Hiện nay, qua các phương tiện thông tin đại chúng cũng như công tác tuyên tuyền, đa phần người dân ít nhiều biết đến tác hại của thuốc lá đối với bản thân, những người xung quanh và cũng đã có ý định từ bỏ thuốc lá. Nhưng trên thực tế đối với họ, việc bỏ thuốc lá rất khó khăn vì đó đã là thói quen.
Hiện nay, qua các phương tiện thông tin đại chúng cũng như công tác tuyên tuyền, đa phần người dân ít nhiều biết đến tác hại của thuốc lá đối với bản thân, những người xung quanh và cũng đã có ý định từ bỏ thuốc lá. Nhưng trên thực tế đối với họ, việc bỏ thuốc lá rất khó khăn vì đó đã là thói quen.
Thuốc lá có khả năng gây nghiện rất mạnh nên cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng về nhiều mặt để có thể cai được thuốc lá thành công. Thuốc lá có khả năng làm người hút dễ nghiện và nghiện nặng theo thời gian cũng như liều lượng hút. Đây là loại nghiện khó cai.
![]() |
Để có thể cai được thuốc lá, rất cần sự quyết tâm cao và tính kiên nhẫn của chính bản thân người nghiện. |
Theo nghiên cứu, 70% người hút thuốc lá có ý định cai thuốc lá cho dù họ không thừa nhận điều đó. Tuy nhiên, từ có ý định cai thuốc lá tiến đến quyết định cai thuốc lá có rất nhiều rào cản. Những rào cản có thể được kể ra như: sợ cai thuốc lá không thành công; sợ không cưỡng nỗi cám dỗ của thuốc lá; sợ triệu chứng của hội chứng cai thuốc lá; sợ kích thích, bứt rứt, buồn bã; sợ tăng cân, mất đi “hình ảnh” trong mắt bạn bè và người thân… Do đó, tư vấn điều trị cai nghiện thuốc lá sẽ là một trợ giúp quan trọng, cần thiết giúp giảm các rào cản ấy. Đồng thời, qua đây sẽ củng cố thêm niềm tin vào thành công cai thuốc lá của những người nghiện.
Bác sĩ Nguyễn Ngọc Hiền, Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khoẻ tỉnh, nói: “Người nghiện thuốc lá thực chất là họ nghiện Nicotin, đối với những người hút thuốc lá lâu năm thì họ đã nghiện Nicotin trong thời gian dài. Do đó, việc từ bỏ thuốc lá đối với những người hút lâu năm sẽ có nhiều khó khăn hơn”.
Khi ấy, người muốn cai nghiện cần phải có ý chí và ý chí ấy cần được củng cố. Sau khi họ đã có quyết tâm cai nghiện thì người cai nghiện cần biết được các nguy cơ, tác dụng ngược khi cai thuốc lá và lợi ích khi cai thuốc lá. Cụ thể, những tác dụng ngược khi cai mà người cai thuốc có thể gặp phải đó là những triệu chứng về rối loạn giấc ngủ, trầm cảm, buồn bực, dễ bị kích thích tinh thần, lo lắng, giận dữ, mệt mỏi, khó tập trung, nhịp tim giảm, tăng cân... Nhưng lợi ích lâu dài của việc cai thuốc sẽ giúp người cai thuốc giảm được các nguy cơ bệnh tim mạch đến 50% sau 1 năm, chức năng hô hấp cải thiện 30% trong 2-3 tháng sau, nguy cơ tai biến mạch máu não tương tự người không hút thuốc trong 5-15 năm sau, đặc biệt là tinh thần sẽ sảng khoái và yêu đời hơn...
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thuốc hỗ trợ cai nghiện như: kẹo Nicotin, viên ngậm, ống hít, xịt mũi, miếng dán... có thể giúp hỗ trợ người cai nghiện trong quá trình từ bỏ thuốc lá. Tuy nhiên, trên thực tế, người sử dụng thuốc lá thường rất ít sử dụng các biện pháp hỗ trợ này. Với nguyên nhân, khi so sánh giữa thuốc cai nghiện và thuốc lá thì thuốc cai nghiện thuốc lá đắt tiền hơn thuốc lá. Bên cạnh đó, thuốc cai nghiện hiệu quả không cao, người cai nghiện rất nhanh tái nghiện trở lại nếu người cai nghiện không có quyết tâm.
Người nghiện thuốc lá muốn cai thuốc thành công cần phải có quyết tâm vững chắc, phải vượt qua được những rào cản trong quá trình cai. Bên cạnh đó, người cai thuốc cần có các biện pháp can thiệp khi lên cơn thèm thuốc như: ngậm kẹo, uống nước, ngậm muối hay tìm việc làm để quên đi cơn thèm thuốc. Cần tránh để người cai nghiên bị ảnh hưởng một số tác động bởi các vấn đề về tâm lý, stress... “Người hút thuốc bỏ thuốc càng sớm thì khả năng tái nghiện càng thấp”, Bác sĩ Nguyễn Ngọc Hiền, Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khoẻ, khẳng định.
Bản chất của thuốc lá là nghiện nên muốn cai thuốc, rất cần nỗ lực của người hút. Nếu cai được thuốc lá sẽ tránh được rất nhiều bệnh cũng như gia tăng tuổi thọ. Tóm lại, cai thuốc lá là một việc không dễ, đòi hỏi người hút thuốc phải có ý chí, quyết tâm cao và tính kiên nhẫn./.
Lê Kim