(CMO) Ðổi mới mô hình sản xuất theo hướng tập trung, ứng dụng khoa học - công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh với phương châm lấy thị trường làm mục tiêu. Ðó là hướng đi trọng tâm mà tỉnh đang tập trung hướng tới để xây dựng ngành nông nghiệp phát triển theo chiều sâu gắn với xây dựng nông thôn mới.
Trong điều kiện khó khăn từ thời tiết, thiên tai khô hạn kéo dài, dịch Covid-19, dịch tả heo châu Phi… thời gian qua đã tác động vô cùng nặng nề đến nền kinh tế của tỉnh, trong đó có ngành nông nghiệp. Tuy nhiên, nhờ đẩy mạnh phát triển các chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản giữa doanh nghiệp - hợp tác xã - hộ nông dân gắn với liên kết “5 nhà” trong sản xuất nông nghiệp, từ đó tạo chuỗi liên kết sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm… là nền tảng giúp ngành nông nghiệp nói chung, con tôm nói riêng vượt qua nhiều khó khăn và thăng trầm của năm 2020. Năm qua, lĩnh vực ngư, nông, lâm nghiệp đạt giá trị hơn 13.221 tỷ đồng, tăng 4%.
Kết quả ấy cho thấy, nền nông nghiệp tỉnh có hướng đi đúng, nhất là trong công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, hình thức tổ chức sản xuất, chuyển giao nhanh và đồng bộ các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nhất là những ngành hàng chủ lực, có lợi thế của tỉnh. Việc người dân đang chuyển nhanh diện tích tôm nuôi quảng canh cải tiến (QCCT) sang hình thức nuôi QCCT 2, 3 giai đoạn là bước tiến quan trọng trong chuyển đổi quy trình, ứng dụng khoa học - kỹ thuật trong sản xuất. Hiện nay, diện tích nuôi tôm QCCT 2, 3 giai đoạn của tỉnh đạt hơn 55.619 ha, năng suất bình quân từ 500-600 kg/ha/năm. Ðây là mô hình được đánh giá hiệu quả và bền vững, có thể áp dụng được cho nhiều vùng nuôi toàn tỉnh như chuyên tôm, tôm - lúa, tôm - rừng.
Phú Tân là huyện có kinh tế chủ yếu là nuôi thuỷ sản. Chủ tịch UBND huyện Phú Tân Võ Trường Giang cho biết, thời gian qua, huyện chỉ đạo tập trung duy trì và phát triển nuôi tôm QCCT và QCCT 2 giai đoạn. Bởi đây là mô hình phù hợp với đại đa số người dân của huyện và hiệu quả mang lại rất cao. Tuy nhiên, đầu ra sản phẩm đang là vấn đề cần được quan tâm nhiều hơn, nhất là phát triển cho được chuỗi sản xuất từ đầu vào cho đến chế biến và tiêu thụ.
Riêng đối với loại hình nuôi tôm thâm canh, thời gian qua quy trình nuôi từng bước được cải tiến, mô hình nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao phát triển nhanh, góp phần tăng năng suất và sản lượng tôm. Diện tích nuôi tôm siêu thâm canh năm 2020 đạt 2.800 ha, tăng 12% so năm 2019, năng suất đạt khoảng 40-50 tấn/ha/vụ, tỷ lệ thành công trên 85%. Từ đó góp phần đưa tổng sản lượng nuôi thuỷ sản đạt 360.000 tấn.
 |
| Nuôi tôm thẻ chân trắng siêu thâm canh áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật mới mang lại hiệu quả cao. |
Ðể những tiến bộ khoa học - kỹ thuật xuất hiện ngày một nhiều hơn trên đồng ruộng, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Trần Văn Thời Duy Quốc Tuấn cho biết, những năm qua, huyện đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn, nhà khoa học tổ chức nhiều hội thảo, lớp tập huấn chuyển giao khoa học - công nghệ, xây dựng và nhân rộng mô hình mới trong sản xuất… Trong năm 2020 huyện đã tổ chức cho người dân sản xuất lúa an toàn được hơn 6.200 ha, nuôi gia súc, gia cầm theo hướng an toàn sinh học, cá bổi thâm canh, lúa VietGAP… Ngoài ra, huyện còn phối hợp với Chi cục Thuỷ sản tỉnh tiến hành thí nghiệm mô hình nuôi cá bớp thương phẩm trong lồng bè tại Hòn Chuối theo công nghệ Na Uy. Dự án này được hội đồng khoa học của Sở Khoa học và Công nghệ kiểm tra, đánh giá hiệu quả, có khả năng nhân rộng trong thời gian tới.
 |
| Thu hoạch lúa ở huyện Trần Văn Thời. |
Ðể việc ứng dụng khoa học - công nghệ, quy trình sản xuất, cây trồng, vật nuôi mới đạt hiệu quả, Phó giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau Nguyễn Văn Quân nhận định: "Chỉ nên triển khai nhân rộng mô hình sản xuất mới khi mô hình đó đã được Hội đồng Khoa học của tỉnh nghiệm thu, bàn giao với quy trình sản xuất chuẩn. Ðối với những mô hình dù thực tiễn sản xuất của người dân mang lại hiệu quả nhưng chưa nghiên cứu thử nghiệm, chưa nghiệm thu, tức chưa hoàn thiện quy trình kỹ thuật thì không nên nhân rộng. Chỉ khi đã trải qua quá trình nghiên cứu của các cơ quan chuyên môn với quy trình kỹ thuật chuẩn thì nền nông nghiệp mới có thể phát triển nhanh, hiệu quả và giảm rủi ro".
Trên thực tiễn, thời gian qua nhiều loại cây trồng, vật nuôi thực tế mang lại hiệu quả nhưng không có khả năng nhân rộng. Tiêu biểu như mô hình nuôi tôm tít, dù có hiệu quả kinh tế nhưng để nhân rộng vô cùng khó khăn, do nguồn giống hiện nay chỉ khai thác trong tự nhiên, không đảm bảo số lượng và chất lượng. Hay, có những mô hình ban đầu mang lại hiệu quả cao, nhưng khi nhân rộng lại không đạt hiệu quả do đầu ra sản phẩm thiếu ổn định.
Ðể hạn chế tình trạng này, theo Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Cà Mau Nguyễn Trần Thức: "Cần phải có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp khi tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất, bởi doanh nghiệp là đường đi chính trong tiêu thụ sản phẩm. Hiện nay, tỉnh có rất nhiều sản phẩm hàng hoá được chứng nhận nhãn hiệu tập thể, nhưng các nhãn hiệu này rất thô sơ, lạc hậu, không có điểm mới, không có sức hấp dẫn… Từ đó chưa phát huy được nhiều, giá trị gia tăng mang về không cao”.
Xây dựng và nhân rộng các mô hình liên kết sản xuất hiệu quả cao thông qua công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, hình thức tổ chức sản xuất để năng suất, chất lượng cao phù hợp với nhu cầu của thị trường, thích ứng với biến đổi khí hậu là hướng đi tất yếu trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế ngày một sâu rộng như hiện nay./.
Nguyễn Phú
Xem thêm bình luận