Chủ đề của Ngày Thế giới không thuốc lá năm 2013 là “Cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá” nhằm giúp các nhà hoạch định chính sách và công chúng ở các nước tự nhận biết được các chiến lược của ngành công nghiệp thuốc lá để có biện pháp kịp thời. Việt Nam là nước đang phát triển có mức rủi ro về bệnh tật và tử vong do thuốc lá cao, với 40.000 ca tử vong hằng năm do nguyên nhân từ thuốc lá. Nhân Ngày Thế giới không thuốc lá và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá, cùng với Luật Phòng chống tác hại thuốc lá có hiệu lực sẽ hứa hẹn xây dựng một môi trường sống và làm việc trong lành không khói thuốc, vì sức khỏe của mỗi người, mỗi gia đình và toàn xã hội.
| Trên xe buýt từ tuyến Bạc Liêu về Láng Trâm dù đông người nhưng người thanh niên này vẫn thản nhiên hút thuốc. Ảnh: T.Q |  |
Tại một quán cà phê máy lạnh trên đường Lý Thường Kiệt, vào buổi sáng, lúc quán khá đông khách, khoảng 4 cô gái ăn vận khá lịch sự và bắt mắt (theo màu sắc của gói thuốc lá mà các cô đang quảng cáo, tiếp thị). Bàn nào có các anh trai, đàn ông ngồi là các cô đến, mời “mua thuốc ủng hộ em”, có kèm tặng phẩm (hộp quẹt gas, hộp đựng thuốc lá…) tùy theo số lượng mua ít hay nhiều. Lần quảng cáo, tiếp thị mà chúng tôi chứng kiến tận mắt là cho sản phẩm thuốc lá Caraven (con mèo đỏ). Người bạn ngồi kế tôi (anh ấy không hút thuốc) cũng gật đầu mua ủng hộ em gái một gói. Tôi hỏi: “Không hút thuốc, mua làm gì?” thì anh bật cười: “Người đẹp đến năn nỉ như vậy, ai nỡ từ chối. Lát nữa đem vô cơ quan, để lên bàn uống trà, chút xíu là chẳng còn điếu nào”. Hỏi ra mới biết, ở cơ quan của anh ấy, có rất nhiều người vẫn hút thuốc lá, dẫu ai cũng biết hút thuốc là có hại cho sức khỏe, có thể làm phiền những người xung quanh và còn vi phạm quy định của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá.
Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá có hiệu lực thi hành đã gần 1 tháng, nhưng xem ra, việc thực thi vẫn chưa được áp dụng trên thực tế. Một trong những điều cấm của luật chính là việc nghiêm cấm “quảng cáo, khuyến mại thuốc lá; tiếp thị thuốc lá trực tiếp đến người tiêu dùng dưới mọi hình thức”. Thế nhưng, nhan nhản tại các quán cà phê, quán nhậu (nhất là buổi chiều và tối) có những đội quân chuyên đi tiếp thị các sản phẩm thuốc lá trực tiếp đến người tiêu dùng như thế (vì chắc chắn thuốc lá không được quảng cáo trên các phương tiện truyền thông công cộng).
Khoảng 20 giờ ngày 30/5, tại các quán vỉa hè khu vực Trung tâm Hành chính tỉnh (đường Nguyễn Tất Thành), nơi tập trung rất nhiều thanh thiếu niên đến ăn uống giải khát. Các em chủ yếu là học sinh THCS, THPT, sau giờ học rủ nhau ra đây ngồi hóng mát, ăn những món ăn như bò viên chiên, gỏi bò, bánh tráng cuộn… và uống những ly nước mát. Thế nhưng, đây cũng là nơi chúng tôi phát hiện có không ít những em trai, dưới tuổi vị thành niên, xen lẫn trong các nhóm bạn vừa cười vừa nói, tay cầm điếu thuốc lá phì phèo. Một em tên Thanh, đang học lớp 10 tại một trường THPT trên địa bàn TP. Bạc Liêu, lục trong cặp ra 1 điếu thuốc, chạy đến chỗ chị bán bò viên chiên mượn hộp quẹt mồi lửa. Tôi chặn em lại hỏi: “Có biết Nhà nước cấm người chưa đủ 18 tuổi hút thuốc lá không? Em mua thuốc này từ đâu?” thì nhận được cái nhìn vừa ngạc nhiên vừa thách thức của em trai ấy và câu trả lời cộc lốc: “Mua ở ngoài đường chứ đâu”.
Tình trạng thiếu giám sát, quản lý con em mình của không ít phụ huynh học sinh cũng là nguyên nhân khiến nhiều em trai, đang ở độ tuổi trưởng thành, nghiện thuốc lá sớm. Các phụ huynh chỉ biết cung cấp tiền cho con đi học, hết học ở trường thì học thêm, học nhóm… mà chẳng biết sau giờ học, các em làm gì, ở đâu thì hết sức nguy hiểm. Bởi ở rất nhiều quán cà phê, các bàn bi-da, các điểm chơi game online… đâu đâu cũng đầy khói thuốc quyện lẫn trong không khí. Từ không biết hút thuốc, những người hút thuốc thụ động, đến bắt chước, tập tành hút thuốc là quãng đường rất ngắn. Nhưng một khi đã nghiện thuốc rồi thì cũng giống như các chất gây nghiện khác, sẽ rất khó mà từ bỏ.
KIM tuấn
Xem thêm bình luận