Phong trào sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng đã trở thành sân chơi quen thuộc của giới trẻ học đường trong những năm gần đây. Hoạt động này có ý nghĩa bổ trợ tích cực trong việc đổi mới hình thức giáo dục giữa lý thuyết và ứng dụng thực tiễn. Tuy nhiên, để khơi nguồn tư duy sáng tạo cho học sinh thì cần nhiều hơn nữa giải pháp thiết thực chứ không đơn thuần chỉ dừng lại ở tính chất cuộc thi.
Ban giám khảo tham quan khu vực trưng bày sản phẩm dự thi tại Hội thi nghiên cứu khoa học và kỹ thuật cấp tỉnh của học sinh Trường THPT Nguyễn Trung Trực (TX. Giá Rai). Ảnh: C.K
Trình diễn “Máy cho tôm ăn điều khiển từ xa” của em Hồ Thiên Phúc. Ảnh: Y.N
Xuất phát từ thực tế của gia đình, trong những lần phụ giúp người thân chăm sóc ao tôm công nghiệp, em Hồ Thiên Phúc (Trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Đông Hải) nhận thấy những hạn chế của việc cho tôm ăn theo phương pháp thủ công tốn rất nhiều công sức, thời gian. Riêng đối với máy cho tôm ăn hiện có trên thị trường thì chỉ cho tôm ăn ở những nơi đặt máy, như vậy thức ăn sẽ không rải đều khắp mặt ao. Từ đó em nảy ra sáng kiến thiết kế “Máy cho tôm ăn điều khiển từ xa” với những tính năng như: di chuyển khắp mặt ao, sử dụng nguồn điện 12V rất an toàn cho người sử dụng, ngoài ra còn có thể sử dụng năng lượng mặt trời để hoạt động, tiết kiệm được nguồn điện. Máy còn có thể dùng bón vôi để xử lý ao tôm. Việc ứng dụng lập trình Arduino kết nối giữa điện thoại và máy sẽ tiện lợi cho việc điều khiển từ xa. Với những tiện ích cũng như tính ứng dụng cao trong thực tiễn, sáng kiến của Thiên Phúc đã đoạt giải Nhất cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng lần thứ IV, năm học 2017 - 2018.
Trải qua 4 lần tổ chức, cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh đã thu hút đông đảo sự tham gia của học sinh ở cả ba khối: tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn tỉnh. Ngoài ra, Sở GD-ĐT hằng năm cũng tổ chức cuộc thi sáng tạo khoa học - kỹ thuật dành cho học sinh khối THCS và THPT. Trong năm học 2017 - 2018, ở khối THCS có 78 em đoạt giải, khối THPT có 60 em đoạt giải.
Tuy nhiên, cả hai cuộc thi đều dừng lại ở… giải thưởng. Gần như các đơn vị tổ chức chưa có sự kết nối, hỗ trợ, đầu tư vào những ý tưởng có tính ứng dụng cao tại các hội thi để giúp các bạn trẻ hoàn thiện sản phẩm và đưa ra thị trường.
Và chỉ dựa vào hai cuộc thi thì chưa đủ sức để thổi bùng lên ngọn lửa đam mê, khơi nguồn sáng tạo cho học sinh, nếu không có những hoạt động ươm mầm hướng đến mục tiêu lâu dài. Đặc biệt, trong thời đại công nghệ 4.0 đòi hỏi sự tận dụng tốt thế mạnh của công nghệ thông tin, công nghệ số, các con số, dữ liệu… để tạo ra những giá trị mới. Với một thời đại như vậy, đòi hỏi ngành Giáo dục và các tổ chức cần chuẩn bị hành trang cần thiết để xây dựng một thế hệ trẻ trong tương lai năng động, có tri thức, giàu sáng tạo đổi mới và phải bắt đầu từ mỗi cơ sở trường học. Thế nhưng, nhìn vào hiện tại ở nhiều trường vẫn đang giảng dạy trong tình trạng “dạy chay”, thiếu thốn dụng cụ thực hành, phòng thí nghiệm cũng như sự hỗ trợ về công nghệ… Đây chính là rào cản trong việc khơi dậy sức sáng tạo cho học sinh.
Đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm trang bị cho học sinh kỹ năng công nghệ, cũng như khơi dậy niềm đam mê sáng tạo trong các em thông qua các phong trào, hoạt động là yêu cầu đặt ra cho ngành Giáo dục trong tình hình mới.
YẾN NHI
Xem thêm bình luận