Hiện nay, dưới sự hỗ trợ đắc lực của mạng xã hội (MXH), việc kết nối, liên lạc trên “thế giới phẳng” đã trở nên dễ dàng, tiện lợi. Tuy nhiên, mặt trái của sự tiện lợi này chính là việc nở rộ, hoạt động ngày càng tinh vi của tội phạm công nghệ cao và đối tượng mà chúng “giăng bẫy” nhiều nhất chính là học sinh - sinh viên (HS-SV) nói riêng, các bạn trẻ nói chung. Cảnh giác với tội phạm công nghệ cao và chuẩn bị cho mình những kiến thức hữu ích để tự vệ là điều mà các bạn trẻ rất cần hiện nay.
Đoàn Thanh niên Công an TP. Hồ Chí Minh trang bị kiến thức phòng chống tội phạm công nghệ cao và tự vệ cá nhân cho các bạn trẻ Bạc Liêu thông qua chương trình Caravan - Hành trình tri thức lần thứ 1 năm 2020.
Ôm trái đắng vì dính bẫy lừa
Vừa ra trường, công việc tạm ổn định nhưng phương tiện di chuyển vẫn là chiếc xe Dream đời cũ mẹ cho lâu lâu lại giở chứng, bạn trẻ T.P.T (thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải) luôn ao ước có một chiếc xe mới để bằng bạn bằng bè. Ước mơ chưa được thực hiện vì kinh tế còn eo hẹp thì bỗng nhiên T.P.T nhận được tin nhắn mình là một trong 5 khách hàng may mắn trúng thưởng chiếc SH Mode trị giá hàng chục triệu đồng từ chương trình mở thưởng ở TP. Đà Nẵng.
Cứ ngỡ may mắn đã mỉm cười, T.P.T răm rắp làm theo hướng dẫn và được yêu cầu chuyển tiền để nhận giải thưởng thông qua hình thức nạp thẻ cào vào số điện thoại của đối tượng. Ban đầu là vài trăm ngàn đồng, rồi đến vài triệu và cả chục triệu đồng. Khi thấy T.P.T ngần ngừ vì đã nạp thẻ cào hơn 10 triệu đồng mà chưa thấy “động tĩnh” gì thì đối tượng gọi điện liên tục, khi mềm mỏng, lúc hối thúc, thậm chí đe dọa nếu T.P.T không tiếp tục nạp sẽ mất hết số tiền ban đầu. Vậy là bạn trẻ này phải vay mượn bạn bè, thậm chí người thân, tới khi tỉnh ngộ đến trình báo cơ quan công an thì cả chục triệu đồng đã không cánh mà bay. Tội nhất là mẹ của T.P.T phải đi vay mượn người thân để trả nợ và giữ uy tín cho con.
Chuẩn bị ấn nút chuyển tiền cho tài khoản được hướng dẫn để đóng phạt cho an ninh sân bay Nội Bài và nhận bưu phẩm là tiền mặt của một người bạn nước ngoài gửi tặng thì bạn trẻ N.C.P. (Phường 7, TP. Bạc Liêu) được người thân phát hiện và ngăn chặn kịp thời. Số là cách đây không lâu, trong một chuyến tham gia du lịch Singapore cùng cơ quan, N.C.P. vô tình quen và nhận lời đề nghị kết bạn trên Facebook với một bạn trẻ quốc tịch Singapore gốc Việt.
“Thấy bạn ấy dễ gần, thân thiện lại rất nhiệt tình khi giới thiệu cho tôi rất nhiều điểm tham quan đẹp và hay trên đảo quốc sư tử nên tôi đã không ngần ngại kết thân. Khi tôi về Bạc Liêu, bạn ấy và tôi vẫn giữ liên lạc, trao đổi với nhau rất nhiều điều trong công việc và cuộc sống. Rồi sau đó bạn ấy bảo vì quý mến tôi nên sẽ gửi về tặng tôi số tiền 2.000 USD để làm quà. Ít hôm sau đó, tôi nhận được cuộc gọi tự xưng là nhân viên sân bay Nội Bài, anh ta vừa nhận được một bưu phẩm là tiền mặt gửi về từ nước ngoài, đề nghị tôi cho số điện thoại để kết bạn Zalo. Sau đó, từ số điện thoại kia gửi cho tôi những hình ảnh về bưu phẩm, có đóng dấu chứng thực từ các sân bay, ghi đầy đủ địa chỉ, tên người nhận là tôi… Rất may, tôi đã không dính bẫy vì người thân kịp can ngăn”, N.C.P. kể.
Cũng vì tin lời người quen trên MXH mà cách đây không lâu hai nữ sinh của một trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh đã bị lừa bắt cóc, đưa sang biên giới Campuchia và yêu cầu gia đình mang tiền sang chuộc. May mắn là hai nữ sinh đã được an toàn trở về với gia đình…
Thông tin bưu phẩm được nhận và tài khoản mà đối tượng lừa đảo gửi cho bạn N.C.P. đề nghị chuyển tiền. Ảnh: Đ.K.C
Những thủ đoạn lừa đảo tinh vi
Từ rất nhiều câu chuyện của người trong cuộc bị dính bẫy lừa, có thể thấy tội phạm công nghệ cao đang ngày càng nở rộ và hoạt động tinh vi, có tổ chức. Đối tượng mà chúng nhắm đến thường là các bạn trẻ vừa ra trường, đang manh nha khởi nghiệp, hoặc HS-SV muốn có việc làm thêm để trang trải chi phí học tập, sinh hoạt và những bạn trẻ thích “của từ trên trời rơi xuống”… Theo đó, phổ biến nhất hiện nay là các đối tượng lừa đảo thông qua những thông tin của nạn nhân chia sẻ trên MXH đã giả mạo thành nhân viên các nhà mạng VNPT, FPT… hoặc giả mạo cán bộ công an, viện kiểm sát… để gọi điện thoại, lừa nạn nhân chuyển tiền cho chúng.
Không chỉ vậy, các đối tượng lừa đảo sau khi chiếm được tài khoản MXH của một người nào đó, sẽ dùng tài khoản này để nhắn tin đến bạn bè, người thân của người đó để nhờ mua card điện thoại. Nhiều người vì tin đó là bạn bè, người thân mình thật nên đã mua card gửi cho các tài khoản này và đã bị mất rất nhiều tiền.
Tham gia MXH, chắc chắn các bạn đều biết đến những ứng dụng như: Ai hay theo dõi bạn? Ai là bạn thân nhất của bạn?... Thực tế không phải ứng dụng nào cũng là lừa đảo, tuy nhiên nếu đúng là ứng dụng lừa đảo thì nạn nhân cũng không thể biết được. Sau khi nạn nhân gặp phải ứng dụng lừa đảo, các thông tin cá nhân sẽ bị đánh cắp, bao gồm cả những thông tin nhạy cảm như: thẻ tín dụng, hình ảnh cá nhân… và có thể còn bị chiếm tài khoản MXH để thực hiện các hành vi lừa đảo khác.
Thêm một hình thức lừa đảo cộng nghệ cao nữa là các đối tượng sẽ gửi cho bạn những đường link clip, hình ảnh nóng. Chúng thường xuất hiện dưới dạng comment kèm theo link dưới các bài viết trong các group. Nạn nhân vì tò mò mà bấm vào, dẫn đến bị chiếm đoạt tài khoản Facebook và thông tin cá nhân. Chưa kể đường link đó còn kèm theo yêu cầu cài đặt phần mềm như Flash Player mà nếu nạn nhân cài vào máy thì sẽ bị kiểm soát cả máy tính, mất các thông tin, tài liệu quan trọng lưu trữ trong máy tính.
Ngoài những quả lừa tặng quà từ nước ngoài, đề nghị kết bạn để tiến tới hôn nhân rồi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, thì hiện nay các hình thức biến tướng của đa cấp online, giả mạo bán hàng để yêu cầu khách chuyển khoản trước, tín dụng đen núp bóng vay trực tuyến, đánh bạc qua mạng… đang ngày càng phổ biến. Đáng lo hơn, khi nhiều đối tượng xấu thuê HS-SV đứng tên mở thẻ tín dụng tại các ngân hàng với số tiền từ 0,5 - 1 triệu đồng, sau khi chúng lừa đảo chuyển tiền vào các tài khoản ấy thì chúng xóa sạch mọi dấu vết và người bị công an tìm đến trước tiên chính là các bạn HS-SV…
Kim Trúc
Cảnh giác cao để tự vệ cá nhân
Theo các chuyên gia, để bảo vệ chính mình và người thân trước tội phạm công nghệ cao, các bạn trẻ phải biết bảo vệ thông tin cá nhân trên không gian mạng. Không chia sẻ các thông tin cá nhân như: tên, họ, địa chỉ, số điện thoại, địa chỉ email, số tài khoản ngân hàng, mã OTP… Vì đây chính là những kẽ hở ban đầu để các đối tượng xây dựng “kịch bản” đưa các bạn vào bẫy của chúng.
Đối với người dùng MXH, không nên kết giao với người lạ, nhất là đối tượng là người nước ngoài khi chưa có mối quen biết. Đặc biệt, không cung cấp bất kỳ thông tin gì từ những số điện thoại lạ gọi đến mình. Các bạn cũng không trao đổi và thực hiện theo các yêu cầu từ những số điện thoại không quen biết hay giới thiệu là nhân viên giao hàng, nhân viên bưu điện…
Đối với việc sử dụng các dịch vụ ngân hàng trên không gian mạng, các bạn cần phải chú ý trong việc đăng nhập, truy cập, nhập mã pin, mã OTP, số tài khoản… trên các trang web. Cần thận trọng khi nhập vào các đường link có nghi vấn từ người lạ gửi đến. Đặc biệt, các bạn trẻ cần nhớ rằng cơ quan thực thi pháp luật như: công an, viện kiểm sát, tòa án… không liên hệ làm việc qua điện thoại, hay yêu cầu gửi hình ảnh, tin nhắn qua điện thoại, MXH; cũng như không có cơ quan thực thi pháp luật nào yêu cầu các bạn phải nạp bất kỳ khoản tiền nào vào tài khoản cá nhân để phục vụ điều tra.
Xem thêm bình luận