Đề án “Bảo tồn nhãn cổ Bạc Liêu gắn với phát triển du lịch” đã thực hiện được 2/3 khối lượng công việc. Cơ quan chủ quản là Sở VH-TT&DL Bạc Liêu hiện đang phối hợp với Viện Cây ăn quả miền Nam chuyển giao kỹ thuật chăm sóc, kéo dài tuổi thọ cây nhãn và lai tạo giống mới cho vườn nhãn. Chia sẻ về nội dung chính, cũng như mục đích của chuyến tập huấn cho các nhà vườn, thạc sĩ Đào Thị Bé Bảy - người trực tiếp phụ trách công đoạn trẻ hóa nhãn cổ cho biết:
Với vai trò là đơn vị tư vấn, hỗ trợ về mặt kỹ thuật, Viện Cây ăn quả miền Nam đã trang bị cho các nhà vườn những kiến thức cơ bản trong cách chăm sóc, kéo dài tuổi thọ và trẻ hóa vườn nhãn cổ. Chúng tôi đã tổ chức tập huấn cho gần 50 nhà vườn nằm trong đề án, với các nội dung như: kỹ thuật canh tác cây nhãn (đặc tính từng loại giống, yêu cầu sinh thái, tủ gốc giữ ẩm, làm cỏ, trồng xen, tưới nước, bón phân, xử lý đậu trái…); phòng chống sâu bệnh gây hại trên cây nhãn; kỹ thuật tạo giống mới cho cây nhãn… Bên cạnh việc tập huấn, chúng tôi còn hỗ trợ bà con tài liệu tham khảo và cùng bà con nhà vườn trao đổi những khúc mắc trong cách canh tác, chăm sóc. Nhưng theo tôi, để đề án thành công, rất cần sự phối hợp chặt chẽ từ phía nhà vườn.
![]() |
Thạc sĩ Đào Thị Bé Bảy - Viện Cây ăn quả miền Nam trả lời phỏng vấn. Ảnh: K.C |
Thạc sĩ Đào Thị Bé Bảy: Hiện chúng tôi đã áp dụng thí điểm 9 vườn. Qua kiểm tra, khảo sát cho thấy vườn nào đảm bảo điều kiện chăm sóc, phân bón, nước tưới đúng hướng dẫn kỹ thuật đều phát triển rất tốt và có trên 90% gốc nhãn được áp dụng kỹ thuật trẻ hóa tái chồi mới rất nhanh, khỏe. Trong đó, những cây có tuổi thọ từ 70 - 80 năm ra chồi nhanh hơn. Sau khi thực hiện thành công mô hình thí điểm này, chúng tôi sẽ tiến hành áp dụng với các vườn còn lại.
Khó khăn lớn nhất hiện nay đối với các nhà vườn là điều kiện nước tưới tiêu. Đã có một số nhà vườn đầu tư xây dựng hệ thống tưới, riêng những hộ còn khó khăn, hoặc chỉ có vài cây nhãn nằm trong quy hoạch vẫn còn khá lơ là do thiếu vốn. Nhưng khi được vận động, các nhà vườn rất hăng hái và hứa sẽ nhờ nguồn nước tưới của các hộ lân cận để đảm bảo cho vườn phát triển tốt. Nhưng nếu có thể được, chúng tôi hy vọng sự hỗ trợ tích cực từ phía địa phương trong việc xây dựng hệ thống nước tưới trong đề án.
PV: Để công đoạn trẻ hóa nhãn cổ trong đề án thực hiện thành công thì Viện Cây ăn quả miền Nam có những khuyến cáo gì đối với các nhà vườn, thưa bà?
Thạc sĩ Đào Thị Bé Bảy: Nếu công đoạn này được thực hiện thành công thì những gốc nhãn cổ sẽ được trẻ hóa, tăng năng suất, chất lượng trái và góp phần cải thiện khả năng sinh trưởng. Nếu như trước đây mỗi năm chỉ thu hoạch 1 vụ, thì nay bà con có thể thu hoạch 2 năm 3 vụ; không những vậy, khi áp dụng kỹ thuật, bà con sẽ dễ dàng xoay tán, chọn cành khỏe cho cây nhãn để tạo cảnh quan du lịch cho khu vườn… Từ đó, hiệu quả kinh tế mang về cho bà con là không nhỏ. Từ những lợi ích trong tương lai, đòi hỏi các nhà vườn cần quan tâm hơn nữa đến cách chăm sóc, bón phân và đảm bảo điều kiện nước tưới đầy đủ. Riêng các hộ quá bận rộn với việc buôn bán, cũng nên lưu tâm đến những gốc nhãn trong vườn, xem việc buôn bán và chăm sóc nhãn như hai mặt song song để giúp gia đình phát triển kinh tế.
Về phía đơn vị hỗ trợ kỹ thuật, chúng tôi sẽ cử cán bộ xuống kiểm tra định kỳ 2 tháng/lần để cùng bà con trực tiếp trao đổi, tháo gỡ những vướng mắc. Hy vọng, sự phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả từ nhiều phía mà đặc biệt là sự hợp tác đắc lực từ nhà vườn, đề án sẽ triển khai thành công, góp phần quan trọng giúp Bạc Liêu giữ lại những vườn nhãn cổ một thời đã đi vào huyền thoại như gìn giữ gốc tích của cha ông, giúp địa phương phát triển kinh tế, đẩy mạnh du lịch và quảng bá hình ảnh quê hương Bạc Liêu đến với du khách.
PV: Xin cảm ơn bà!
Kim Trúc (thực hiện)