“Tôi đã đến Bạc Liêu nhiều lần, nhận ra đặc sản để làm du lịch (DL) của Bạc Liêu là bản “Dạ cổ hoài lang” (DCHL), là nghệ thuật Đờn ca tài tử (ĐCTT). Về Bạc Liêu lần này, được mời phát biểu tham luận tại hội thảo về DL, tôi muốn góp ý kiến sao cho ĐCTT thật sự phục vụ DL một cách đúng nghĩa nhất...”. Đó là chia sẻ của nhà nghiên cứu âm nhạc truyền thống khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, giảng viên Trường đại học Cần Thơ - Lê Đình Bích.
Nhà nghiên cứu âm nhạc truyền thống - Lê Đình Bích thuyết trình tại hội thảo. Ảnh: N.Q
Hơn một bài thuyết trình
Nội dung thuyết trình của giảng viên Lê Đình Bích tại “Hội thảo phát triển sản phẩm DL cộng đồng gắn với bảo tồn các giá trị di sản văn hóa đồng bào dân tộc Khmer khu vực vườn nhãn và chùa Xiêm Cán Bạc Liêu” khá dài. Tuy nhiên, ông không đọc văn bản viết sẵn. Tất cả là thuyết trình bằng hiểu biết, sự thẩm thấu âm nhạc truyền thống và giá trị của âm nhạc truyền thống khi lồng ghép vào câu chuyện phục vụ cho DL, mà cách thiết thực nhất là trình diễn cho mọi người thưởng thức. Ông nói về sự hấp dẫn của việc giới thiệu âm nhạc truyền thống với du khách, nói đến đâu ông minh họa đến đó bằng chiếc song lang, bộ gõ, ống tiêu (những nhạc cụ của nhiều loại hình âm nhạc truyền thống Việt Nam). Và ông cho rằng, thuyết minh viên DL phải làm được những điều này, chứ không chỉ nói suông!
Bài thuyết trình của một nhà nghiên cứu âm nhạc tại buổi hội thảo hôm ấy đã cho những nhà DL chuyên nghiệp một cái nhìn khá sâu về giá trị của âm nhạc truyền thống nói riêng, giá trị của những gì thuộc về di sản quý báu của dân tộc nói chung khi biểu diễn cho du khách thưởng thức. Bởi nhu cầu DL của du khách hiện nay ngoài tìm đến những danh lam thắng cảnh, nhiều người còn muốn tìm hiểu về văn hóa vùng miền. Làm sao để du khách đi DL về có thể hát được câu tài tử, ca được một câu trong bản DCHL thì mới gọi là lấy di sản làm DL thành công. Muốn vậy, chính hướng dẫn viên DL phải biết ca DCHL! Phải “thương mại hóa” những giá trị độc đáo của di sản để làm DL - đó cũng là hiến kế của ông Trần Lê Bảo Châu (Công ty Cổ phần đầu tư và DL Phúc Lộc Thọ Group - TP. Hồ Chí Minh).
Theo ông Châu, một hướng dẫn viên DL chỉ cần làm theo khoảng 10% khả năng trình diễn của giảng viên Lê Đình Bích thôi là có thể thổi hồn cho sản phẩm DL rồi. Những bài dân ca miền Trung, tiếng gõ song lang, hát Bài chòi, kể cả ca Bolero... qua cách trình diễn rất phiêu của nhà nghiên cứu âm nhạc này đã gây thích thú cho những người ngồi xem. Khác hẳn với những tham luận, thuyết trình khuôn mẫu!
Một cảnh trong vở “Đêm lạnh chùa hoang” do các nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát Cao Văn Lầu biểu diễn. Ảnh: C.T
Đưa di sản phục vụ DL
Ông Trần Lê Bảo Châu cho rằng, sân khấu cải lương (CL) của Bạc Liêu hoàn toàn có sức hút để làm DL. Ông chia sẻ mình đã “nổi da gà” khi xem các nghệ sĩ Nhà hát Cao Văn Lầu trình diễn rất hay vở cải lương “Đêm lạnh chùa hoang” phục vụ đoàn khách (gồm nhiều nhà làm DL chuyên nghiệp và các du khách). Theo góc nhìn của người làm DL chuyên nghiệp, ông Châu góp ý phải có một “kịch bản” chi tiết khi phục vụ CL cho khán giả. Chỉ cần khoảng 60 phút thực hiện kịch bản đó: 15 phút đầu tiên cho khán giả tham quan không gian sân khấu CL (check-in Nhà hát, xem hậu trường, sân khấu hiện đại...), 30 phút kế tiếp có thể kể những câu chuyện liên quan đến sân khấu CL (trích đoạn những vở cải lương hay hoặc cũng có thể là một kịch bản ngắn về lịch sử nghệ thuật CL, lịch sử bài DCHL, âm nhạc tài tử...), 15 phút còn lại là trải nghiệm của du khách với sân khấu CL (giao lưu, chụp ảnh cùng các nghệ sĩ…). Tóm lại là làm sao cho khi về, du khách có thể “khoe” với mọi người mình đã từng ở không gian đó, hiểu biết về CL ở Bạc Liêu như thế... Và thẳng thắn mà nói, hiện nay nhiều vốn quý của DL Bạc Liêu vẫn chỉ ở chừng mực là tiềm năng. Cần biến tiềm năng thành sản phẩm DL cụ thể, mà những di sản, đặc trưng về văn hóa nghệ thuật của Bạc Liêu là một trong những vốn quý cần được phát huy...
Con người thân thiện, hiếu khách; sở hữu biển với những cánh đồng điện gió tuyệt đẹp, rồi còn có vườn chim, vườn nhãn, và đặc biệt là có cả một khu lưu niệm về ĐCTT mà chưa tỉnh nào có. Với những gì Bạc Liêu đang có, trước mắt hoàn toàn có thể xây dựng TP. Bạc Liêu thành thành phố DL của tỉnh. Đó là quả quyết của nhiều diễn giả - những người cho rằng Bạc Liêu sẽ tạo nét đặc trưng khi biết cách đưa di sản phục vụ DL.
CẨM THÚY
Xem thêm bình luận