Trong 5 năm qua (từ năm 2009 đến tháng 9/2013), toàn tỉnh đã xảy ra 3.131 vụ bạo lực gia đình (BLGĐ). Tình trạng BLGĐ xuất hiện ngày càng nhiều và phổ biến ở mọi tầng lớp xã hội. BLGĐ được thể hiện ở nhiều dạng khác nhau: bạo lực về thể chất, tinh thần, kinh tế, bạo lực về tình dục…
Nghiêm trọng hơn, BLGĐ đã xâm phạm đến quyền con người, danh dự nhân phẩm, tính mạng của mỗi cá nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. BLGĐ không chỉ gây tổn hại đến tâm lý sức khỏe của người bị bạo hành mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và sức khỏe của những đứa trẻ phải chứng kiến BLGĐ. Đây cũng là nguy cơ gây tan vỡ và suy giảm sự bền vững của gia đình.
Tình trạng BLGĐ tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau, đối tượng bị bạo lực phần lớn là phụ nữ và người gây ra bạo lực chủ yếu là nam giới. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến BLGĐ thường xảy ra ở những gia đình mắc tệ nạn cờ bạc, rượu chè, nghiện ngập, hoàn cảnh gia đình túng thiếu, khó khăn về kinh tế, thiếu việc làm, kết hôn sớm hoặc áp đặt kết hôn… Phần lớn là do sự bất bình đẳng giới, thiếu hiểu biết về Luật Phòng chống BLGĐ, thiếu các kỹ năng ứng xử, cách giải quyết không phù hợp dẫn đến gia đình có mâu thuẫn, xung đột không thể hàn gắn.
Gần đây trên địa bàn tỉnh, tình trạng BLGĐ có xu hướng giảm. Nguyên nhân là do được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sắc của các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở. Đặc biệt là sự đồng tình hưởng ứng của đông đảo các tầng lớp nhân dân và vai trò của Ban chỉ đạo phòng, chống BLGĐ các cấp. Hiệu quả từ các mô hình lồng ghép tuyên truyền về nội dung công tác phòng, chống BLGĐ gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và các phong trào khác. Bên cạnh đó, việc nghiên cứu, nhân rộng các mô hình kinh tế không những giúp xóa đói giảm nghèo mà còn góp phần giúp mang lại hạnh phúc, tiếng cười cho nhiều hộ gia đình.
Trong 5 năm qua, toàn tỉnh đã thành lập được 32 tổ tư vấn phòng, chống BLGĐ, 75 câu lạc bộ (CLB) “Gia đình phát triển bền vững”. Trong đó, các tổ tư vấn đã tư vấn cho 542 người gây BLGĐ và 2.589 nạn nhân bị BLGĐ. Hoạt động của nhóm phòng, chống BLGĐ đã phát hiện và ngăn chặn gia đình có nguy cơ bạo lực là 250 trường hợp; tổ chức hòa giải thành 1.453 vụ mâu thuẫn trong gia đình có nguy cơ bạo lực, hỗ trợ giải cứu nạn nhân được 312 trường hợp. Riêng các CLB “Gia đình phát triển bền vững” mỗi tháng đều tổ chức sinh hoạt với nội dung chủ yếu như: triển khai Luật Phòng, chống BLGĐ, Luật Bình đẳng giới, Luật Hôn nhân gia đình, các văn bản liên quan đến công tác gia đình và phòng, chống BLGĐ (do Vụ Gia đình và Sở VH-TT&DL cung cấp). Bên cạnh đó, thành viên trong các CLB “Gia đình phát triển bền vững” còn cùng nhau bàn luận, tìm hiểu về nguyên nhân dẫn đến BLGĐ, cùng đề cao vai trò của ông bà, cha mẹ trong việc giáo dục con cháu, xây dựng gia đình văn hóa… Mỗi xã, phường, thị trấn đều thành lập đường dây nóng và hoạt động tích cực trong việc hỗ trợ giúp đỡ nạn nhân bị BLGĐ, ngăn chặn kịp thời các hành vi gây BLGĐ.
Có được những kết quả trên, ngoài việc làm tốt công tác phối hợp giữa các ngành, các địa phương, còn phải kể đến công tác tuyên truyền; thường xuyên tập huấn nâng cao kiến thức về BLGĐ và phòng chống BLGĐ cho đội ngũ cán bộ làm công tác gia đình ở cơ sở. Bên cạnh đó, việc thường xuyên theo dõi, báo cáo kịp thời các vụ việc BLGĐ xảy ra ở địa phương để có biện pháp giúp đỡ, hỗ trợ, phòng ngừa cùng góp phần làm dừng, giảm tình trạng BLGĐ.
Kim Tuấn