“Má”, tiếng gọi đó thân quen lắm. Là hồi tôi còn nhỏ xíu, đã nghe mẹ tôi gọi bà nội như vậy. Mẹ chồng, con dâu nhưng không khác gì tình cảm mẹ con ruột thịt trong nhà. Tôi cảm nhận sâu sắc điều đó từ tiếng “má”...
“Để má chỉ cho làm”, từ câu nói cửa miệng đó của nội mà mẹ tôi đã thành một phụ nữ đảm đang. “Để má chỉ cho”, là bà tôi chỉ cho mẹ tôi, các bác, các thím của tôi cách cột dây đòn bánh tét, cách xắt rau ghém (cây chuối non), kho nồi thịt sao cho lên màu đẹp, cách nấu nồi súp để nước trong… Nội tôi là nông dân thứ thiệt. Bà lam lũ chuyện trong, chuyện ngoài ở cái nhà có đông con, cho nên tôi ấn tượng nội tôi ở đặc điểm: ống quần lúc nào cũng xắn đến mức nhăn nhúm, tóc thì được bới cao gọn gàng. Những người phụ nữ hồi xưa ở quê như nội tôi có thể sinh tám, chín, thậm chí là hơn chục người con như vậy. Ấy vậy mà người nào cũng được nội tôi dựng vợ gả chồng tới nơi tới chốn, những con dâu, con rể trở thành con cái trong nhà. Mỗi nhà có chuyện trục trặc, nội rầy la con ruột nhiều hơn con rể, con dâu.
Ảnh minh họa: Internet
Rồi tôi cũng có một người má y như mẹ tôi hồi đó. Tôi gọi mẹ ruột bằng mẹ nên khi về làm dâu, tiếng má cứ khó kêu làm sao! Vậy rồi dần quen, tôi có thêm một người mẹ thứ hai. Má lớn gần bằng tuổi nội nên yêu thương tôi bằng tình thương của người ông, người bà dành cho con dâu mình. Má cũng thương yêu tất cả những con dâu trong nhà má bằng tình thương của người phụ nữ nông thôn, chân chất, thấy sai là rầy la chứ không để bụng mà giận lâu, chỉ dạy con dâu của mình hết lòng hết dạ...
Hôm nọ, đọc trên mạng lá thư của con dâu gửi mẹ chồng mà tôi ngỡ ngàng. “Con cứ nghĩ mãi, rốt cuộc mẹ có ý nghĩa gì với con, mẹ chẳng qua là mẹ chồng của con... Trước khi lấy anh ấy, mẹ chẳng có chút ý nghĩa nào đối với cuộc sống của con...”. Có lẽ mối quan hệ giữa mẹ chồng - nàng dâu đã có những mâu thuẫn đến mức con dâu phải “bức xúc” đến vậy! Đọc lá thư, nhiều người giật mình để mẹ chồng, nàng dâu cùng nhìn lại cách ứng xử của mình. Lại nhớ đến cố thi sĩ Xuân Quỳnh làm những câu thơ thật hay trong bài “Mẹ của anh” để nói về mẹ chồng mình: “Mẹ tuy không đẻ, không nuôi/ Mà em ơn mẹ suốt đời chưa xong.../ Chắt chiu tự những ngày xưa/ Mẹ sinh anh để bây giờ cho em...”.
Những dòng thư của cô con dâu thời nay gửi mẹ chồng và những dòng thơ của nàng dâu Xuân Quỳnh khi xưa gửi “Mẹ của anh” làm tôi miên man nghĩ về tiếng “má”. Má của mẹ tôi và má của tôi. Những người phụ nữ mà lòng tôi luôn tôn kính...
NHẬT QUỲNH
Xem thêm bình luận