Bảo tàng là một thiết chế văn hóa quan trọng, nơi lưu giữ các tư liệu, hiện vật có giá trị, góp phần tích cực trong việc bảo vệ và phát huy các di sản văn hóa, lịch sử của một địa phương. Nhìn vào sự đa dạng, phong phú hay tình trạng lạc hậu, nghèo nàn của thiết chế này, người ta có thể định mức chiều sâu văn hóa, hay thái độ trân trọng lịch sử của con người và vùng đất ấy.
Nhà sưu tập cổ vật Nguyễn Ngọc Ẩn (thứ hai từ phải qua) giới thiệu các hiện vật do ông hiến tặng Bảo tàng tỉnh Bạc Liêu để phục vụ công tác trưng bày. Ảnh: H.T
Góp tài nguyên cho bảo tàng
Bảo tàng tỉnh Bạc Liêu hiện lưu giữ hơn 5.300 tài liệu, hiện vật (con số này năm 2005 chỉ ở mức hơn 1.200), cho thấy công tác sưu tầm, bảo quản hiện vật, tài liệu của đơn vị được đặc biệt quan tâm. Bảo tàng cũng đã kiểm kê và hình thành 7 bộ sưu tập hiện vật, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của công tác trưng bày và giáo dục về khoa học, truyền thống lịch sử cho cộng đồng.
Ngoài nỗ lực của tập thể đơn vị, phải kể đến những người đã góp tài nguyên cho Bảo tàng tỉnh. Đầu quý 4/2020, ông Trần Hữu Phước, một cán bộ hưu trí (ngụ tại TP. Hồ Chí Minh) đã hiến tặng 25 hiện vật lịch sử kháng chiến cho Bảo tàng tỉnh, nâng tổng số gần 500 tài liệu, hiện vật lịch sử - văn hóa sau 3 đợt ông đã hiến tặng cho Bảo tàng tỉnh Bạc Liêu! Ông Trần Hữu Phước từng tham gia kháng chiến chống Pháp, kinh qua các cương vị: nguyên Phó Bí thư Trung ương Cục miền Nam, là thư ký của nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao Trung ương (Lê Đức Thọ, Võ Văn Kiệt)… Với những đóng góp cho Bảo tàng tỉnh, ông đã được Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu tặng bằng khen ghi nhận công lao.
Hay anh Nguyễn Ngọc Ẩn (một nhà sưu tập cổ vật nổi tiếng của Việt Nam với kho cổ vật trên 40.000 hiện vật thuộc các thời kỳ lịch sử - văn hóa khác nhau) cũng đã hiến tặng nhiều hiện vật, cổ vật quý cho Bảo tàng tỉnh. Anh Trần Quốc Thành (ngụ tại phường Nhà Mát, TP. Bạc Liêu) đã hiến tặng 28 hiện vật gốm cho Bảo tàng tỉnh…
Những hiện vật, tư liệu do Bảo tàng tỉnh sưu tầm, bảo quản cùng với đóng góp của những người có tâm với sự nghiệp bảo tồn, bảo tàng đã góp phần để Bảo tàng tỉnh giàu thêm nguồn tài nguyên phục vụ công tác trưng bày, giới thiệu với người tham quan.
Khó khăn trong hoạt động
Với đặc tính là một thiết chế văn hóa đặc biệt, bảo tàng của một địa phương chính là tài nguyên du lịch của nơi đó, thế nhưng với thực trạng hiện tại, Bảo tàng tỉnh Bạc Liêu vẫn chưa là tài nguyên du lịch!
Đối mặt với nhiều khó khăn trong hoạt động là câu chuyện nhiều năm qua! Một thời gian rất dài (từ năm 1997 - 2017), Bảo tàng tỉnh chưa được đầu tư kinh phí xây dựng mới, trụ sở hoạt động là ngôi nhà cổ với diện tích chật hẹp, không phù hợp với không gian kiến trúc trưng bày của một Bảo tàng hiện đại (hiện nay là nhà số 25, đường Hai Bà Trưng, Phường 3, TP. Bạc Liêu). Nói về những khó khăn trong nhiều năm trước, Giám đốc Bảo tàng tỉnh - Lê Thanh Tự cho biết: “Kết cấu như hiện tại của Bảo tàng tỉnh không phù hợp với nội dung trưng bày theo yêu cầu khoa học chuyên ngành. Mức đầu tư kinh phí cho sưu tầm, bảo quản, trưng bày và tổ chức hoạt động của bảo tảng hàng năm còn thấp so với yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị. Chủ yếu trưng bày theo kiểu truyền thống, thiếu hấp dẫn, chưa ứng dụng thành tựu khoa học - công nghệ hiện đại vào trưng bày nên hiệu quả hoạt động của bảo tàng cũng hạn chế, chưa mở rộng được tầm ảnh hưởng của bảo tàng ra công chúng, chưa hấp dẫn được nhiều đối tượng khách tham quan đến với bảo tàng”.
Cuối tháng 9/2017, Bảo tàng tỉnh được UBND tỉnh giao cho 2 khối nhà B và C trong Trung tâm triển lãm Văn hóa - Nghệ thuật và Nhà hát Cao Văn Lầu. Hiện tại, tỉnh cũng đã có chủ trương đầu tư Dự án trưng bày nội thất Bảo tàng tổng hợp tỉnh Bạc Liêu với tổng kinh phí hơn 75 tỷ đồng và dự án đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư. Dự kiến sau khi dự án này hoàn thành, bảo tàng sẽ di đời về khối nhà B, C để hoạt động. Giám đốc Bảo tàng tỉnh cho biết, trong thời gian chờ thực hiện dự án, Bảo tàng vừa quản lý cơ sở vật chất vừa phát huy công năng của 2 khối nhà. Cụ thể là từ năm 2018 đến nay, Bảo tàng đã phối hợp với các đơn vị ngoài tỉnh (Trung tâm hoạt động Văn hóa - khoa học Văn miếu Quốc Tử Giám Hà Nội, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng tỉnh Ninh Bình, Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ TP. Hồ Chí Minh) tổ chức 4 cuộc trưng bày chuyên đề phục vụ nhiệm vụ chính trị của địa phương và đáp ứng nhu cầu hưởng thụ đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân.
Dù đã có nhiều nỗ lực trong việc đưa Bảo tàng trở thành tài nguyên du lịch tỉnh, thế nhưng, để thu hút người dân đến tham quan, tìm hiểu lịch sử - văn hóa truyền thống, đồng thời hấp dẫn du khách thì vẫn còn là một hành trình dài. Trước mắt, thiết nghĩ ngành chức năng nên đẩy nhanh tiến độ thực hiện Dự án trưng bày nội thất Bảo tàng tổng hợp tỉnh Bạc Liêu, để bảo tàng thật sự là điểm đến thú vị.
Cẩm Thúy
Xem thêm bình luận