Bảo vệ môi trường đang là vấn đề nóng hiện nay khi mà tình trạng biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp. Song hành với hoạt động này, mỗi năm các Đoàn cơ sở đã tổ chức hàng trăm cuộc ra quân với hàng ngàn công trình, phần việc cụ thể, thiết thực.
ĐV-TN làm vệ sinh môi trường ở thị trấn Gành Hào (huyện Đông Hải).
ĐV-TN trồng cây khu vực ven biển hưởng ứng Ngày Môi trường. Ảnh: Y.N - H.L
Hình ảnh những bạn trẻ trong màu áo xanh tình nguyện xắn tay vào các hoạt động bảo vệ môi trường như: trồng cây xanh, nhặt rác thải, bảo vệ dòng sông quê hương… đã trở nên quen thuộc, tạo được ấn tượng đẹp trong lòng mọi người. Sự tiên phong của các bạn trẻ trong hoạt động bảo vệ môi trường gắn với phong trào xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh thời gian qua đã góp phần không nhỏ cùng các địa phương thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Tính đến thời điểm này, phong trào thanh niên tình nguyện (TNTN) đã bước sang tuổi 20 và cũng ngần ấy năm các hoạt động của đoàn viên - thanh niên (ĐV-TN) luôn song hành, gắn bó với chủ đề bảo vệ môi trường. Nhìn lại chặng đường đã qua, rất khó có thể đánh giá được hết những kết quả, công sức mà ĐV-TN đã đóng góp cho hoạt động này.
Tuy nhiên, điều băn khoăn hơn cả là sau nhiều năm, các hoạt động bảo vệ môi trường vẫn chưa đạt được những kết quả như mong đợi. Những công trình của TNTN 20 năm trước là trồng cây, nhặt rác; đến 20 năm sau tiếp tục lặp lại. Vẫn là cảnh các bạn trẻ cặm cụi đi nhặt từng vỏ chai, rác thải trên những tuyến đường, con hẻm, dòng kênh…, và đáng buồn hơn nữa là ở nhiều nơi còn xảy ra tình trạng ĐV-TN đổ mồ hôi dọn dẹp vệ sinh, nhưng chỉ vài ngày sau rác lại lấp đầy như hiện trạng ban đầu. Nhiều lần theo chân các Đoàn cơ sở ra quân làm vệ sinh môi trường tại những điểm chợ ở các xã nông thôn, chúng tôi mới thấy hết nỗi cực nhọc của TNTN. Rác ngập ngụa bốc lên mùi hôi nồng nặc trên tuyến kênh đen ngòm, vừa thu dọn rác qua một lượt, quay lại vẫn thấy… rác. Có thể nói, trong các buổi ra quân làm vệ sinh môi trường, lực lượng ĐV-TN hoàn toàn đơn độc, thiếu sự phối hợp từ phía người dân. Có ý kiến cho rằng, chẳng lẽ quanh năm tổ chức Đoàn cứ phải đi thu dọn những “hậu quả” từ sự thiếu ý thức? Vấn đề mấu chốt vẫn là khâu tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân và thanh niên địa bàn dân cư về vấn đề bảo vệ môi trường sống. Một Bí thư Chi đoàn ấp ở huyện Hòa Bình cho biết, nhiều lần vận động bà con đào ao lắng nước thải từ ao nuôi tôm công nghiệp để tránh tình trạng xả nước bẩn ra sông, nhưng tiếng nói của ĐV-TN vẫn chưa “đủ mạnh” để thay đổi hành vi, nhận thức của một bộ phận người dân.
Thiết nghĩ, với vai trò chủ công, Đoàn Thanh niên cần có sự phối hợp chặt chẽ với các đoàn thể, ngành chức năng để đẩy mạnh trong khâu tuyên truyền, vận động, thậm chí là đề xuất những hình thức chế tài đối với những trường hợp cố tình vi phạm. Nâng cao ý thức của người dân không phải là chuyện một ngày một bữa, vì vậy tuyên truyền phải gắn với việc phân tích cho người dân hiểu tác hại của ô nhiễm môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sức khỏe, sản xuất ra sao, nhất là đối với bà con vùng nuôi tôm và chế biến thủy sản. Quan trọng hơn, các đơn vị phải vận động được người dân cùng nhập cuộc với ĐV-TN trong các hoạt động bảo vệ môi trường để từ đó nâng cao ý thức cho mọi người. Ngoài ra, tổ chức Đoàn, Hội cũng cần có nhiều hoạt động tuyên truyền sâu sát, thiết thực hơn cho ĐV-TN trong trường học nhằm góp phần giáo dục ý thức bảo vệ môi trường của bạn trẻ ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
T.A