Tính từ cột mốc ra đời cho đến nay, phong trào thanh niên tình nguyện (TNTN) đã bước sang tuổi 18. Và có thể nói, phong trào đã góp phần quan trọng tạo nên những thay đổi tích cực ở các địa phương. Tuy nhiên, các hoạt động này vẫn còn tồn tại những điều băn khoăn…
Câu lạc bộ Y, bác sĩ trẻ khám bệnh và cấp phát thuốc miễn phí cho người dân xã Vĩnh Trạch (TP. Bạc Liêu). Ảnh: Y.N
Hôm rồi, trong lúc ngồi tại một quán nước ven đường, chúng tôi thấy một đoàn xe (gồm Đoàn Thanh niên và dân quân tự vệ) ra quân kiểm tra, nhắc nhở mua bán, đậu xe đúng quy định ở vỉa hè. Điều đáng nói là trong đoàn có một thanh niên mặc áo xanh tình nguyện vừa lái xe, vừa nghe điện thoại. Thấy vậy, một bạn trẻ ngồi trong quán đã thốt lên: “Thật phản cảm, đi tuyên truyền, nhắc nhở người ta buôn bán có trật tự ở vỉa hè, nhưng chính mình lại vi phạm an toàn giao thông. Như vậy thì tuyên truyền, nhắc nhở ai nghe nữa”.
Không phủ nhận những hiệu quả mà các hoạt động của đội ngũ TNTN mang lại thời gian qua như: tiếp sức mùa thi, tiếp sức đến trường, hiến máu tình nguyện, khám bệnh và cấp phát thuốc miễn phí… Tuy nhiên, vẫn có nhiều mặt bộc lộ những yếu kém cần khắc phục. Nguyên nhân xuất phát từ cách làm việc thiếu chuyên nghiệp của các TNTN tạo ra những hiệu ứng không tốt.
Phong trào TNTN trước hết cần chú trọng đến những yêu cầu đối với những người trực tiếp tuyên truyền nội dung, thông tin đến với nhân dân. Lâu nay ở các đơn vị cơ sở dường như ít chú trọng đến tác phong, kỹ năng tuyên truyền của TNTN. Tham gia tình nguyện, mỗi bạn trẻ không chỉ năng nổ, nhiệt huyết, mà còn cần có thái độ, tác phong đúng mực, đúng chuẩn với màu áo xanh tình nguyện. Bởi các phong trào tình nguyện khi phát động đòi hỏi TNTN phải tiên phong, gương mẫu thực hiện, để từ đó tạo ra sức lan tỏa trong cộng đồng. Nhưng nếu cách hành xử của các TNTN không đúng chuẩn, đúng mực thì thử hỏi việc tuyên truyền, vận động có mang lại hiệu quả như mong đợi? Trong lần họp mặt với cán bộ Đoàn trong tỉnh, một lãnh đạo tỉnh cho rằng, phong trào TNTN cần nhất là xây dựng được đội ngũ TNTN “vừa hồng, vừa chuyên”, làm việc bài bản. Các đơn vị không cần chạy theo số lượng, chỉ cần chú trọng đến năng lực hoạt động của TNTN, khi TNTN làm tốt các phong trào thì sẽ tạo được sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân.
Một vấn đề tồn tại lâu nay gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng hoạt động của tổ chức Đoàn chính là hiệu quả và tính thiết thực của các phong trào. Mỗi năm các đơn vị Đoàn tổ chức quá nhiều những hoạt động. Thế nhưng, việc duy trì tính hiệu quả lại không cao theo kiểu “đầu voi đuôi chuột”. Có thể đơn cử như phong trào cổng trường an toàn giao thông. Hiện nay hầu như ở trường nào cũng có mô hình này, nhưng tình trạng học sinh chạy xe lạng lách, "cõng" 3 - 4, chưa đủ tuổi vẫn điều khiển xe máy… không phải là hiếm. Hay một số đơn vị Đoàn có đăng ký mô hình đoạn đường an toàn giao thông, nhưng vai trò chủ công chỉ có Công an và hình thức duy trì là chặn chốt kiểm tra, trong khi tổ chức Đoàn không có nhiều hoạt động tuyên truyền cho thanh niên.
Nói đến công tác tình nguyện thì một trong những vấn đề tổ chức Đoàn cần quan tâm chính là tập hợp, khơi dậy sức trẻ tình nguyện từ thanh niên địa bàn dân cư. Đây là thành phần chiếm tỷ lệ đông đảo, nhưng thời gian qua có vẻ như tổ chức Đoàn chưa tiếp cận được. Trong nhiều chuyến tham gia làm công tác xã hội ở địa phương, không ít lần chúng tôi chứng kiến thái độ thờ ơ của thanh niên địa phương đối với lợi ích chung của cộng đồng. Nếu như chúng ta có thể khơi dậy được “những trái tim nóng” ấy góp sức vì quê hương thì chắc chắn những khó khăn, vướng mắc của địa phương như chuyện cây cầu gãy, dọn vệ sinh môi trường… sẽ không cần đến sự giúp sức của thanh niên tình nguyện từ nơi khác đến. Có khơi dậy sức trẻ của thanh niên địa bàn dân cư thì khi ấy phong trào TNTN mới được phát huy hiệu quả.
T.A