Một trong những nội dung, nhiệm vụ quan trọng từ nay đến năm 2020 được Đảng ta xác định là tập trung phát triển khoa học - công nghệ (KH-CN) và làm cho KH-CN thật sự là quốc sách hàng đầu, là động lực quan trọng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ môi trường. Qua đó cho thấy, nhiệm vụ phát triển KH-CN rất quan trọng, nhất là trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế.
ƯU TIÊN CHO SẢN XUẤT
Với thế mạnh trong sản xuất nông nghiệp, những năm qua Bạc Liêu đã đầu tư cho việc nghiên cứu, ứng dụng nhiều đề tài, dự án phục vụ sản xuất nông nghiệp. Trong đó, có nhiều đề tài, dự án góp phần giúp nông dân tháo gỡ những khó khăn do thực tiễn sản xuất đặt ra. Đồng thời có điều kiện bổ sung, nâng cấp và hoàn chỉnh các mô hình. Đặc biệt là các đề tài, dự án tập trung vào khai thác các thế mạnh về con tôm và cây lúa.
* Kiểm tra sự phát triển của giống lúa Một bụi đỏ tại huyện Hồng Dân.
* Ứng dụng công nghệ quản lý sản xuất thức ăn hiện đại tại Công ty Cổ phần chế biến thức ăn thủy sản TOMKING Bạc Liêu. Ảnh: K.T
Như đề tài “Nuôi tôm quảng canh cải tiến kết hợp trong điều kiện cấp nước không chủ động ở vùng Bắc Quốc lộ 1A” đã góp phần khắc phục được tình trạng thiệt hại do thiếu nước và giúp nông dân tăng lợi nhuận. Hay dự án “Thực nghiệm mô hình sản xuất 2 vụ lúa - 1 vụ tôm trong vùng lúa - tôm có độ mặn từ 4 - 60‰ ở huyện Hồng Dân” đã giúp cho cây lúa, con tôm tăng năng suất. Cụ thể, năng suất lúa từ 4 tấn/ha/vụ lên 4,5 tấn/ha/vụ, con tôm sú tăng từ 70kg/ha/vụ lên 100kg/ha/vụ. Qua đó giúp người dân ở vùng chuyển đổi tăng thêm từ 15 - 20 triệu đồng/ha/năm…
Chưa dừng lại ở đó, nhiều mô hình sản xuất khác cũng được tập trung nghiên cứu, xây dựng nhằm năng cao chất lượng và hạn chế dịch bệnh, hướng đến các mô hình sản xuất sạch, an toàn và ứng dụng công nghệ sản xuất mới. Đơn cử như đề tài “Xác định một số bệnh thường gặp trên cá bống kèo” giúp nông dân chủ động cắt đứt nguồn dịch bệnh trong ao nuôi và lợi nhuận hơn 250 triệu đồng/ha/vụ. Hay xây dựng thành công nhiều mô hình khác như: “Mô hình cánh đồng mẫu sản xuất cây rau năn bộp an toàn”, “Ứng dụng mô hình nuôi trâu kết hợp nuôi trùn quế” và “Trồng dưa leo, khổ qua và đậu bắp trái vụ theo hướng thực hành nông nghiệp tốt (GAP)”…
GẶP KHÓ VỀ ĐẦU RA
Có một thực tế bất cập là có rất nhiều đề tài, dự án nghiên cứu và ứng dụng KH-CN thành công trong sản xuất, khẳng định được tính hiệu quả của mô hình. Tuy nhiên, các đề tài, dự án lại khó nhân rộng và không thể phát huy vì đầu ra không có!? Đây là nguyên nhân chính làm cho nông dân không tha thiết ứng dụng các đề tài, dự án nghiên cứu, kéo theo việc khó có thể tiếp tục hoàn chỉnh, bổ sung và nâng chất cho các đề tài, hay các công trình nghiên cứu nhanh chóng bị xếp xó. Sự lãng phí này không chỉ gây hao tốn tiền của Nhà nước, mà còn tạo nên sự hoài nghi cho nông dân khi ứng dụng các đề tài, dự án mà hiệu quả kinh tế mang lại không nhiều.
Để tháo gỡ những bất cập trên, cùng với nghiên cứu, chuyển giao KH-CN, một số trung tâm ứng dụng và chuyển giao KH-CN đã gắn việc chuyển giao các mô hình, công trình nghiên cứu với tìm đầu ra sản phẩm cho nông dân.
Theo ông Võ Đăng Ký, quyền Giám đốc Trung tâm Thực nghiệm và chuyển giao KH-CN huyện Hồng Dân: “Để giúp nông dân tiêu thụ gạo Một bụi đỏ, Trung tâm đã làm cầu nối cho Công ty Cổ phần đầu tư Vinh Phát tại TP. HCM ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm của nông dân các hợp tác xã nông nghiệp ở các xã: Vĩnh Lộc, Lộc Ninh và Ninh Hòa, với sản lượng bao tiêu 2.000 tấn lúa trong năm 2016, và giá lúa thu mua cao hơn thị trường từ 200 - 300 đồng/kg. Trong đó, Trung tâm cung cấp giống lúa nguyên chủng chất lượng và hướng dẫn kỹ thuật sản xuất cho nông dân. Các hợp tác xã có trách nhiệm sản xuất và thực hiện đúng các quy trình, tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, đảm bảo chất lượng cho xuất khẩu. Đặc biệt, Công ty Vinh Phát cam kết hỗ trợ 100% kinh phí cho nông dân tham gia chứng nhận tiêu chuẩn VietGap trong sản xuất lúa Một bụi đỏ.
Qua đó cho thấy, việc khuyến khích nông dân ứng dụng KH-CN mới vào sản xuất sẽ gặp nhiều thuận lợi và tạo thêm niềm tin khi các đề tài, dự án nghiên cứu phát huy được hiệu quả. Song, thực tiễn này cũng đặt ra nhiều vấn đề trong việc lựa chọn và phê duyệt các đề tài, dự án, hoặc lớn hơn là các công trình nghiên cứu khoa học. Hội đồng KH-CN từ tỉnh và các địa phương cần quan tâm nhiều hơn đến việc xét duyệt các đề tài, dự án và mạnh dạn loại bỏ những đề tài, dự án, công trình nghiên cứu khoa học thiếu khả thi và không phát huy được hiệu quả. Bởi với nguồn vốn đầu tư cho KH-CN của tỉnh có hạn, cần lựa chọn và ưu tiên đầu tư cho các đề tài, dự án mang tính bức thiết và giải quyết kịp thời các khó khăn do thực tiễn đặt ra. Cũng như không phải tốn tiền đầu tư cho những đề tài, dự án hay công trình nghiên cứu theo kiểu thống kê, tập hợp và ai cũng biết!
Song song đó, cần phát huy tiềm lực và vai trò của các doanh nghiệp trong đầu tư phát triển KH-CN. Việc làm tích cực này sẽ giúp Nhà nước giảm áp lực đầu tư từ ngân sách và phát huy được vai trò của các doanh nghiệp KH-CN. Đồng thời gắn kết được nông dân với doanh nghiệp thông qua liên kết sản xuất mà một số doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu đã làm được trong thời gian gần đây như: Công ty Thiên Phú và Công ty Âu Vững.
Phát triển và ứng dụng KH-CN từ nay đến năm 2020 đã được Đảng ta xác định là một trong những nhiệm vụ cần được ưu tiên tập trung đầu tư. Trong đó, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ cơ chế quản lý, tổ chức, hoạt động KH-CN, phương thức đầu tư, cơ chế tài chính, phát huy và tăng cường tiềm lực KH-CN quốc gia… Và đây sẽ là động lực quan trọng trong xây dựng thành công công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
TÚ ANH
Xem thêm bình luận