình yêu của họ được nảy nở và hai người đến với nhau tại chiến khu rừng U Minh, hơn hết là bến giao liên được bộ đội đặt tên là bến đợi. Tình yêu bị phát hiện, chính áp lực, sự lo sợ về kỷ cương đơn vị cũng như bảo vệ uy tín cho cha là một bí thư chi bộ, Kim quyết định rời khỏi nơi đây khi biết mình có thai và vẫn tiếp tục hoạt động cách mạng. Trong chiến dịch nhổ cỏ U Minh, đơn vị của Kim đã bị bỏ bom napan, bản thân cô bị thương tật rất nặng, cháy sém một bên mặt và mảnh đạn ghim sâu vào lồng ngực. Sau ngày giải phóng, trở về với cuộc sống đời thường, Kim buôn bán mưu sinh trên chiếc ghe hàng nhỏ và luôn hướng lòng mình về bến đợi rừng U Minh, nơi hẹn hò năm xưa để mong chờ một ngày đoàn tụ, nhưng suốt 20 năm vẫn khắc khoải một nỗi niềm. Diễn biến kịch có mâu thuẫn xung đột khi Ngân (Nghệ sĩ Kim Hiền), kết quả của mối tình năm xưa, yêu Tuấn (Nghệ sĩ Hoàng Thái Hùng) và trớ trêu đây lại là con của ông Thanh. Chính sự hiểu lầm cứ tưởng con mình yêu người anh em cùng cha khác mẹ đã gây nên sự giày vò, đau đớn tột cùng cho nữ cựu thanh niên xung phong, nước mắt và nỗi đau của vết thương thể xác lẫn tâm hồn bao năm như có dịp thêm âm ỉ. Sau nhiều lần trốn tránh, ngăn cản tình yêu của con, cuối cùng mọi chuyện vỡ lẽ khi Tuấn chỉ là con nuôi của ông Thanh. Hạnh phúc vỡ oà, Kim và Thanh ra sức tác hợp cho hai con, đồng thời hai mái đầu bạc đoàn tụ với nhau bằng tình cảm vẹn nguyên ngày cũ. Đôi bờ vui sau bao năm mong mỏi vừa mới được nối liền cũng là lúc vết thương trong lồng ngực của Kim tái phát và cướp đi sinh mạng của cô trong chính lần về thăm lại gia đình và thấy cha già héo hon, mắt mẹ mù loà vì khóc đợi con. Cuối vở diễn là hình ảnh trên chiếc ghe hàng, Thanh đưa Kim về lại bến đợi như ước nguyện của chính cô. Bến đợi không chỉ là bến giao liên mà còn là bến đợi tình yêu, đợi hoà bình, len lỏi niềm mong đợi hạnh phúc gia đình và chứng kiến nhiều tình cảm đẹp của biết bao thanh niên ngày ấy.

... đến "Nỗi niềm sau cuộc chiến"

Cũng như "Bến đợi" của Đoàn Cải lương Hương Tràm, CLB Truyền thống Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau quyết định chọn vở cải lương "Nỗi niềm sau cuộc chiến" (tác giả Nguyễn Tiến Dương, Đạo diễn NSƯT Minh Đương) trong hội diễn đợt này nhằm phát huy truyền thống, ngọn lửa văn công của một thời vàng son. Đây là vở diễn đã được CLB Văn công Giải phóng biểu diễn phục vụ ở khắp các nơi trong tỉnh. Qua mỗi suất diễn, trên sân khấu, 3 thế hệ nghệ sĩ đã hoà quyện, quăng bắt nhịp nhàng từng lời ca, nét diễn, mang đến nhiều cung bậc cảm xúc và nhận được rất nhiều sự yêu mến của khán giả trong suốt 3 năm thành lập và hoạt động của CLB.

Là một trong những thành viên sáng lập và hiện là Phó Chủ nhiệm CLB Truyền thống Văn công Giải phóng, Nghệ sĩ Bảo Anh chia sẻ: "Ban đầu CLB cũng gặp một số khó khăn vì kinh phí có phần hạn hẹp, nhưng điều này không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng nghệ thuật. Qua những ngày cùng ê-kíp tập luyện, chuẩn bị tất cả các khâu, tôi thật sự rất hạnh phúc vì thấy được màu truyền thống hiện lên rất đẹp. Vấn đề chuyên môn nghệ thuật, ca thoại, diễn xuất được các thành viên cùng nhau chỉnh sửa, kết nối để thêm hoàn thiện hơn, ai cũng tập trung hết sức, tất cả vì văn công, vì truyền thống". 

"Nỗi niềm sau cuộc chiến" xoay quanh 4 nhân vật: Dũng thương binh (Nghệ sĩ Phi Hải), bà Kiều Loan (NSƯT Hoa Phượng), Chính uỷ - Đại tá Mạnh (Nghệ sĩ Phạm Điền) và bé Lương Tâm (Nghệ sĩ Huỳnh Tiểu Nhi). Đây là vở chính luận đi vào số phận của từng nhân vật thời chiến, thời bình và cuộc sống hiện tại. Điểm nhấn của vở diễn là xung đột kịch không có mâu thuẫn về quyền lợi, lợi ích vật chất mà mâu thuẫn bằng trái tim, từ đó chạm đến ngõ ngách tâm hồn của mỗi người.

Các nghệ sĩ của Đoàn Cải lương Hương Tràm trong vở cải lương "Bến đợi" (tác giả Nguyễn Tiến Dương, Đạo diễn Nghệ sĩ Quốc Tín).

Trong một lần cùng đơn vị Sư đoàn 4 ở chiến trường miền Đông tràn lên đánh vào cứ địa, Đại đội trưởng Dũng nhặt được đứa trẻ sơ sinh do vợ của một sĩ quan nguỵ trong lúc chạy và đánh rơi lại. Vượt qua lời can ngăn của lãnh đạo, những khó khăn, kỷ luật thép của chiến trường và bị cách chức, anh vẫn âm thầm nuôi đứa con tội nghiệp này với suy nghĩ: bản chất của người lính là chiến đấu để bảo vệ quê hương đất nước, bảo vệ nhân dân, mà đứa bé chính là nhân dân. Trở về đời thường, Dũng lập gia đình như bao người thanh niên khác, do bị nhiễm chất độc da cam, ngày con ra đời với hình hài quái thai cũng là lúc vợ anh ôm đứa con cùng chết vì chính nỗi đau quá lớn này. Âm thầm ôm đứa bé vào U Minh lập nghiệp, cuộc sống hai cha con cứ bình lặng trôi qua với nghề hớt tóc. Bà Kiều Loan từ khi mất đứa con, theo chồng qua Mỹ trở nên điên dại, sau 20 năm tìm con trong vô vọng, bà tình cờ gặp Chính uỷ Mạnh - thủ trưởng của Dũng ngày xưa và cũng chính ông là người chứng kiến toàn bộ diễn biến khi phát hiện đứa trẻ hôm ấy. Sau nhiều đấu tranh dằn vặt tâm lý giữa Chính uỷ Mạnh với Dũng và bà Kiều Loan, ông có suy nghĩ giống Dũng ngày xưa: bản chất người lính chiến đấu và sẵn sàng hy sinh để bảo vệ nhân dân mà bà Kiều Loan cũng là nhân dân. Cuối cùng ông suy nghĩ người lính sẽ chịu đựng được, ông quyết định dẫn bà Kiều Loan đến nhà đồng đội tìm con. Cuộc hội ngộ đầy nước mắt sớm chia ly khi vết thương tái phát cộng với xúc động lên đến đỉnh điểm, Dũng đột ngột ra đi để lại một kết thúc buồn man mác cho người xem.

Cũng như những lần biểu diễn phục vụ trước đây, qua những lần tập dượt cùng thế hệ đàn em, đàn cháu, Nghệ sĩ Phạm Điền vẫn cháy hết mình với vai diễn Chính uỷ Mạnh, giọng ca, nét diễn của năm nào vẫn còn phong độ và giữ được sức hút đối với khán giả. "Vở diễn này được trau chuốt, chuẩn bị rất lâu và cứ mỗi lần như thế máu văn công trỗi dậy mãnh liệt, khi CLB được thành lập, đi vào hoạt động và hiện tại là tham gia hội diễn. Mục đích chính của chúng tôi là giữ vững truyền thống và nhen nhóm ngọn lửa này cho thế hệ kế tiếp", Nghệ sĩ Phạm Điền chia sẻ.

Cùng một chủ để về nỗi đau và những số phận sau cuộc chiến, cùng một cái kết đoàn tụ trong chia ly, lại được sáng tác bởi tác giả Nguyễn Tiến Dương, một trong những cây bút tiêu biểu của tỉnh nhà đã mang đến giá trị tư tưởng lớn, vừa ca ngợi sự bất khuất, những đánh đổi, mất mát của người chiến sĩ cách mạng thời kỳ chống Mỹ cứu nước, vừa mang tính trữ tình với khát khao tình yêu lứa đôi. Đồng thời đã chuyển tải thông điệp: rằng bên cạnh những con người lành lặn, có cuộc sống thành đạt và hạnh phúc sau khi bước ra từ cuộc chiến thì cũng có không ít những phận đời kém may mắn mang những nỗi đau khác nhau về thể xác lẫn tinh thần mà theo thời gian khó có thể nguôi ngoai./.

Phúc Trần