Khi còn nhỏ, chúng ta được ba mẹ dạy dỗ phải làm thế nào cho đúng, nhưng nếu tinh ý hơn, ta sẽ thấy mình được dạy cách nhận sai và sửa chữa lỗi lầm còn nhiều hơn là làm đúng.
Ngày bé, mỗi khi tôi cứng đầu, lì lợm, mẹ la mắng hoài không được, cuối cùng bà chỉ nói một câu: “Người sai biết sửa thì còn xài được”. Câu nói ấy đã theo tôi cho đến tận bây giờ. Thường thì trong một lớp học, một tập thể, khi được hỏi về công lao bỏ ra như: ai đã làm tốt việc này… dĩ nhiên sẽ có nhiều thành viên giơ tay nhận là mình. Song, khi được hỏi: ai đã đi trễ, ai đã gây mất trật tự thì không ai tranh nhau giơ tay. Lúc ấy, sẽ là bầu không khí im lặng, có ai đó lấm la lấm lét đưa mắt về hướng khác hoặc tỏ ra ngượng ngịu khi bị chỉ đích danh. Và sau đó là đổ lỗi cho hoàn cảnh: đi trễ do xe hư, do tắc đường...
Tôi cũng là người hay đổ lỗi tại cái này, cái kia nhưng đến khi đi làm, va vấp nhiều chuyện, tôi đã học được cách nhận lỗi và sửa sai. Lần tôi làm trong bộ phận ra phiếu xuất kho cho công ty dược, công việc chính là kiểm tra phiếu xuất. Do không kỹ nên tôi đã làm sai cả một quy trình từ việc soạn hàng, ra hóa đơn và giao cho đại lý thuốc, ảnh hưởng đến doanh thu. Nhiều lần như vậy, thay vì tôi nhận sai và suy nghĩ cách sửa chữa thì tôi lại bao biện cho mình với nhiều lý do khác nhau. Cuối cùng, tôi bị mất niềm tin đối với mọi người và kết quả là bị công ty cho nghỉ việc dù còn trong thời gian thử việc. Đến lúc ấy, tôi mới nhận ra: trung thực quyết định năng lực. Nếu như thành thật nhận mình yếu kém thì tôi có thể được chỉ bảo tận tình, làm quen dần với công việc để không phải bị thất nghiệp một năm trời.
Lý do không dám nhận cái sai bởi vì chúng ta sợ bị thầy cô, cha mẹ la mắng, cấp trên khiển trách; chúng ta sợ bị mất niềm tin, ảnh hưởng đến việc học tập, con đường thăng tiến... Nhưng thói quen hình thành nên nhân cách, nếu ta cứ thiếu bản lĩnh như vậy thì mãi mãi cũng chỉ là con ốc thu mình trong vỏ bọc. Không ai che được cái yếu kém của mình mãi, nhất là ở thời đại cạnh tranh này. Chỉ có trung thực, chân thành, cộng thêm năng lực mới dẫn đến thành công và được mọi người tín nhiệm. Vậy thì còn ngại ngùng gì mà ta không học cách nhận sai?
Trần Như Ý
Ảnh minh họa: B.T