Lao là một trong những căn bệnh nguy hiểm, có nguy cơ cao về sự lây lan trong cộng đồng và nhiều khả năng dẫn đến tử vong. Trong những năm qua, hoạt động của Chương trình Chống lao quốc gia ở tỉnh Cà Mau tiếp tục được duy trì và phát huy tốt, những kết quả đạt được cơ bản hoàn thành tốt mục tiêu chương trình đã đề ra.
Lao là một trong những căn bệnh nguy hiểm, có nguy cơ cao về sự lây lan trong cộng đồng và nhiều khả năng dẫn đến tử vong. Trong những năm qua, hoạt động của Chương trình Chống lao quốc gia ở tỉnh Cà Mau tiếp tục được duy trì và phát huy tốt, những kết quả đạt được cơ bản hoàn thành tốt mục tiêu chương trình đã đề ra.
Thời gian qua, công tác phòng, chống bệnh lao được các cấp uỷ, chính quyền địa phương quan tâm và được sự hỗ trợ kinh phí từ chương trình mục tiêu quốc gia. Hoạt động truyền thông, giáo dục sức khoẻ được duy trì thường xuyên và triển khai với nhiều hình thức khác nhau nên hiểu biết của người dân về bệnh lao đã có nhiều chuyển biến. Số người nghi ngờ mắc lao chủ động đến các cơ sở để khám và làm xét nghiệm ngày càng tăng.
 |
| Nâng cao nhận thức người dân về bệnh lao thông qua các buổi lồng ghép tuyên truyền của đoàn viên, thanh niên. |
Bác sĩ Nguyễn Văn Sơn, Trưởng Khoa Lao - Bệnh phổi, Trung tâm Phòng, chống các bệnh xã hội tỉnh, cho biết: "Bệnh lao đang có xu hướng trẻ hoá ở lứa tuổi thanh - thiếu niên, học sinh, sinh viên. Bệnh lao đồng hành với HIV và lao kháng thuốc ngày càng gia tăng. Bệnh lao tập trung ở những nơi đông người và có nguy cơ cao như trại giam, vùng sâu, vùng xa… Trong năm 2014, qua công tác thử đàm đã phát hiện 8.601 ca, tăng 6,35% so với cùng kỳ, trong đó thu dung (tiếp nhận) chung 1.370, tăng 2,77% so cùng kỳ".
Số bệnh nhân nghi lao ở tuyến y tế cơ sở được chuyển lên tuyến trên nhiều hơn nhờ sự hoạt động đồng bộ và hiệu quả từ tỉnh đến huyện, xã. Việc quản lý, điều trị bệnh nhân lao tại tuyến y tế cơ sở được triển khai đều đặn, thường xuyên; hoạt động cấp phát thuốc tại các xã, công tác vãng gia được duy trì nhằm tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho bệnh nhân lao. Hầu hết bệnh nhân được xét nghiệm, điều trị đúng phác đồ và kết quả điều trị được đánh giá chính xác.
Thế nhưng, thời gian qua, công tác phát hiện nguồn lây vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Trong đó, sự hiểu biết của người dân về bệnh lao và cách phòng tránh còn hạn chế. Vẫn còn một bộ phận nhỏ người dân có thái độ kỳ thị với bệnh nhân lao dẫn đến người bệnh thường giấu bệnh, gây khó khăn cho công tác khám, phát hiện và quản lý điều trị - là nguồn lây khó kiểm soát trong cộng đồng.
Mặt khác, đa số bệnh nhân lao là người nghèo, vô gia cư, điều kiện kinh tế khó khăn, ít có thời gian tiếp cận với các phương tiện truyền thông nên chưa có ý thức phòng, chống lây nhiễm cho cộng đồng.
Bên cạnh đó, tổ chống lao tuyến huyện, thành phố có trình độ chuyên môn không đồng đều nên công tác phòng, chống lao còn hạn chế, nhất là những xã vùng sâu, vùng xa. Nguồn nhân lực của tuyến huyện, xã còn thiếu, thường xuyên thay đổi và kiêm nhiệm nhiều công việc; sự phối hợp giữa bệnh viện đa khoa với các trung tâm y tế và y tế công, tư chưa cao; bệnh nhân nhiễm HIV, lao kháng thuốc trong cộng đồng còn nhiều - do nhiều khó khăn khách quan, Cà Mau chưa thể tầm soát và đưa vào quản lý điều trị hết bệnh nhân lao kháng thuốc.
Hiện nay, vẫn còn tình trạng bác sĩ ghi toa, bệnh nhân mua thuốc tự điều trị thay vì đưa vào chương trình quản lý, cấp thuốc điều trị; thêm vào đó, thuốc chống lao vẫn còn bán tràn lan trên thị trường tự do; kinh phí cho hoạt động của chương trình phòng, chống lao còn hạn chế…
Ðó chính là những lực cản trong công tác phòng, chống lao của tỉnh thời gian qua.
Y sĩ Nguyễn Văn Trung, Phó Trưởng Khoa Phòng, chống các bệnh xã hội, Trung tâm Y tế huyện Trần Văn Thời, chia sẻ: Khó khăn lớn nhất hiện nay là sự hiểu biết của người bệnh chưa đến nơi đến chốn; vẫn còn nhiều trường hợp điều trị tư, đến khi bệnh nặng mới chịu đến cơ sở y tế. Chế độ ăn uống không dinh dưỡng, không hợp lý, nhất là những bệnh nhân đang mắc bệnh tiểu đường, bệnh viêm nhiễm nên nguy cơ mắc lao là rất cao. Một điểm khó khăn nữa là công tác này chưa được xã hội hoá cao, sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể còn hạn chế, người mắc lao còn chịu nhiều định kiến và mặc cảm, thời gian điều trị dài nên gây trở ngại cho bệnh nhân.
Ðể hoạt động phòng, chống lao ở cơ sở phát huy hiệu quả, điều quan trọng nhất là cần thay đổi nhận thức, nâng cao hiểu biết của người dân về bệnh lao để bản thân họ chủ động hơn trong việc phát hiện, phòng bệnh cho chính mình và mọi người trong cộng đồng. Ðây không chỉ là trách nhiệm riêng của cán bộ trực tiếp làm công tác phòng, chống lao mà cần phải có sự phối hợp chung, đồng bộ của các cấp, các ngành và bản thân mỗi người dân.
Theo chị Phan Thu Hương, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Phụ nữ huyện Trần Văn Thời, trong những năm qua, nhận thức được vai trò, vị trí quan trọng của phụ nữ trong gia đình, xã hội, hội luôn chỉ đạo sâu sát, tuyên truyền rộng rãi kiến thức về bệnh lao tới các hội viên, nhất là chồng của hội viên có mắc lao. Bên cạnh đó, hội cũng vận động chị em đồng hành, san sẻ cùng bệnh nhân lao để giải toả được nỗi lo, tâm lý của người bệnh và gia đình người bệnh./.
Bài và ảnh: Sơn Mai
Xem thêm bình luận