Thứ sáu, 7-11-25 18:43:58
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Đồng hồ Thái Dương: Những bí ẩn hơn trăm năm

Báo Cà Mau

Bạc Liêu có nhiều di sản văn hóa hấp dẫn du khách bởi tính độc đáo và duy nhất. Chiếc đồng hồ đá (đồng hồ Thái Dương) tại trung tâm TP. Bạc Liêu là một trong những di sản tiêu biểu ấy.

Chiếc đồng hồ đá độc đáo ở TP. Bạc Liêu. Ảnh: H.Long

Công trình của kỹ sư đầu tiên của Việt Nam

Chiếc đồng hồ đá được kỹ sư Lưu Văn Lang (5/6/1880 - 3/6/1958), là người nhận được học bổng du học ở Pháp vào năm 1904 và tốt nghiệp kỹ sư đứng hàng thứ 8/250. Khi về nước, ông tham gia nhiều công trình nổi tiếng ở trong nước cũng như khu vực Đông Dương. Ông đã thiết kế chiếc đồng hồ sử dụng ánh sáng mặt trời - đây có thể coi là “động cơ vĩnh cửu” .

Điều đặc biệt mà Bạc Liêu đã được thừa hưởng đó là có một sản phẩm đặc biệt hiếm, mà nó lại do một vị kỹ sư đầu tiên của Việt Nam, được gọi là “Bác vật Lang” làm ra. Chiếc đồng đá là một công trình trọn vẹn, duy nhất còn lại của vị kỹ sư đầu tiên, tài giỏi của nước ta. Trên thế giới này chỉ có hai chiếc đồng hồ đá tồn tại hàng nhiều thế kỷ, một chiếc ở Anh và một chiếc ở Bạc Liêu - Việt Nam. Chỉ mới điều này thôi thì ai là người Việt Nam cũng đều muốn tìm hiểu và đến chiêm ngưỡng rồi!

Với sự tính toán của Bác vật Lang, đến nay chiếc đồng hồ vẫn “chạy” chính xác! Chính xác đến không tưởng sau 110 năm! Nếu không có biến cố lớn của hệ mặt trời thì chiếc đồng hồ này sẽ “chạy” đến hàng ngàn năm sau. Chúng ta có thể dựa vào mặt trời và một điểm tựa nào đó để canh thời gian, nhưng nó chỉ chính xác vài ngày, vài tháng, sau đó lệch rất xa nếu canh theo mùa. Vậy nên độ cao của chiếc đồng hồ đá đặt ở tọa độ đó là một điều bí ẩn. Bí ẩn ấy là một điều kỳ thú cần được các nhà khoa học nghiên cứu.

Điều thứ hai chúng tôi muốn nói đến sự đặc biệt của chiếc đồng hồ đá này là mặt đồng hồ. Trên mặt đồng hồ được làm bằng gạch tàu. Điều này thì có thể dễ giải thích, để phân biệt mặt đồng và có màu sắc so với thân đồng hồ, thì ngày xưa chỉ có loại tàu và gạch bông loại nhỏ. Nếu dùng gạch bông để ngoài trời thì thời gian ngắn sẽ bong màu. Còn sử dụng gạch tàu thì màu của nó là “vĩnh cửu”.

Nhưng điều đặc biệt trên mặt đồng hồ đó là sự kết hợp 4 miếng gạch tàu cho mỗi bên mặt đồng hồ. Và mỗi bên kích thước của 4 viên gạch tàu không giống nhau và cách sắp xếp cũng khác nhau. Đây rõ ràng là chủ đích của Bác vật Lang muốn thể hiện điều gì đó trên mặt đồng hồ. Đây vẫn còn là điều bí ẩn mà chỉ có những người đương thời, nhất là Bác vật Lang mới là người biết chính xác nhất.

Du khách tham quan, tìm hiểu di tích Đồng hồ Thái Dương (Phường 3, TP. Bạc Liêu). Ảnh: H.T

Để di sản làm du lịch

Hiện nay và hướng tới, Bạc Liêu đưa ra định hướng phát triển du lịch dựa trên những di sản văn hóa địa phương, thì việc trùng tu các di tích là cần thiết. Tuy nhiên, quan trọng nhất là làm sao các di sản này phải thật sự hấp dẫn được du khách và phát huy, nâng tầm giá trị của các di tích văn hóa.

Trong vấn đề này, đối với đồng hồ Thái Dương phải giải quyết được hai điều: Chúng ta phải cho mọi người thấy được hiện trạng độ cao mà Bác vật Lang đặt đồng hồ và lý giải được tại sao chiếc đồng hồ lại đặt ở tọa độ đó; lý giải ý nghĩa của những viên gạch tàu trên bề mặt đồng hồ.

Bên cạnh đó, tôn tạo công trình ý nghĩa liên quan đến người Bạc Liêu xưa, khuôn viên đẹp để mọi người muốn check-in, trải nghiệm…, cộng với sự thổi hồn vào di tích bằng một bài thuyết minh đặc sắc, hấp dẫn với chất giọng thuyết minh mang phong cách chân tình, phóng khoáng của con người Bạc Liêu, chắc hẳn di tích này sẽ giúp ghi điểm cho ngành Du lịch Bạc Liêu.

Hữu Long

Linh thiêng nghi thức hạ thuỷ ghe Ngo

Ngày 4-5/11, 13 đội nam và nữ của tỉnh Cà Mau chính thức tham gia Lễ hội Ok Om Bok - Đua ghe Ngo TP Cần Thơ năm 2025.

Bảo tồn Nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer

Vùng đất Cà Mau, nơi những dòng sông uốn quanh đồng lúa và những ngôi chùa mái cong rực rỡ, đồng bào Khmer đã và đang gìn giữ một báu vật tinh thần vô giá – Nghệ thuật Nhạc trống lớn (Plêng Skor Thom). Đây là loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian độc đáo, vừa mang giá trị tôn giáo sâu sắc, vừa thể hiện bản lĩnh sáng tạo của cộng đồng người Khmer ở tỉnh Cà Mau.

Giữ lửa tài tử Nam Bộ

Trải qua bao thăng trầm, nghệ thuật Đờn ca tài tử (ĐCTT) Nam Bộ vẫn được gìn giữ và phát huy trên đất Cà Mau nhờ tình yêu, niềm say mê của nhiều thế hệ. Từ nông thôn đến thị thành, tiếng đờn, lời ca đã trở thành "món ăn tinh thần" thân thuộc trong đời sống người dân địa đầu cực Nam Tổ quốc.

Tuyển chọn từ 168 tác phẩm Logo, Biểu tượng và Slogan tiêu biểu Ngày hội Cua Cà Mau 2025

Ngày 31/10, tại Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh Cà Mau, Hội đồng tuyển chọn đã công bố kết quả các tác phẩm được tuyển chọn trong Cuộc vận động sáng tác Biểu trưng con cua Cà Mau (Logo); Biểu tượng vui về con cua và Slogan tuyên truyền cho Ngày hội Cua Cà Mau năm 2025, với chủ đề “Cua Cà Mau: Hương rừng - Vị biển”.

Chùa Cao Dân – Di sản văn hoá và lịch sử

Chùa Cao Dân được xây dựng từ năm 1922 và được di dời đến địa điểm hiện tại vào năm 1958, tọa lạc bên bờ sông Bạch Ngưu, thuộc ấp 7, xã Tân Lộc, tỉnh Cà Mau. Nơi đây không chỉ là trung tâm sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng, tôn giáo của đồng bào dân tộc Khmer và cộng đồng các dân tộc ở địa phương mà còn là nơi ghi dấu một chặng đường lịch sử vẻ vang trong quá trình đấu tranh cách mạng trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

Câu lạc bộ Cao niên – Sống vui, sống khỏe, sống có ích

Trải qua 2 thập kỷ hình thành và phát triển, Câu lạc bộ (CLB) Cao niên thuộc Trung tâm Văn hoá tỉnh khẳng định sức sống bền bỉ của mái nhà chung - nơi những người đã đi qua tuổi trẻ vẫn cháy hết mình với đam mê nghệ thuật, lan toả niềm vui sống và tinh thần cống hiến.

Nét đặc sắc của tín ngưỡng thờ Bà Thiên Hậu ở Cà Mau

Trong dòng chảy văn hoá tại vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc, tín ngưỡng thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu (còn gọi là Bà Thiên Hậu) của cộng đồng người Hoa đã trở thành một nét sinh hoạt tâm linh đặc sắc, góp phần quan trọng trong việc định hình bản sắc văn hóa Cà Mau. Tín ngưỡng này, với tâm điểm là Lễ hội Vía Bà Thiên Hậu, không chỉ là nơi gửi gắm ước vọng an lành mà còn là minh chứng sống động cho sự giao thoa văn hóa các dân tộc Kinh – Khmer – Hoa tại địa phương.

“Mong đợi… ngày sếu trở về”

Vừa qua, tại Ðường Sách TP Hồ Chí Minh (đường Nguyễn Văn Bình, phường Sài Gòn), diễn ra Lễ khai mạc triển lãm và giới thiệu sách ảnh “Sếu đầu đỏ”, với chủ đề “Mong đợi... ngày sếu trở về”, của tác giả - Nghệ sĩ Nhiếp ảnh (NSNA) Nguyễn Trường Sinh.

Bất khuất Nọc Nạng

Có dịp về Cà Mau, du khách hãy ghé qua Di tích Quốc gia Nọc Nạng tại phường Giá Rai, sẽ được nghe kể về trận chiến đẫm máu của gia đình Mười Chức để bảo vệ hạt lúa, thửa ruộng quê hương năm 1928. Ðã gần thế kỷ trôi qua, tinh thần bất khuất trước kẻ thù của những nông dân chất phác nhưng mang khí phách anh hùng mãi là niềm tự hào của xứ sở.

Tiềm năng du lịch văn hoá từ ngôi chùa cổ

Toạ lạc tại ấp Đường Đào, xã Hồ Thị Kỷ, chùa Rạch Giồng (chùa Serymengcol) là một trong những ngôi chùa Khmer Nam tông có lịch sử lâu đời ở tỉnh Cà Mau. Trải qua hơn 230 năm hình thành và phát triển, ngôi chùa không chỉ là trung tâm tín ngưỡng của đồng bào Khmer, mà còn là nơi lưu giữ những giá trị đặc sắc về văn hoá, kiến trúc và nghệ thuật dân gian Nam Bộ.