Từ đầu năm đến nay, thiên tai đã gây thiệt hại nghiêm trọng, làm 6 người bị thương, chìm 11 phương tiện khai thác, khoảng 1.156 căn nhà bị thiệt hại, hư hỏng; 249 vị trí ven sông bị sạt lở và vỡ 1.727 m bờ bao... Ước thiệt hại về tài sản hơn 42 tỷ đồng.
Theo dự báo, những tháng cuối năm 2023, đỉnh triều sẽ cao hơn nhiều so với trung bình nhiều năm, hơn cả những năm có đỉnh triều đạt kỷ lục là 2019, 2020. Nguy cơ thiệt hại về tài sản, sản xuất của người dân, hư hỏng lộ nông thôn (do ngập), sạt lở đất ven sông, ven biển... là rất lớn nếu thiếu sự chủ động, thiếu đồng bộ giữa công trình và các dự án phi công trình.
Thời gian qua, việc nạo vét kênh mương thuỷ lợi được kết hợp vừa nâng cao hệ thống đê bao, lộ giao thông nông thôn để ngăn triều, chống tràn.
Triều cường đã ảnh hưởng lớn đến đời sống và sản xuất của người dân, nhất là bà con các huyện ven biển như Trần Văn Thời, Ðầm Dơi, U Minh, Phú Tân...
Ông Nguyễn Công Quốc, Phó trưởng phòng Quản lý nuôi trồng thuỷ sản, Chi cục Thuỷ sản, nhận định, triều cường năm 2023 này được cho là diễn biến phức tạp nhất kể từ năm 2020 trở lại đây. Do đó, việc quản lý và hướng dẫn người dân trong sản xuất và bảo vệ tài sản gia đình là vô cùng quan trọng, để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại.
Không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất, đời sống, triều cường còn gây sạt lở nghiêm trọng. Ngập úng còn khiến nhiều tuyến đường nông thôn nhanh chóng xuống cấp. Chỉ tính riêng 2 đợt triều cường rằm tháng 9 và đầu tháng 10 âm lịch vừa qua, đã gây ngập cục bộ và tràn nhiều đoạn bờ bao vuông tôm của người dân. Ngoài ra, triều cường là nguyên nhân gây ra 4 vụ sạt lở đất với tổng chiều dài 40 m, làm thiệt hại 1 căn nhà, hư hỏng 1 cống vuông tôm.
Ông Trần Quốc Yên, Chủ tịch UBND thị trấn Cái Ðôi Vàm, huyện Phú Tân, cho biết, để hạn chế thiệt hại do triều cường, nhiều năm qua, trong quá trình xây dựng lộ nông thôn, thị trấn đã kết hợp làm đê bao ngăn triều cường. Ðồng thời, vận động người dân tận dụng bùn đất trong quá trình cải tạo ao đầm nuôi tôm tôn tạo bờ bao, khuôn viên vườn, kê cao vật dụng trong gia đình... nhằm hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại khi triều cường lên cao bất thường.
Triều cường là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng sạt lở ven biển ngày một nghiêm trọng, thiệt hại lớn về sản và đời sống của người dân. (Ảnh chụp tại cửa biển Cái Ðôi Vàm, huyện Phú Tân).
Nhiều năm qua, tỉnh đã nỗ lực triển khai nhiều công trình, dự án, nhất là các dự án hạ tầng thuỷ lợi. Mới đây, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng có văn bản đề nghị các địa phương kiểm tra, thống kê lại các tuyến đê bao xung yếu, cống... nhằm gia cố, đảm bảo mục tiêu ngăn mặn, chống triều cường.
Ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục Thuỷ lợi, cho biết, hiện nay toàn tỉnh đang có 214 cống và 7 trạm bơm được quản lý, khai thác sử dụng để phục vụ sản xuất, đời sống của người dân. Hiện các cống vùng ngọt thuộc huyện Trần Văn Thời và U Minh đã đóng ngăn mặn. Các cống vùng mặn trên địa bàn TP Cà Mau, Cái Nước, Trần Văn Thời, Ðầm Dơi, Phú Tân vận hành ngăn triều cường phục vụ sản xuất theo yêu cầu của địa phương.
Ðể đảm bảo hệ thống công trình thuỷ lợi phát huy hết công năng trước dự báo triều cường dâng cao, công tác duy tu sửa chữa được quan tâm triển khai từ rất sớm. Năm 2023, toàn tỉnh có 85 công trình, dự án thuỷ lợi được triển khai thực hiện. Trong đó, bao gồm cả duy tu sửa chữa bờ bao, nạo vét kênh, sửa chữa các cống, đo đạc cắm mốc các cống, xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật và lập quy trình vận hành 2 tiểu vùng. Ông Tùng cho biết thêm, đến thời điểm này, đã có 61 công trình, dự án được nghiệm thu, còn lại đang triển khai thực hiện với tiến độ từ 20-98%.
Cống Trùm Thuật đã được vận hành để ngăn triều, tháo úng phục vụ sản xuất của người dân xã Khánh Hải, huyện Trần Văn Thời.
Triều cường, nước biển dâng gây ra nhiều hệ luỵ tiêu cực, trong đó nghiêm trọng nhất là tình trạng sạt lở đất ven sông, ven biển và thiệt hại về tài sản, sản xuất, đời sống của người dân, đặc biệt là những hộ hiện còn đang sinh sống trong khu vực rừng phòng hộ biển Tây. Nhằm từng bước giúp các hộ dân này ổn định cuộc sống, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xây dựng phương án sắp xếp, hỗ trợ, bố trí tái định cư các hộ gia đình, cá nhân sống trong lâm phần rừng phòng hộ biển Tây giai đoạn 2023-2025. Theo đó, dự kiến sẽ có 137 hộ được bố trí tái định cư. Riêng trong năm 2023, dự kiến hỗ trợ 1,7 tỷ đồng cho 85 hộ đã vào các khu tái định cư cất nhà ở ổn định./.
Nguyễn Phú