Trận thảm sát tại lung Máng Diệc năm 1970 lấy đi sinh mạng 72 người, gồm cả dân thường và quân giải phóng. Ðây là ký ức đau thương khó quên của Nhân dân Ấp 4, xã Trí Phải, huyện Thới Bình. Sau 50 năm giải phóng, với sự quan tâm của Ðảng và Nhà nước, cùng quyết tâm vượt qua nỗi đau của người dân nơi đây, diện mạo lung Máng Diệc ngày càng khởi sắc.
Trong kháng chiến, khu vực lung Máng Diệc có nhiều tràm và lau sậy um tùm. Ðầu năm 1970, bộ đội địa phương huyện Thới Bình đóng quân ở kênh Công Nghiệp, kênh Si Ðo thuộc Ấp 10, giáp ranh giới Ấp 4, xã Trí Phải, nhiều cán bộ lãnh đạo, bộ đội chủ lực, dân quân du kích địa phương được đưa về lung Máng Diệc dưỡng thương. Tháng 3/1970, quân Mỹ - nguỵ tiến hành nhiều đợt tìm diệt tại đây bằng bộ binh và trực thăng để tiêu diệt quân giải phóng. Ngày 17/3/1970, máy bay địch bất ngờ bắn phá xuống khu vực lung Máng Diệc làm 72 người chết, bao gồm cả dân thường và quân giải phóng.
Cựu chiến binh đến thăm di tích Ðịa điểm trận thảm sát của Mỹ - nguỵ tại lung Máng Diệc.
Ðể tưởng nhớ những nạn nhân trong trận thảm sát, tỉnh Cà Mau xây dựng bia tưởng niệm trên diện tích 684 m², hoàn thành vào năm 2012, đến năm 2015, Ðịa điểm trận thảm sát của Mỹ - nguỵ tại lung Máng Diệc được xếp hạng Di tích Lịch sử - Văn hoá cấp tỉnh.
Sau 50 năm từ ngày giải phóng, lung Máng Diệc có nhiều sự thay đổi tích cực. Xóm nghèo thưa vắng nhà ngày nào nay trở nên khấm khá hẳn, nhà tường kiên cố, khang trang san sát; người dân hưởng ứng các phong trào của địa phương, xây dựng đời sống văn hoá cũng như xây dựng nông thôn mới nâng cao.
Các cựu chiến binh đến thắp hương tại Bia tưởng niệm vào dịp 30/4/2025.
Hiện nay, đời sống người dân lung Máng Diệc càng phát triển hơn từ khi con lộ ngang 3 m, dài 4.000 m được xây dựng, nối liền từ Quốc lộ 63 tới địa điểm Bia tưởng niệm, lưới điện bao phủ. Ðặc biệt, Ấp 4 đang được đầu tư xây dựng tuyến lộ dài khoảng 1.000 m, rộng 2,5 m nối liền đến các nhánh nhỏ của ấp, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đi lại và phát triển kinh tế. Hộ khá giàu đạt hơn 80%, thu nhập bình quân đầu người đạt 73 triệu đồng. Nhiều mô hình kinh tế hiệu quả như: tôm - lúa; nuôi cua, cá, heo, gà, vịt và trồng cây ăn trái, thu nhập từ 250-400 triệu đồng/hộ/năm, toàn ấp chỉ còn 1 hộ nghèo.
Ðịa phương đang xây dựng tuyến đường rộng 2,5 m từ lung Máng Diệc nối các nhánh nhỏ trong ấp.
Ông Nguyễn Văn Lập, người dân lung Máng Diệc, chia sẻ: “Ðời sống nay phát triển gấp nhiều lần trước đây. Lộ thông suốt, con em đi học dễ dàng, bà con buôn bán cũng thuận lợi. Người dân chúng tôi phấn khởi lắm”.
Ông Ðặng Văn Lượm, Phó bí thư Thường trực Ðảng uỷ xã Trí Phải, cho biết: “Nhân dân Ấp 4 nói riêng, xã Trí Phải nói chung căm hận sâu sắc chế độ Mỹ - nguỵ, từ đó quyết tâm chiến đấu, góp phần cùng cả nước làm nên đại thắng mùa Xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Quê hương, đất nước đi vào kiến thiết, lúc bấy giờ đời sống người dân lung Máng Diệc rất khó khăn. Với sự quan tâm của Ðảng và Nhà nước, đầu tư các công trình, thực hiện các phong trào, đưa cuộc sống của bà con ngày càng phát triển”./.
Thuỳ Linh
Xem thêm bình luận