Tỉnh Cà Mau được công nhận loại trừ sốt rét từ năm 2022. Những năm gần đây, tỉnh không ghi nhận ca mắc sốt rét nội địa, nhưng thực tế vẫn còn nhiều nguy cơ phát sinh.
Theo ngành y tế, sốt rét xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Trong đó, nơi có khí hậu nhiệt đới gió mùa, đặc biệt là những nơi có nhiệt độ và độ ẩm cao, tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi Anopheles sinh sản và phát triển mạnh. Các khu vực gần rừng, sông, ao hồ hoặc vùng ven biển nước lợ thường có nguy cơ cao hơn. Trình độ dân trí và kinh tế - xã hội thấp, thiếu kiến thức về bệnh sốt rét và các biện pháp phòng tránh.
Bệnh sốt rét thường được xem là vấn đề y tế công cộng quan trọng, nhận được sự quan tâm và chỉ đạo từ Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, Sở Y tế và các cấp chính quyền địa phương. Ðiều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các chương trình và nguồn lực cho công tác phòng, chống sốt rét.
Nhúng mùng, chăn, màn... vào các loại thuốc chống muỗi theo hướng dẫn của ngành y tế nhằm ngăn chặn sự tiếp cận của muỗi Anopheles, là một trong nhiều giải pháp đã và đang được áp dụng.
Bác sĩ Trần Hiến Khoá, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, cho biết, nhằm chủ động phòng chống bệnh sốt rét trong cộng đồng, mạng lưới y tế dự phòng tại địa phương đã tích cực triển khai nhiều giải pháp. Trong đó, chú trọng điều tra dịch tễ - côn trùng sốt rét, phát hiện các trường hợp mắc, điều trị ký sinh trùng lây lan trong cộng đồng; thực hiện các biện pháp dự phòng khác, như tẩm mùng với hoá chất diệt muỗi tại những vùng có nguy cơ, nâng cao kỹ năng chẩn đoán, điều trị, xét nghiệm cho tuyến ở cơ sở. Cùng với đó, ngành y tế ở các địa phương chủ động công tác giám sát địa bàn, giám sát dịch tễ, đặc biệt là các xã, phường có di biến động dân số cao... Tỉnh đẩy mạnh các hoạt động truyền thông giáo dục sức khoẻ về phòng chống dịch bệnh với nhiều hình thức đến các địa bàn dân cư như: treo băng rôn, khẩu hiệu, phát tờ rơi... qua đó giúp người dân thay đổi nhận thức, chủ động phòng bệnh.
Ngày nay, với nhiều tiến bộ của y khoa, bệnh sốt rét đã không còn đáng lo ngại như nhiều năm trước đây. Tuy nhiên, người bị bệnh sốt rét có thể gặp nguy hiểm sức khoẻ nếu như không được điều trị đúng cách. Ðiều đáng quan tâm, phụ nữ mang thai mắc sốt rét dễ sảy thai, thai chết lưu, đẻ non hoặc khi sinh nở dễ mắc phải những tai biến...
Bác sĩ Trần Hiến Khoá cho rằng, dù đã được loại trừ và không ghi nhận ca mắc nội địa, nhưng trên thực tế vẫn còn nhiều rủi ro. Trong đó, Cà Mau có đường biên giới biển rộng, thu hút nhiều lao động từ các tỉnh khác đến làm ăn, sinh sống, đặc biệt là ở các khu vực cửa biển. Việc di chuyển của người dân từ các vùng có lưu hành sốt rét hoặc từ nước ngoài có thể mang theo ký sinh trùng sốt rét, làm tăng nguy cơ tái xâm nhập bệnh.
Cùng với đó, mặc dù nhận thức của người dân về bệnh sốt rét đã được nâng cao, nhưng vẫn còn tình trạng chủ quan, lơ là trong việc thực hiện các biện pháp phòng bệnh cá nhân và vệ sinh môi trường. Ở một số vùng sâu, vùng xa, người dân có thể gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời khi có triệu chứng nghi ngờ.
Thêm vào đó, nguồn lực về nhân lực, kinh phí và vật tư cho công tác phòng chống sốt rét có thể bị hạn chế. Nguy cơ xuất hiện và lan rộng của ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc là mối lo ngại tiềm ẩn, có thể làm giảm hiệu quả điều trị. Tình trạng muỗi kháng các hoá chất diệt cũng là một thách thức.
Chính vì thế, để duy trì thành quả loại trừ bệnh sốt rét, ngành y tế địa phương cần có những hỗ trợ nhất định. Trong đó, hỗ trợ đào tạo chuyên sâu cho nhân viên y tế tuyến tỉnh và tuyến huyện về giám sát, điều tra và xử lý ổ dịch sốt rét xâm nhập và tái phát; tổ chức các lớp tập huấn nâng cao kỹ năng soi lam máu, sử dụng test nhanh và các kỹ thuật xét nghiệm hiện đại khác; hỗ trợ cung cấp thông tin và hướng dẫn về các loại hoá chất diệt muỗi mới, các phương pháp phun tồn lưu và xử lý ấu trùng hiệu quả; hỗ trợ vật tư, trang thiết bị cần thiết trong công tác giám sát (kính hiển vi, test nhanh, hoá chất xét nghiệm), phòng chống véc-tơ (màn tẩm hoá chất, hoá chất phun tồn lưu, máy phun)...
Văn Ðum
Xem thêm bình luận