Đoàn khảo sát biên soạn “Địa chí Quốc gia” do PGS-TS Trần Thị An (Khoa Các khoa học liên ngành, Đại học Quốc gia Hà Nội) làm trưởng đoàn vừa có chuyến tìm hiểu về nghệ thuật Đờn ca tài tử (ĐCTT) Nam bộ tại huyện Vĩnh Lợi (tỉnh Bạc Liêu). Cùng đi với đoàn còn có nhiều chuyên gia đến từ Đại học Quốc gia Hà Nội…
Do yêu cầu của đoàn khảo sát là được đến các hộ gia đình có truyền thống về ĐCTT, UBND huyện Vĩnh Lợi đã thống nhất ý kiến đề xuất của Phòng VH-TT huyện chọn gia đình ông Nguyễn Văn Trắng (Nghệ nhân ưu tú Hoàng Trắng) ở xã Hưng Hội làm điểm dừng chân. Tại đây, đoàn khảo sát đã được nghe giới thiệu sơ bộ về ĐCTT, về công tác bảo tồn và phát triển bộ môn này tại huyện Vĩnh Lợi. Sau đó, đoàn đã được nghe nghệ nhân Hoàng Trắng cùng với những người con và bạn bè của nghệ nhân trình bày các bản hòa tấu nhạc cụ, các bài ca theo dạng thức của các bản Tổ của ĐCTT. Trong không gian của gia đình nghệ nhân Hoàng Trắng, với vườn cây xanh tốt, hoa trái đầy cành, ngoài việc được nghe ĐCTT, các vị khách quý còn được thưởng thức những món ăn “đặc sản” mang đậm hương vị của quê hương Vĩnh Lợi như: mắm cá lóc chưng, cá lóc nướng trui, gà ta xé phay… đã khiến đoàn khảo sát thật sự ấn tượng.
Trước khi chia tay, PGS-TS Trần Thị An đã phát biểu đầy cảm xúc: “Chúng tôi đã đi nhiều và viết nhiều công trình khoa học cấp nhà nước, trong đó có nghiên cứu về nghệ thuật ĐCTT Nam bộ. Nhưng hôm nay mới thật sự được sống trong không gian ĐCTT đích thực, nó rất thật, rất đời thường, do những người nông dân chân chất biểu diễn; rồi còn được thưởng thức các món ăn ngon mang đậm hương vị của quê hương Vĩnh Lợi, nhưng trên hết đó là tình cảm ấm áp của con người nơi đây, là sức sống mãnh liệt của nghệ thuật ĐCTT Nam Bộ. Được biết, xã Hưng Hội của huyện Vĩnh Lợi có hơn 70% dân số là người dân tộc Khmer nhưng vẫn có các gia đình tài tử, câu lạc bộ ĐCTT, điều đó chứng tỏ sức lan tỏa của bộ môn nghệ thuật này trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam chứ không giới hạn ở phạm vi hẹp. Xin cảm ơn gia đình nghệ nhân Hoàng Trắng, lãnh đạo UBND huyện Vĩnh Lợi đã tạo điều kiện cho đoàn khảo sát hoàn thành nhiệm vụ”.
Buổi làm việc đã kết thúc tốt đẹp và trong sự chia tay lưu luyến của nhiều người. Hy vọng nghệ thuật ĐCTT cũng như ẩm thực của Vĩnh Lợi nói riêng và Bạc Liêu nói chung sẽ có chỗ đứng xứng đáng trong Quốc chí Việt Nam.
Bài và ảnh: Nguyễn Đức Hạnh