Sở Tư pháp vừa có báo có kết quả về việc thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tại Công văn số 963/VP-NC ngày 28/3/2024 về việc xử lý kiến nghị của Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh về việc tàu cá CM 95955 TS bị nước ngoài bắt giữ, thả về.
Theo đó, tàu cá CM-95955-TS có 6 thuyền viên do bà Nguyễn Thanh Thuý, sinh năm 1975, hộ khẩu thường trú Ấp 4, xã Khánh Hội, huyện U Minh, làm chủ; ông Trịnh Văn Nguyễn, sinh năm 1983; ấp Cái Cùng, xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu, tạm trú Ấp 4, xã Khánh Hội, huyện U Minh, làm thuyền trưởng; hành nghề câu mực, xuất bến qua cửa Kinh Hội ngày 29/2/2024, đảm bảo các thủ tục giấy tờ theo quy định.
Kết quả làm việc với thuyền trưởng và các thuyền viên đi trên tàu cá CM-95955-TS, ghi nhận như sau:
Khoảng 6 giờ sáng ngày 7/3/2024, khi tàu cá CM-95955-TS đang hoạt động (câu mực) tại toạ độ 09048’N - 103013’E (thuộc vùng biển Việt Nam) thì có 1 tàu của Campuchia (thân tàu vỏ composite, sơn màu trắng, trên thân tàu có 2 hàng chữ, hàng trên viết: CAMBODIA MAITIME POLICE, hàng dưới viết: POLICE; số hiệu P-02, trước mũi và phía sau có súng máy, được bao lại bằng vải) đến cặp mạn kiểm tra tàu. Có 2 người (mang súng, loại súng báng gấp) từ tàu Campuchia sang tàu cá CM 95955 TS kiểm tra. Họ yêu cầu tất cả người trên tàu CM 95955 TS ra phía trước mũi cabin ngồi, sau đó lấy ví đựng tiền của ông Nguyễn (bên trong có 1 chứng chỉ thuyền trưởng hạng 5 tên Trịnh Văn Nguyễn, 1 chứng chỉ máy trưởng tên Nguyễn Hồng Anh, 1 giấy phép lái xe hạng A1 tên Trịnh Văn Nguyễn, 1 thẻ ngân hàng Sacombank tên Trịnh Văn Nguyễn và 400.000 đồng); tháo và thu giữ 1 máy định vị, 1 máy tầm ngư, 1 máy điện đường dài, 2 máy bộ đàm (loại 12 băng). Sau đó, họ điều khiển tàu cá CM 95955 TS đi theo tàu của họ về vùng biển Campuchia.
Đến khoảng 12 giờ trưa cùng ngày, họ điều khiển tàu cá CM 95955 TS đến đảo Tang, Campuchia. Phía Campuchia gọi ông Nguyễn sang tàu Campuchia và yêu cầu ông Nguyễn gọi điện thoại (bằng điện thoại của họ) về cho chủ tàu (bà Thuý), yêu cầu chuyển 4.000 USD thì mới thả tàu. Khi ông Nguyễn điện cho bà Thuý (mở loa ngoài), bà Thúy nói không có tiền và đã trình báo vụ việc với các cơ quan chức năng của Việt Nam, thì họ tắt máy.
Đến khoảng 23 giờ cùng ngày, khi thuyền trưởng và các thuyền viên tàu cá CM 95955 TS đang ngủ thì những người trên tàu Campuchia gọi dậy, yêu cầu ông Nguyễn bơm cho họ 10 can dầu (loại 30 lít/can), tuy nhiên bơm 6 can thì hết dầu. Sau đó, phía Campuchia trả lại các máy móc, thiết bị đã thu giữ từ tàu cá CM 95955 TS cho ông Nguyễn (nhưng họ không trả lại ví đựng tiền của ông Nguyễn) và yêu cầu ông Nguyễn điều khiển tàu rời đi. Đến khoảng 3 giờ sáng ngày 8/3/2024, ông Nguyễn điều khiển tàu cá CM 95955 TS về đến tọa độ 09049’N - 103018’E (thuộc vùng biển Việt Nam) thì neo lại nghỉ ngơi. Sau đó, tàu hoạt động bình thường trên vùng biển Việt Nam đến ngày 18/3/2024 thì vào bờ.
Quá trình phía Campuchia làm việc với các ngư dân đi trên tàu cá CM 95955 TS chủ yếu làm việc với ông Nguyễn thông qua phần mềm dịch ngôn ngữ trên điện thoại. Còn các ngư dân khác, họ chỉ yêu cầu ký tên và lăn dấu vân tay trên các giấy tờ họ đưa ra (mọi người không biết nội dung ghi trên các giấy tờ đó là gì, vì họ ghi bằng chữ viết của họ).
Qua điều tra, chưa phát hiện các dấu hiệu liên quan đến an ninh quốc gia. Kiểm tra tàu cá CM 95955-TS không phát hiện có đồ vật, tài liệu gì của nước ngoài. Lời trình bày và hình ảnh của thuyền trưởng cùng các ngư dân cung cấp phù hợp với diễn biến vụ việc. Thiết bị giám sát hành trình còn nguyên kẹp chì và tín hiệu thông suốt từ khi ra biển hoạt động đến khi vào bờ.
Sau khi nghe đại diện Đồn Biên phòng Khánh Hội báo cáo quá trình diễn biến vụ việc và kết quả điều tra, xác minh, các đơn vị tham dự cuộc họp ngày 3/4/2024 đã phân tích, đánh giá: Việc tàu cá CM-95955-TS bị nước ngoài bắt giữ là có thật; khi bị nước ngoài bắt giữ thì tàu cá CM-95955-TS đang hoạt động tại vị trí toạ độ thuộc vùng biển của Việt Nam; tàu cá CM 95955-TS hoạt động đúng ngành nghề theo Giấy phép khai thác thuỷ sản (câu mực); khi xuất bến tàu cá đảm bảo đủ các điều kiện theo quy định; thiết bị giám sát hành trình hoạt động bình thường từ khi ra biển hoạt động đến khi vào bờ; qua kết quả điều tra, xác minh chưa phát hiện tàu cá CM 95955-TS có hành vi vi phạm hành chính.
Tàu cá CM 95955 TS vào cửa biển Khánh Hội sau khi gặp sự cố bị nước ngoài bắt giữ trái phép.
Từ nội dung phân tích, đánh giá nêu trên, các đơn vị tham dự cuộc họp ngày 3/4/2024 thống nhất đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh không xử phạt đối với chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá CM 95955-TS (do tàu cá CM 95955-TS không có hành vi vi phạm).
Từ kết quả rà soát, xác minh, phân tích, đánh giá về nội dung, tính chất của vụ việc và ý kiến trao đổi, thống nhất của các đơn vị tại cuộc họp ngày 3/4/2024, Sở Tư pháp đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh: Không xử phạt vi phạm hành chính đối với chủ tàu, thuyền trưởng và các thuyền viên đi làm trên tàu cá CM 95955-TS (lý do tàu cá CM 95955-TS không có hành vi vi phạm hành chính).
Nhằm đảm bảo chủ quyền biên giới quốc gia trên biển, đồng thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ngư dân trên biển, đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh giao cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo Chi cục Kiểm ngư, Chi cục Thuỷ sản phối hợp với các lực lượng chức năng (Bội đội Biên phòng, Cảnh sát biển...) tăng cường tuyên truyền sâu rộng vụ việc đến toàn thể ngư dân hoạt động trên biển biết và đề cao cảnh giác khi gặp tình huống tương tự xảy ra.
Giao Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh chỉ đạo rà soát lại việc thuyền trưởng, máy trưởng tàu cá CM 95955-TS bị nước ngoài thu giữ chứng chỉ thuyền trưởng, máy trưởng (nếu có) để phối hợp với cơ quan có thẩm quyền thực hiện thủ tục cấp lại cho ngư dân, tạo điều kiện cho ngư dân hoạt động trên biển.
Chủ tịch UBND tỉnh cũng đã có công văn chỉ đạo về vấn đề này. Theo đó, thống nhất theo đề xuất của Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh và Sở Tư pháp về xử lý trường hợp trên. Yêu cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo Chi cục Kiểm ngư, Chi cục Thuỷ sản tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng có liên quan tăng cường tuyên truyền sâu rộng vụ việc đến toàn thể ngư dân hoạt động trên biến biết và đề cao cảnh giác khi gặp tình huống tương tự xảy ra.
Giao Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh chỉ đạo rà soát việc thuyền trưởng, máy trưởng tàu cá CM 95955 TS bị nước ngoài thu giữ Chứng chỉ thuyền trưởng, máy trưởng (nếu có) để phối hợp với cơ quan có thẩm quyền thực hiện thủ tục cấp lại cho ngư dân, tạo điều kiện cho ngư dân sớm có đủ điều kiện để tiếp tục hoạt động trên biển.
Để kịp thời động viên, khích lệ tinh thần đấu tranh vì chủ quyền biên giới quốc gia trên biến, đề nghị Chủ tịch UBND các huyện ven biển xem xét, khen thưởng cho các cá nhân liên quan khi có tình huống tương tự xảy ra theo quy định./.
Đặng Duẩn