Thứ tư, 24-12-25 23:25:58
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Lễ hội dân gian ở Bạc Liêu: Nét đẹp văn hóa cần được bảo tồn

Báo Cà Mau

Bắt nguồn từ công cuộc đấu tranh bảo vệ quê hương, quá trình lao động - sản xuất, tính cách người Bạc Liêu, nhiều lễ hội dân gian đã được hình thành và gìn giữ đến ngày nay. Tuy nhiên, do quá trình xâm nhập ồ ạt của các luồng văn hóa ngoại và việc giáo dục nguồn gốc các lễ hội chưa được quan tâm đúng mức… đang đặt ra yêu cầu cần phải bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống do ông cha dày công xây đắp.

ĐỘC ĐÁO LỄ HỘI Ở BẠC LIÊU

Trải qua nhiều thập kỷ, các lễ hội ở Bạc Liêu đã gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần của người dân. Sự độc đáo của những lễ hội được thể hiện qua ý nghĩa, mang nét đặc thù về tính cách, văn hóa của đất và người Bạc Liêu.

Là quê hương của khúc nhạc lòng bất hủ, nên lễ hội Dạ cổ hoài lang là “độc quyền” của Bạc Liêu. Cứ vào tháng 9 hàng năm, những người yêu âm nhạc tài tử lại long trọng tổ chức đêm tri ân nghệ nhân Cao Văn Lầu - “cha đẻ” bản Dạ cổ hoài lang. Lễ hội có nhiều hoạt động ý nghĩa như: lễ giỗ Tổ cổ nhạc, giao lưu văn nghệ, trưng bày hiện vật và hình ảnh liên quan đến nghệ thuật đờn ca tài tử.

Bạc Liêu còn có một lễ hội thu hút sự tham gia của hàng ngàn người dân trong và ngoài tỉnh, đó là lễ vía Quán âm Nam Hải (phường Nhà Mát, TP. Bạc Liêu). Cứ mỗi mùa lễ hội, đông đảo tăng ni phật tử của 3 dân tộc: Kinh - Khmer - Hoa và khách thập phương lại cùng nhau hội tụ thực hiện các nghi thức cầu an, chiêm bái. Thông qua các hoạt động này nhằm hướng thiện mọi người, thắt chặt hơn nữa tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc ở Bạc Liêu.

Ngoài ra, Nghinh Ông, Oóc Om Bóc, Kỳ yên… cũng là những lễ hội đặc sắc ở vùng đất giàu truyền thống văn hóa này. Theo nhà nghiên cứu Trần Phước Thuận thì Bạc Liêu sở hữu nhiều lễ hội dân gian độc đáo mà không phải địa phương nào cũng có được. Cho đến ngày nay, nhiều lễ hội vẫn giữ được những nghi thức, hình ảnh dân gian rất đặc trưng. Cũng vì lẽ đó, các lễ hội này đã trở thành thương hiệu, thể hiện rõ rệt bản sắc văn hóa người Bạc Liêu xưa và nay.

Thỉnh thần - một lễ hội dân gian còn lưu giữ ở Bạc Liêu. Ảnh: H.T

CẦN QUAN TÂM BẢO TỒN

Thực tế cho thấy, phần lớn người tham gia lễ hội Dạ cổ hoài lang là nghệ nhân, nghệ sĩ trong lĩnh vực đờn ca tài tử; những người dân miền biển mới hiểu rõ lễ hội Nghinh Ông; chỉ đồng bào dân tộc Khmer mới quan tâm nhiều đến lễ hội Oóc Om Bóc... Rõ ràng, việc tổ chức lễ hội dân gian diễn ra rộn ràng, thể hiện đúng ý nghĩa, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần, tín ngưỡng của người dân. Tuy nhiên, nhiều lễ hội chỉ thu hút người “trong giới” tham gia, còn những thành phần khác thì giống như “cưỡi ngựa xem hoa”, chưa hiểu hoặc chỉ hiểu phần nào về ý nghĩa của các hoạt động, nghi thức trong lễ hội. Nguyên nhân là vấn đề tuyên truyền, quảng bá ý nghĩa và nguồn gốc của các lễ hội vẫn chưa được ngành chức năng quan tâm thực hiện.

Do ảnh hưởng của các luồng văn hóa mới, một bộ phận giới trẻ ngày nay còn có biểu hiện quay lưng với những giá trị truyền thống, thiếu kiến thức về những lễ hội của địa phương mình. Đây là một thực trạng đáng ngại, cần có những giải pháp thiết thực để bảo tồn lễ hội ở Bạc Liêu trong giai đoạn hiện nay.

Thiết nghĩ, ngành chức năng cần mở các lớp trang bị kỹ năng tổ chức lễ hội cho cán bộ, những người tổ chức lễ hội ở địa phương. Còn đối với địa phương thì khi tổ chức phải gắn với giáo dục ý nghĩa, lịch sử hình thành lễ hội. Đặc biệt, cần xem xét đưa các lễ hội, nhất là lễ hội dân gian vào chương trình giảng dạy học sinh (lồng ghép vào môn Giáo dục công dân, giờ sinh hoạt ngoại khóa…). Cô Trương Thu Trang, giảng viên Trường đại học Bạc Liêu, chia sẻ: “Trang bị kiến thức về lễ hội dân gian cho học sinh là việc làm cần thiết nhằm giúp các em hiểu đúng ý nghĩa và nguồn gốc lễ hội. Từ đó, hun đúc tình yêu và niềm tự hào về truyền thống văn hóa địa phương cho thế hệ trẻ”.

HỮU THỌ

Chùa Rạch Cui - biểu tượng của đoàn kết và sum họp

Giữa không gian sông nước hiền hoà của xã Khánh Bình, chùa Rạch Cui hiện lên như một dấu son đặc biệt trong đời sống văn hoá tâm linh của đồng bào Khmer Cà Mau. Không chỉ là ngôi chùa Nam tông mang giá trị kiến trúc truyền thống, Rạch Cui còn là nơi ghi dấu lịch sử cách mạng hào hùng, in đậm tinh thần đoàn kết Kinh - Khmer - Hoa trên vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc.

79 thí sinh tham gia Liên hoan Đờn ca tài tử học đường

Tối 19/12, tại Trung tâm Văn hoá tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Liên hoan Đờn ca tài tử học đường tỉnh Cà Mau năm 2025.

Tập huấn xây dựng mô hình trải nghiệm Nhạc trống lớn của người Khmer

Sáng 19/12, tại Nhà sinh hoạt văn hoá ấp Cây Khô, Xã Hồ Thị Kỷ, Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam phối hợp Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm Nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Dự buổi tập huấn có Tiến sĩ Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam.

Trưng bày triển lãm “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”

Sáng 15/12, Bảo tàng tỉnh Cà Mau phối hợp với Đảng uỷ, UBND xã An Trạch và Trường THCS Võ Nguyên Giáp tổ chức khai mạc trưng bày triển lãm chuyên đề “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”.

Một thời hoa lửa

U Minh Hạ mùa sa mưa. Trong cái nắng mới cố xiên mình qua những đám mây đen nặng oằn chực chờ trút xuống, thoang thoảng mùi bông tràm nở muộn.

Biểu tượng hoa cau trong văn hoá Khmer

Hoa cau, biểu tượng thiêng liêng trong hôn lễ của người Khmer, được xem là thước đo phẩm hạnh, phản ánh giá trị văn hoá độc đáo.

Trao thưởng các tác giả đạt Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V

Chiều 12/12, UBND tỉnh Cà Mau tổ chức Lễ trao Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V. Dự lễ có đồng chí Phạm Văn Thiều, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh và đồng chí Ngô Vũ Thăng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Điểm đến giàu tiềm năng du lịch văn hoá - tín ngưỡng

Toạ lạc tại xã Hưng Hội, chùa Soryaram (chùa Giữa) đã tồn tại gần một thế kỷ và vẫn gìn giữ nguyên vẹn vẻ đẹp kiến trúc cổ truyền, lộng lẫy. Không chỉ là nơi sinh hoạt tôn giáo của đồng bào Khmer, chùa còn là không gian văn hoá đặc sắc, hội tụ nhiều giá trị truyền thống, tạo tiềm năng lớn để phát triển du lịch văn hoá - tín ngưỡng.

Tục thờ Môn thần của người Hoa

Trong tín ngưỡng dân gian của cộng đồng người Hoa tại Cà Mau, tục thờ Môn thần là nét văn hoá đặc sắc, gắn liền với quan niệm về sự an cư, bảo hộ và trấn áp tà khí.

Sắc màu văn hoá Khmer qua Lễ Cầu an

Hằng năm, sau Tết Chôl Chnăm Thmây, đồng bào Khmer tại các phum - sóc trên địa bàn tỉnh Cà Mau lại hân hoan tổ chức Lễ Cầu an (Panh Kom San Srok), một trong những nghi lễ truyền thống quan trọng nhất.