Cây thiên lý có tên khoa học là Telosma cordata (Burm.f.) Merr., thuộc họ thiên lý; thường được dùng chế biến cho các món ăn bổ mát trong mùa hè.
Bổ sung hoa thiên lý vào chế độ ăn uống rất tốt cho gan và thận. Ảnh minh họa: Internet
Tổng quan về hoa thiên lý
Thiên lý là loại cây nhỏ, mọc leo, thân hơi có lông, nhiều nhất ở những bộ phận còn non. Lá mọc đối, hình tim, khía mép ở khoảng 5 - 8mm về phía cuống, đầu lá nhọn, có lông trên các gân lá; phiến lá dài 6 - 11cm, rộng 4 - 7,5cm; cuống cũng có lông, dài 12 - 20mm.
Hoa nhiều, màu vàng xanh lục nhạt, thành xim tán, có cuống to, hơi có lông, dài 10 - 22mm, mang nhiều tán mọc mau, liền với nhau. Hương hoa thơm ngát, nhất là về đêm, nên có tên là “dạ lai hương” (“dạ” = đêm, “lai” = đến, “hương” = mùi thơm).
Theo Đông y, hoa thiên lý vị ngọt, tính bình, tác dụng thanh nhiệt giải độc, bình can, minh mục (sáng mắt), tiêu viêm, tan màng mộng, làm lành vết thương (kích thích vết thương lên da non), an thần, giúp ngủ ngon và chữa giun kim.
Tác dụng và cách chế biến hoa thiên lý để bổ gan, thận
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, hoa thiên lý có thể giúp cải thiện chức năng gan, thận nhờ vào thành phần dinh dưỡng và tác dụng dược lý của nó.
Hoa thiên lý chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe như vitamin C, vitamin E, kẽm, canxi, phốt pho và chất xơ. Trong đó, kẽm là khoáng chất quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ chức năng gan, thận.
Hoa thiên lý còn giúp giải nhiệt, bổ dưỡng, giúp giảm chứng phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới và tăng cường sức đề kháng cho người sử dụng.
Để phát huy tối đa tác dụng của hoa thiên lý trong việc bổ gan, thận, có thể chế biến hoa thiên lý thành các món ăn như canh hoa thiên lý nấu với thịt nạc hoặc cá diếc.
Mặc dù hoa thiên lý có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cần lưu ý một số điểm khi sử dụng. Đó là không kết hợp với thực phẩm giàu sắt. Khi chế biến hoa thiên lý, tránh kết hợp với các thực phẩm chứa nhiều sắt như gan, rau muống, vì chất sắt có thể làm giảm hiệu quả của hoa thiên lý trong việc bổ gan, thận.
Ngoài ra, khi chế biến không nên nấu chín quá, bởi điều này có thể làm giảm dinh dưỡng và không đem lại hiệu quả tốt cho sức khỏe. Cũng cần lưu ý thêm, chỉ nên sử dụng hoa thiên lý khoảng 1 - 2 lần/tuần để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Hoa thiên lý là một thực phẩm bổ dưỡng với nhiều tác dụng hỗ trợ sức khỏe, nhất là trong việc bổ gan, thận. Việc chế biến và sử dụng hoa thiên lý đúng cách sẽ giúp phát huy tối đa lợi ích.
Trúc Ly (tổng hợp)
Xem thêm bình luận