Xa quê đã lâu, mỗi khi mùa hè tới, trong muôn vàn nỗi nhớ nhà, nhớ các món ăn đồng quê dân dã mà mẹ chế biến, trong tôi vẫn nôn nao thèm món cháo khoai lang ngon ngọt mát lành.
Xa quê đã lâu, mỗi khi mùa hè tới, trong muôn vàn nỗi nhớ nhà, nhớ các món ăn đồng quê dân dã mà mẹ chế biến, trong tôi vẫn nôn nao thèm món cháo khoai lang ngon ngọt mát lành.
Ngày tôi còn nhỏ xíu, các hộ dân trong làng thường nhà nào cũng trồng rất nhiều khoai lang vào vụ đông. Trước Tết Nguyên đán, các thửa khoai đều được đào lên để lấy đất chuẩn bị cho vụ cấy lúa chiêm xuân. Khi đó, đời sống kinh tế còn đói kém, gạo thường không đủ ăn cho cả năm, nên mấy tháng đầu năm và cả giai đoạn chớm hè, khoai lang là loại lương thực chủ đạo chống đói của gia đình tôi. Một phần khoai lang được để dành ăn tươi, một phần khoai khác mẹ đem thái mỏng theo kiểu con chì, rồi phơi khô trữ dùng ăn dần. Vì ngày nào cũng ăn khoai, nào là khoai lang luộc, khoai lang hấp cơm nên rất ngán. Chính vì thế, các gia đình ở thôn quê đã nghĩ ra cách chế biến món khoai lang cho khác với thông thường để ăn cho đỡ ngán, và món cháo khoai lang ra đời!
 |
| Ảnh minh hoạ. |
Cháo khoai lang thường có hai loại, tương ứng với khoai củ tươi và khoai thái phơi khô. Ðối với món cháo khoai lang củ tươi thì cách chế biến cực kỳ đơn giản, ai cũng có thể nấu được ngay nếu chỉ nhìn qua một lần. Khoai lang gọt vỏ, rửa sạch, thái thật to, củ khoai chỉ cần bổ ra làm đôi, làm ba là được hay để nguyên củ cũng không sao. Khoai bỏ vào nồi, đổ nước cho ngập rồi nổi lửa nấu cho chín thật nhừ mới thôi. Khi khoai đã chín nhừ, dùng đũa cái hay muôi lớn đánh, dầm cho nhuyễn ra, đến khi bột khoai sánh với nhau là được.
Món cháo loãng hay đặc là tuỳ thuộc vào lượng khoai nhiều hay ít. Bắc nồi xuống, múc ra tô, quạt cho cháo nguội rồi thưởng thức. Vị ngọt nhẹ của khoai lang không quá gắt khiến cho người ăn cảm thấy món cháo rất vừa, không quá lạt và cũng không quá ngọt. Tuy nhiên, nếu ai thích ngọt có thể bỏ thêm chút đường. Và nếu cho thêm vào đó chút đậu đen hay đậu đỏ thì tuyệt ngon, bổ mà màu sắc của món cháo cũng thêm phần hấp dẫn, nhưng khi đó nghèo nên chẳng mấy nhà có đậu để nấu kèm, chỉ nấu món cháo khoai suông mà thôi.
Còn với món cháo khoai lang khô, cách nấu cũng y chang như nấu với khoai lang tươi, nghĩa là rửa sạch các lát khoai khô rồi bỏ vào nồi, đổ nước đun cho thật nhừ. Cũng có thể nấu khoai suông hoặc kèm thêm đậu. Tuy vậy, dù có ninh nhừ đến đâu thì các lát khoai khô khó tan nhuyễn và món cháo khó có độ sánh mịn như nấu khoai lang tươi. Việc đánh, dầm các lát khoai lang khô cho nhuyễn ra rất mất công, rất lâu, vì vậy thường người ta cứ để như thế mà ăn. Vì vậy, ăn món cháo khoai lang khô có cảm giác nhộn nhạo, không mát, không ngon như cháo khoai lang tươi.
Cháo khoai lang là món ăn mát lành - món của người dân nghèo thôn quê trong những dịp nắng nóng mùa hè. Món cháo bình dị và rẻ tiền này đã gắn bó và đi cùng suốt chiều dài tuổi thơ nghèo khó của tôi. Vì vậy, việc đôi lúc nôn nao thèm món ăn này cũng là dễ hiểu...
Nguyễn Long
Xem thêm bình luận