Cha hoạt động nghệ thuật từ thời kháng chiến. Bây giờ dù đã nghỉ hưu nhưng ông vẫn chưa ngơi nghỉ. Mỗi khi nhìn lại những tấm huân chương, huy chương, ông hay kể về những năm tháng gian khổ mà hào hùng. Người ta nói, tuổi trẻ thì ước mơ, người già thường hoài niệm. Nhiều lúc thư thả, hai cha con ngồi cùng nhau, ông thường kể...
Tháng 7/1967, ông học xong lớp 4, Trường Tiểu học Kháng chiến ở xã Long Ðiền Tây, huyện Giá Rai. Thấy ông có năng khiếu “viết chữ, vẽ hình”, Ban Tuyên huấn xã Long Ðiền Tây chọn ông về viết và in kẽm để in ấn các tài liệu, trình bày cho tờ tin của xã.
Sau tổng tiến công Mậu Thân 1968, cha tôi được rút về Ban Tuyên huấn huyện Giá Rai, phụ trách tổ ấn loát của văn phòng chuyên thực hiện bản kẽm, trình bày, minh hoạ cho tờ tin của huyện. Ðể có thể phục vụ công tác tuyên truyền tốt hơn, địa phương tạo cơ hội để cha tôi được tham gia lớp “kẻ chữ, vẽ tranh” ở Cà Mau. Từ đó, tờ tin ông trình bày được nhiều người đánh giá cao.
 |
| Tác phẩm: “Nghề thủ công” của Hoạ sĩ Ngô Thanh Hùng được trao Giải thưởng Văn học - Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ 3 năm 2016. |
Ông kể, năm 1969, thực hiện chiến dịch “bình định cấp tốc”, địch bắt đầu phản kích, lấn chiếm ngày càng sâu vào vùng giải phóng. Vùng Giá Rai cũng bị địch chiếm đóng. Lực lượng cách mạng phải rút sâu vào rừng. Ðể trấn an tinh thần Nhân dân, cơ quan của cha tôi cùng một số cơ quan khác phải bám trụ lại vùng Giá Rai. Trong thời điểm đầy nguy hiểm này, cha tôi vẫn chăm chỉ, tích cực làm việc để hoàn thiện những tờ tin phục vụ dân, quân huyện. Chính vì quá trình làm việc không mệt mỏi, vì tinh thần kháng chiến chống giặc không ngừng, tháng 8/1970, ông vinh dự được kết nạp vào Ðảng và được bổ nhiệm Chánh Văn phòng Ban Tuyên huấn huyện Giá Rai.
Từ sau năm 1970, địch tăng cường lùng sục, đạn pháo bắn ra liên tục khiến ngày nào cũng có người thương vong. Văn phòng Tuyên huấn của cha tôi tuy ít người nhưng cũng được trang bị súng trường và tiểu liên, phối hợp với du kích ấp xây dựng nhiều “bãi lửa” để hạn chế sự lục lạo của giặc. Ban ngày chiến đấu chống giặc đi càn, đêm về đốt đèn dầu làm việc.
Ðến năm 1972, chiến tranh ác liệt hơn, cơ quan cha tôi được lệnh dời về vùng kinh Hai Hạc, đập Ông Rum (Ðầm Dơi). Cha tôi cùng đồng nghiệp vẫn làm công việc in ấn nhiều truyền đơn, phóng nhiều tranh cổ động bằng chất liệu nhẹ để cổ vũ, động viên tinh thần quân, dân huyện Giá Rai và những huyện lân cận.
“Có lúc cơ quan không ở công khai mà phải vào rừng. Chỗ ở và làm việc hoàn toàn dã chiến, có hầm bí mật để tránh khi giặc ruồng bố, chung quanh bố trí nhiều trái nổ... Nơi làm việc chỉ che tạm để tránh nắng, mưa, nguỵ trang thật kỹ, không để lại dấu vết. Việc nấu nướng cũng phải thật thận trọng, gọn nhẹ, xoá hết dấu vết sau khi nấu ăn xong...”, ông hồi tưởng.
Nhưng cơ sở cách mạng chỉ được an toàn khi có sự che giấu, báo hiệu của những cơ sở hợp pháp bên ngoài và của người dân khi địch đi càn. Ông đúc kết: “Hoạt động thời khó khăn ác liệt phải biết dựa vào dân, phải xây dựng những cơ sở tuyệt đối tin tưởng để bảo vệ lực lượng khi có tình huống bất lợi xảy ra. Những cơ sở này đã giúp đỡ rất nhiệt tình cho cách mạng, bằng cả vật chất lẫn tinh thần”.
Năm 1973, Hiệp định Paris được ký kết, Văn phòng Ban Tuyên huấn huyện Giá Rai được phân công theo dõi đài phát thanh đọc và ghi chép lại nội dung bản hiệp định, sau đó trình bày thành tập, in kẽm để phổ biến rộng rãi cho công chúng và gia đình lính nguỵ biết. Ðồng thời kêu gọi địch thực hiện điều khoản ngừng bắn trong hiệp định, kêu gọi quân, dân mạnh dạn đấu tranh.
Cũng trong năm 1973, tỉnh Bạc Liêu được thành lập, huyện Giá Rai thuộc về tỉnh Bạc Liêu, cha tôi về công tác tại Tiểu ban Văn nghệ tỉnh Bạc Liêu và tham gia lớp hội hoạ do Ban Tuyên huấn Khu Tây Nam Bộ mở ở Khu căn cứ Ðoàn Văn công Khu, kinh Ông Ðơn (Ðầm Dơi), thời gian học 6 tháng. Học xong lớp này, cha tôi được phân công nhiệm vụ trang trí sân khấu, thiết kế đạo cụ cho Ðoàn Văn công giải phóng tỉnh, trình bày và minh hoạ cho tờ báo Ðảng tỉnh Bạc Liêu, trang trí hội trường cho các cuộc hội nghị của tỉnh, sáng tác tranh cổ động theo yêu cầu của Ban Tuyên huấn.
Ngoài những công việc này, ông cùng Hoạ sĩ Thái Ðắc Phong mở lớp vẽ cho các anh em trong tỉnh Bạc Liêu yêu nghề hội hoạ. Lớp vẽ kéo dài đến khi đất nước hoàn toàn giải phóng.
Sau ngày đất nước thống nhất, trở về tỉnh Minh Hải, cha tôi cùng với Hoạ sĩ Văn Nhiệm thành lập Tổ Mỹ thuật, thuộc Sở Văn hoá - Thông tin. Năm 1980, Sở Văn hoá - Thông tin cho phép thành lập Phòng Mỹ thuật gồm 7 hoạ sĩ. Cha tôi giữ chức phó phòng, Hoạ sĩ Trần Văn Nam (Hai Bình) trưởng phòng.
Từ khi thành lập, Phòng Mỹ thuật luôn có kế hoạch sáng tác để phục vụ nhiệm vụ chính trị ở địa phương, bên cạnh đó còn thực hiện nhiệm vụ ngoại giao, thể hiện tình hữu nghị Việt Nam - Campuchia bằng cách tổ chức triển lãm tại tỉnh Koh Kong năm 1983. Sau triển lãm, tất cả các tác phẩm tặng tỉnh Koh Kong.
Phòng Mỹ thuật của sở hoạt động đến năm 1987 thì giải tán, cha tôi trở về Hội Văn học - Nghệ thuật, thành lập Phân hội Mỹ thuật và ông đảm nhiệm vai trò Phân hội trưởng. Sau 4 nhiệm kỳ, ông về hưu và đến giờ vẫn gắn bó với mỹ thuật.
 |
| Ông Ngô Thanh Hùng hướng dẫn cách vẽ cho các cháu. |
Trong quá trình hoạt động nghệ thuật của mình, ông không ngừng trau dồi, học hỏi, nâng cao tay nghề. Sau những khoá học trong kháng chiến, khi đất nước hoà bình, ông tiếp tục theo học trung cấp chuyên ngành Hội hoạ tại Trường Ðại học Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh (từ tháng 9/1975-8/1978). Tốt nghiệp trung cấp, dù đã 62 tuổi, ông vẫn tiếp tục chương trình Ðại học Sư phạm Mỹ thuật tại Trường Ðại học Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh. Với anh em chúng tôi, ông là tấm gương sáng về tinh thần học tập và cống hiến. Mỗi tác phẩm đều được ông đầu tư bằng cả tâm huyết và trách nhiệm.
Những tháng năm lao động nghệ thuật miệt mài của ông được Nhà nước ghi nhận bằng: Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Ba, Huân chương Quyết thắng hạng Nhì, Huy chương Giải phóng hạng Nhất, Huy chương Vì sự nghiệp văn hoá - thông tin, Huy chương Vì sự nghiệp văn học - nghệ thuật Việt Nam, Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp mỹ thuật Việt Nam, Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam và nhiều bằng khen, giấy khen của UBND tỉnh Minh Hải, Cà Mau trao tặng. Tháng 12/2016, cha tôi vinh dự được nhận Giải thưởng Phan Ngọc Hiển do UBND tỉnh Cà Mau kết hợp Hội Văn học - Nghệ thuật trao tặng.
Năm nay cha tôi đã 67 tuổi, dù sức khoẻ, sự nhanh nhẹn không còn như xưa nhưng tình yêu và niềm đam mê mỹ thuật vẫn còn vẹn nguyên qua từng nét cọ… Tinh thần lao động nghệ thuật đầy trách nhiệm và một cuộc sống đời thường giản dị, trong sáng của ông mãi là động lực, là niềm tin cho anh em chúng tôi phấn đấu noi theo…
Bài và ảnh: Hoàng Vũ
Xem thêm bình luận