Sự phát triển, thay đổi nhanh chóng của xã hội hiện đại đã kéo theo vô số hiện tượng, hành vi “mất thăng bằng” trong nhiều lĩnh vực của đời sống, khiến cho một bộ phận người trẻ bắt đầu thay đổi quan điểm, nhận thức đối với các giá trị truyền thống của dân tộc. Những biểu hiện, hành vi lệch chuẩn của người trẻ ngày càng có xu hướng tăng, khiến xã hội thật sự lo lắng về hồi kết tương lai của nhiều bạn trẻ…
Lệch chuẩn về đạo đức, lối sống
Nhìn ánh mắt buồn bã của đứa bạn thân khi về quê chịu tang cậu lên, tôi biết lòng nó đang chất chứa đầy tâm sự. Gặng hỏi mãi nó mới bảo: “Người đi thì cũng đã đi rồi, chỉ buồn một nỗi về người ở lại. Số là thằng con trai lớn của cậu mình đang là sinh viên năm cuối ở TP. Hồ Chí Minh về chịu tang cha mà mắt cứ dán suốt vào màn hình điện thoại để lướt Facebook, cập nhật trạng thái buồn bã các kiểu. Buông điện thoại ra thì nó cứ vô tư mà ngủ, mặc mọi người vắt chân lên cổ lo hậu sự. Đã vậy, điều mà nó quan tâm là số tiền phúng điếu và khi còn trong thất đầu của cha mà nó lại đăng hình đi ăn uống linh đình, vui vẻ với bạn bè…”.
Cách đây vài hôm, một bạn trẻ ở ấp Lập Điền (xã Long Điền Tây, huyện Đông Hải) phát trực tiếp về đám tang của chính mẹ mình trên mạng xã hội trong sự ngỡ ngàng của nhiều người. Trong lúc tang gia bối rối, bạn ấy lại là con một, đáng ra phải lo sốt vó, đau đớn tột cùng khi mất mẹ thì trái lại bạn trẻ này vô cùng bình tĩnh khi quay cận cảnh từng chi tiết trong đám tang. Dù có những dòng bình luận, bày tỏ cảm xúc phẫn nộ, khuyên bạn trẻ này dừng việc phát trực tiếp nhưng bạn ấy vẫn bất chấp làm theo ý mình.
Đáng lo lắng hơn, hiện nay một bộ phận người trẻ bắt đầu có biểu hiện lệch chuẩn về “thần tượng”. Với họ, ngày nay “thần tượng” không chỉ là diễn viên, ca sĩ, ngôi sao trong các lĩnh vực giải trí, khoa học, y tế, chính trị hay thể thao… mà còn là những hiện tượng mạng. Thế nên, những cái tên như Khá “bảnh”, Huấn “hoa hồng”, “thánh chửi” Dương Minh Tuyền… dù chẳng có tài cán gì ngoài việc bày ra nhiều chiêu trò lố bịch lại được nhiều bạn chào đón, thậm chí bắt chước theo những hành vi, việc làm, lời nói. Nhưng có lẽ ít bạn trẻ nào nghĩ đến tác hại sâu xa khi bản thân đang vô tình cổ xúy cho tư duy cực đoan, khiến bản thân mất phương hướng trong phát triển về nhận thức, nhân cách.
Đó là còn chưa kể một bộ phận người trẻ có tư tưởng yêu gấp, sống vội, sống hưởng thụ dẫn đến việc “yêu phong trào”, “góp gạo thổi cơm chung” và xem nhẹ những giá trị đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc. Lối sống vị kỷ, thờ ơ với các phong trào Đoàn, phong trào của học sinh - sinh viên, coi trọng giá trị vật chất hơn tinh thần, quan tâm đến lợi ích trước mắt của bản thân, dễ dao động trước hoàn cảnh, hoặc chùn bước khi gặp khó… cũng là những hành vi đáng chê trách của một bộ phận người trẻ hiện nay.
Tham gia những hoạt động ý nghĩa sẽ hướng các bạn trẻ đến lối sống tích cực (trong ảnh: Các bạn trẻ Trường THPT Chuyên Bạc Liêu bán nước giải khát gây quỹ giúp đỡ trẻ em nghèo). Ảnh: Đ.K.C
Ngăn chặn những cái kết buồn
Công bằng mà nói, giới trẻ hiện nay rất nhạy bén, tiếp cận nhanh với cái mới, nhưng có lẽ tầm hiểu biết, kinh nghiệm sống, nhận thức còn hạn chế nên chưa biết chắt lọc những điều tốt đẹp, mà lại dễ bị ảnh hưởng, dung nạp những cái xấu, cái tiêu cực. Bên cạnh đó, nhiều thanh thiếu niên còn bị ảnh hưởng từ gia đình, môi trường, hoàn cảnh sống, những hành vi thiếu chuẩn mực từ người lớn, các nội dung kích động sai trái, bạo lực… trên một số trang mạng dẫn đến những hệ lụy buồn về “lệch chuẩn” đạo đức, lối sống, hành vi.
Thế nên, đã đến lúc phụ huynh cần quan tâm xây dựng môi trường sống tốt đẹp để con cái hình thành và phát triển nhân cách. Uốn nắn con từ cách phát ngôn, ứng xử với mọi người đến việc định hướng chúng sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Các đơn vị giáo dục không chỉ nên chú trọng giáo dục về văn hóa, kiến thức mà hãy quan tâm hơn đến giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng mềm cho học sinh - sinh viên.
Và đặc biệt hơn hết là tổ chức Đoàn, Hội Liên hiệp Thanh niên hãy nêu cao vai trò giáo dục thanh thiếu niên, hướng họ vào lối sống tích cực, lành mạnh, vì cộng đồng, thượng tôn pháp luật; tạo ra ngày càng nhiều hoạt động ý nghĩa, sân chơi giàu tính giáo dục để thu hút các bạn trẻ, giúp họ tránh xa những tác nhân xấu.
Riêng các bạn trẻ, bên cạnh việc học văn hóa cũng nên trau dồi kiến thức trong giao tiếp, ứng xử, đạo đức, lối sống của bản thân. Hãy để mình “hòa nhập nhưng không hòa tan”, là thỏi nam châm với lực hút mạnh mẽ những giá trị tốt đẹp trong quá trình tiếp nhận thông tin từ các phương tiện thông tin đại chúng, sách báo, phim ảnh, Internet… để xã hội không phải chứng kiến thêm những cái kết buồn.
Mai Khôi
Xem thêm bình luận