Đảo Lý Sơn - Quảng Ngãi nổi tiếng là “vương quốc tỏi”. Nhưng ít ai biết rằng, giữa muôn trùng sóng vỗ, nơi ấy còn cất giấu trong nó những giá trị lịch sử, văn hoá và cả những huyền thoại.
Tại thôn Đông, xã An Vĩnh, huyện Lý Sơn có một người suốt 40 năm qua âm thầm tìm kiếm, lưu giữ hàng ngàn cổ vật, hàng trăm tài liệu liên quan đến lịch sử, văn hoá đảo Lý Sơn và chủ quyền của Việt Nam đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Ông là Phạm Thoại Tuyền, hậu duệ đời thứ 5 của Cai đội thuỷ quân Hoàng Sa Phạm Hữu Nhật (1804-1854), người đã tổ chức khảo cứu, đo đạc, vẽ bản đồ, cắm mốc chủ quyền nước Việt Nam tại quần đảo Hoàng Sa vào năm 1836, dưới thời vua Minh Mạng.
Cờ đỏ sao vàng tung bay trên đảo Lý Sơn. |
Bản đồ Việt Nam cổ khẳng định chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa. |
Sinh hoạt tâm linh của người dân đảo Lý Sơn. |
Cổng Tò Vò - một danh thắng nổi tiếng của đảo Lý Sơn. |
Dâng hương tưởng niệm các bậc tiền nhân có công mở cõi và giữ gìn biên cương biển, đảo của Tổ quốc. |
Ông Phạm Thoại Tuyền giới thiệu những tư liệu cổ khẳng định chủ quyền 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. |
Nhiều nhà sử học, nhà nghiên cứu và cả du khách, khi đến thăm đảo Lý Sơn đều tìm gặp ông để nghe những câu chuyện cảm động về Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa của tiền nhân (một lễ hội độc đáo nhằm ghi nhớ công ơn người xưa đã ra đi tìm kiếm sản vật và cắm mốc biên giới hải phận mà không trở về), để tận mắt chiêm ngưỡng cổ vật và tư liệu quý mà ông đang cất giữ.
Ông là tư liệu sống, là hồn biển của Lý Sơn. Theo ông, muốn bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của dân tộc, trước hết hãy bảo vệ, lưu giữ những giá trị văn hoá, di sản của cha ông để lại.
Nguyễn Thanh Dũng