Muối Bạc Liêu tuy mặn nhưng mang hậu ngọt, điều này đã được khẳng định từ lâu. Thế nhưng, làm sao để mang lại dư vị ngọt ngào thật sự cho hạt muối, sau một Festival nghề Muối nhìn lại hành trình 100 năm nghề muối - Đời người, thì cần lắm những nhiệm vụ phải được xúc tiến nhanh.
Nâng tầm giá trị hạt muối, mở ra trang mới cho ngành diêm nghiệp sẽ đem lại dư vị ngọt ngào ấy…
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khen thưởng cho các chủ thể có sản phẩm về nghề muối tiêu biểu trong cả nước. Ảnh: H.T
Day dứt nghề “cõng nắng, gánh mưa”
“Thật day dứt khi sau hàng trăm năm, trên những cánh đồng muối hôm nay, sức người vẫn làm thay cho máy móc và chỉ một cơn mưa có thể khiến công sức của diêm dân đổ sông, đổ biển”. “Festival nghề Muối là dịp để tôn vinh những diêm dân cõng nắng, gánh mưa để làm ra những hạt muối kết tinh hương vị mặn mòi, những hạt ngọc của biển”. “Hạt muối với đời sống của diêm dân còn kết tinh trong mình câu chuyện về những gian lao, nhọc nhằn, vật lộn với nắng gắt, mưa dông, bền bỉ, sáng tạo, nặng nghĩa thủy chung của những diêm dân như lời ca mặn mòi trong bài vọng cổ “Biển cạn” của soạn giả Ngô Hồng Khanh: “Muối Long Điền mặn nghĩa thủy chung”…
Trong bài phát biểu ấn tượng tại lễ khai mạc Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2025, Phó Thủ tướng Chính Phủ - Trần Hồng Hà ngoài những chỉ đạo định hướng, giải pháp thiết thực cho nghề muối; ta còn cảm nhận tình cảm hết sức sâu sắc của Phó Thủ tướng từ sự thấu cảm những nhọc nhằn nghề muối. Niềm thương cảm sự gian truân của đời diêm dân đã bật thành nhiều câu nói đầy tính nhân văn như thế!
Và những diêm dân ngày thường chỉ mặc trên mình bộ đồ mỏng manh, bạc màu và có cả chỗ rách bươm vì vị mặn của muối, hôm ấy, khi bước lên sân khấu hoành tráng, ở một sự kiện vô cùng ý nghĩa để nhận bằng tôn vinh, họ đã khoác trên người những bộ đồ chỉn chu. Nhưng, màu da đen nhẻm, khét nắng của các chú, các anh đã minh họa sống động đến khiến người ta muốn rơi nước mắt cho từng câu hát: “Muối ơi thấm vào thịt da/ Thân cha mặn đắng bán lưng cho trời/ Muối nuôi kiếp người cần lao/ Bao năm nặng gánh để con nên người/ Trời buồn trời nổi bão dông/ Muối tan trôi về biển Đông”. Đó là ca khúc “Muối ơi” của nhạc sĩ Phạm Hồng Biển được ca sĩ Quốc Đại trình bày trong chương trình nghệ thuật khai mạc sự kiện.
Màu da ấy nói lên tất cả nỗi nhọc nhằn, khiến chúng ta không thể không day dứt về những con người “cõng nắng, gánh mưa” gìn giữ nghề truyền thống tồn tại trăm năm, cha truyền con nối bao kiếp người cần lao…
Niềm tin từ lời cam kết
“Festival là ngày hội cũng là sự ghi nhận, tôn vinh của Chính phủ, các bộ, ngành và các địa phương trong việc cam kết sẽ đồng hành cùng bà con tìm ra hướng đi mới để hạt muối trở thành sản phẩm mang giá trị kinh tế cao, là niềm tự hào của người Việt Nam”.
“Tại lễ khai mạc Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2025 hôm nay, tôi xin được thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì với Bộ Công thương, Bộ Khoa học và công nghệ, Bộ VH-TT&DL, UBND các tỉnh và thành phố ven biển tập trung triển khai đồng bộ một số nhiệm vụ sau đây, và đây cũng chính là cam kết của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng các bộ, ngành và các địa phương sẽ thực hiện trong thời gian tới…”.
Lời cam kết đã được Phó Thủ tướng Chính phủ - Trần Hồng Hà nhắc đến hai lần…
Chung niềm vui với Bạc Liêu, Phó Thủ tướng còn nhân lên niềm tự hào cho diêm dân khi ghi nhận vùng đất muối này được mệnh danh là thủ phủ muối của Việt Nam! Phó Thủ tướng còn bày tỏ rằng bản thân rất ấn tượng với những nỗ lực của tỉnh Bạc Liêu trong việc bảo tồn và phát triển nghề muối, để đây không chỉ là nơi sản xuất muối lớn nhất cả nước, mà còn nơi lưu giữ nét văn hóa đặc sắc khẳng định giá trị riêng biệt của vùng muối đất này: “Tất cả đều cho thấy khát vọng vươn lên của bà con và chính quyền địa phương nơi đây. Bạc Liêu không chỉ dừng lại ở việc làm muối, mà còn kết hợp với du lịch, văn hóa, biến những cánh đồng muối thành những điểm đến hấp dẫn để du khách không chỉ thấy hạt muối, mà còn hiểu được câu chuyện của người làm ra nó, vùng đất này. Có thể nói, đây là hướng đi rất đúng đắn để nâng cao, kéo dài chuỗi giá trị hạt muối của Việt Nam”.
Đã có khát vọng, đã có nỗ lực gìn giữ qua trăm năm thăng trầm, giờ đây, lời cam kết được nhấn mạnh trong đường hướng phát triển nghề muối, mở hướng đi cho hạt muối Việt Nam nói chung, Bạc Liêu nói riêng, càng vun đắp thêm một niềm tin mạnh mẽ!
Chủ tịch UBND tỉnh - Phạm Văn Thiều trao bằng tôn vinh những hộ diêm dân đã có nhiều đóng góp cho sự phát triển nghề muối trên địa bàn tỉnh. Ảnh: M.Đ
Mai này đất muối Bạc Liêu…
Có một sự trùng hợp thú vị là nghệ thuật Đờn ca tài tử (ĐCTT) có mặt ở 21 tỉnh, thành Nam Bộ, nhưng Bạc Liêu được xem là một trong những “chiếc nôi” quan trọng với nhiều bậc tài danh đóng góp cho con đường hình thành và phát triển, thăng hoa loại hình âm nhạc dân tộc này. Nên, Bạc Liêu là tỉnh đầu tiên tổ chức Festival ĐCTT quốc gia lần thứ nhất vào năm 2014. Nghề muối cũng có mặt ở 20 tỉnh, thành trên cả nước, nhưng chỉ nghề muối ở Bạc Liêu được Bộ VH-TT&DL công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2020. Và cũng là tỉnh được vinh dự phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Festival tôn vinh nghề muối cấp quốc gia lần đầu tiên!
Bạc Liêu luôn tạo dấu ấn đặc biệt trong lòng du khách và đại biểu khách mời ở những sự kiện trọng đại. Rất nhiều đại biểu, là những nhà doanh nghiệp, các chuyên gia tư vấn du lịch, đối tác đầu tư… đều chung cảm nhận rằng, lần nào đến Bạc Liêu cũng đều ấn tượng, xúc động vì cách đối đãi của người Bạc Liêu! Cho nên khi góp ý để Bạc Liêu làm giàu từ muối, bè bạn, đối tác cũng dành cả tâm huyết để gửi gắm, hiến kế…
Tương lai tươi đẹp cho nghề muối Việt Nam bắt đầu mở ra những trang mới. Và riêng Bạc Liêu - “thủ phủ muối” của chúng ta mai này cũng sẽ khác! Là khi chỉ đạo của Chính phủ được thực thi ngay: các bộ, ngành và UBND tỉnh tiếp tục hoàn thiện tiêu chuẩn chất lượng, quảng bá thương hiệu muối Bạc Liêu ra thị trường quốc tế để thế giới biết đến hạt muối Bạc Liêu nhiều hơn. Diêm dân sẽ bắt đầu làm giàu khi các sản phẩm từ muối đi xa hơn, nhiều hơn. Diêm nghiệp nếu có quỹ để đảm bảo rủi ro thì diêm dân sẽ thôi xót xa vì những mùa muối đắng. Còn nữa, hiện thực hóa những hiến kế gắn liền với điều kiện thực tế của Bạc Liêu thì những cánh đồng muối không chỉ là nơi sản xuất mà còn là tài sản văn hóa - du lịch. Tour “Một ngày làm diêm dân”, hay mô hình homestay để du khách trải nghiệm nghề muối, và cả một “Trung tâm sáng tạo muối” nếu trở thành hiện thực sẽ chứng minh muối còn làm được nhiều chuyện khởi sắc đời diêm dân, chứ đâu chỉ là hạt mặn trong gia vị hằng ngày.
Khép lại Festival, ta thắp lên niềm tin và hy vọng cho hạt muối và nghề muối! Và quan trọng là, nếu không thực thi nhanh và hiệu quả những nhiệm vụ đặt ra, chúng ta lại tiếp tục “mang nợ” hạt muối, có lỗi với những con người “cõng nắng, gánh mưa” gìn giữ nghề di sản! Không, ngày mai, hạt muối sẽ mang dư vị ngọt ngào, đời người làm muối sẽ khác hơn khi đã có những cam kết chắc chắn từ Chính phủ, từ các ban, ngành và chính quyền địa phương. Những giải pháp, hướng đi hiện thực hóa lời cam kết cũng đã, đang bắt đầu...
CẨM THÚY
Xem thêm bình luận