Linh thiêng nghi thức hạ thuỷ ghe Ngo

Ngày 4-5/11, 13 đội nam và nữ của tỉnh Cà Mau chính thức tham gia Lễ hội Óoc Om Bóc - Đua ghe Ngo TP Cần Thơ năm 2025.

• 30 đội ghe tranh tài Giải đua ghe Ngo chào mừng lễ hội Oóc-om-bóc
• Huyện Phước Long: Tổ chức Giải đua ghe Ngo mini mừng tết Chôl-chnăm-thmây
• Sôi nổi đua ghe Ngo mini mừng Lễ Dâng y KaThina 2025

Các lễ vật được chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi thực hiện lễ hạ thuỷ ghe Ngo.

Trước khi chính thức bước vào tranh tài, 7 chùa Phật giáo Nam tông trong tỉnh có đội dự thi đã lần lượt thực hiện nghi thức hạ thuỷ ghe ngo (Pithi Sene Kbal Tuok - cúng đầu ghe). Nghi thức không chỉ là sự kiện báo hiệu mùa đua ghe sắp đến mà còn là một lễ thức tâm linh vô cùng quan trọng đối với đồng bào Khmer Nam Bộ, đặc biệt là tại Cà Mau, trong hành trình chuẩn bị cho Lễ hội Óoc Om Bóc truyền thống. Chiếc ghe Ngo, được xem là vật thiêng, là linh hồn của phum sóc, cần được “thức tỉnh” một cách trang trọng trước khi chính thức bước vào cuộc tranh tài.

Nghi thức cúng cầu an (Pithi Poeth) được cử hành trang trọng trong nhà che ghe Ngo, với âm thanh hùng tráng của nhạc cụ trống lớn và cồng, giúp thỉnh cầu sự chứng giám của thần linh.

Nghi thức bí truyền cầu an

Để chuẩn bị cho khoảnh khắc ghe Ngo chạm nước, một nghi thức mang tính bí truyền đã diễn ra vào đêm trước ngày hạ thuỷ chính thức. Đây là nghi thức tụng kinh cầu an và “giao cảm” với Thần ghe Ngo (Pithi Poeth).

Ghe Ngo được tu sửa tỉ mỉ và trang trí lộng lẫy, sẵn sàng ra mắt cộng đồng và tham gia tranh tài tại giải đua truyền thống sắp tới.

Theo đó, các vị sư và achar (người có uy tín) sẽ tụng những bài kinh cổ bằng tiếng Pali, xoay quanh chiếc ghe được bảo quản trong nhà ghe. Mục đích chính của nghi thức này là “thỉnh” hay “mời gọi” vị thần linh được tin là ngự trị trên chiếc ghe (như thần rồng Naga hoặc các thần bảo hộ khác) đến chứng giám và nhập vào ghe.

Nghi thức tụng kinh cầu an và “giao cảm” với Thần ghe Ngo do nhà sư hoặc achar thực hiện.

Chính nhờ nghi lễ này, chiếc ghe Ngo được tin là có linh hồn, có sức mạnh bảo vệ, và ban phước lành cho các tay bơi. Hơn nữa, việc rải nước lành và tụng kinh còn giúp các vận động viên có được tinh thần vững vàng, dũng khí và niềm tin tuyệt đối vào chiến thắng.

Ông Hữu Qual, vị achar uy tín ở Ấp 7, xã Tân Lộc, đã long trọng chủ trì nghi thức cúng cầu an thiêng liêng vào đêm trước ngày hạ thuỷ ghe Ngo, chuẩn bị tâm linh cho đội đua.

Lễ hạ thủy trang trọng

Sau đêm tụng kinh cầu an, nghi thức hạ thuỷ ghe Ngo chính thức diễn ra vào giờ lành, ngày tốt do chùa ấn định. Đây là một đại lễ có sự tham gia của đông đảo bà con Phật tử trong phum sóc, thể hiện tinh thần đoàn kết và niềm tự hào cộng đồng.

Toàn thể đội đua (các tay bơi và thành viên chủ chốt) tề tựu trang nghiêm, cùng tham gia lễ hạ thuỷ ghe Ngo, khẳng định tinh thần đoàn kết và ý chí quyết tâm trước mùa giải.

Để tiến hành nghi lễ, chiếc ghe Ngo được trang hoàng tươm tất, nhất là ở phần mũi ghe. Các lễ vật được chuẩn bị kỹ lưỡng, thường bao gồm đầu heo luộc, gà vịt, bánh trái cùng các vật phẩm cúng tế linh thiêng. Sau khi các vận động viên và Phật tử tập trung, các vị sư và achar tiến hành khấn nguyện và cúng tế thần linh. Trong khi tiếng nhạc trống lớn hay nhạc ngũ âm vang lên hùng tráng, các vị sư trụ trì sẽ tụng kinh chúc phúc, đặc biệt là rải nước lành lên từng tay bơi. Hành động này không chỉ cầu sự bình an, dẻo dai mà còn tăng thêm sức mạnh tinh thần cho đội ghe.

Di chuyển ghe Ngo từ nhà che trong chùa ra kênh, sông để thực hiện nghi thức “chạm nước” trang trọng, khởi đầu cho mùa tập luyện và thi đấu.

Ghe Ngo chuẩn bị “chạm nước”.

Cuối cùng, khoảnh khắc được mong chờ nhất, tiếng trống và nhạc nổi lên đồng loạt, báo hiệu giây phút chiếc ghe Ngo chính thức được hạ thủy. Các vận động viên cùng nhau hợp sức đẩy ghe từ trên bờ xuống dòng nước. Ngay sau đó, buổi tập luyện đầu tiên của đội ghe sẽ được tiến hành. Nhờ nghi thức linh thiêng này, chiếc ghe Ngo không còn là phương tiện di chuyển mà đã trở thành một biểu tượng tâm linh, sẵn sàng cho những thử thách cam go trên đường đua.

Ghe Ngo chùa Cao Dân trên dòng kênh Bạch Ngưu (xã Tân Lộc), sẵn sàng cho hành trình chinh phục đỉnh cao Lễ hội Óoc Om Bóc đầu tiên do TP Cần Thơ sau hợp nhất tổ chức.

Lễ hạ thủy ghe Ngo là sự kết hợp hài hòa giữa tín ngưỡng dân gian và Phật giáo, là sợi dây vô hình kết nối cộng đồng Khmer Nam Bộ. Thông qua những nghi thức trang trọng này, sức mạnh tâm linh, niềm tin và tinh thần thượng võ được hun đúc, góp phần làm nên thành công và vẻ đẹp văn hoá đặc sắc của Giải đua ghe Ngo mừng Lễ Óoc Om Bóc.

Ngay sau lễ hạ thuỷ thành công, toàn đội đua tiến hành hợp luyện.

Kết quả bốc thăm chia bảng thi đấu sáng 3/11

* Ghe nam, cự ly 1.200m có 52 đội, trong đó 8 đội của tỉnh Cà Mau thi đấu ở các bảng:

Chùa Đìa Muồn - Bảng D

Chùa Đầu Sấu 1 - Bảng E

Chùa Đầu Sấu 2, chùa Kos Thum 1 - Bảng F

Chùa Rạch Giồng - Bảng G

Chùa Cao Dân - Bảng J

Chùa Kos Thum 2, chùa Ngan Dừa - Bảng M

* Ghe nữ, cự ly 1.000m có 8 đội, trong đó 5 đội của tỉnh Cà Mau thi đấu ở 2 bảng:

Đìa Muồn, Đìa Chuối, Kos Thum 2 - Bảng A

Ngan Dừa, Kos Thum 1 - Bảng B

Nguyễn Quốc