Hè về với rất nhiều màu sắc rực rỡ của các loài hoa. Nhưng có một loài hoa mộc mạc, thôn dã, vẫn lặng lẽ nở chắc hẳn khiến nhiều người rung cảm. Ðó là hoa mướp vườn quê nở vàng mỗi sớm mai. Hoa bung nở, làm bạn với người thôn quê, làm bạn với lũ trẻ nghèo chúng tôi.
Hè về với rất nhiều màu sắc rực rỡ của các loài hoa. Nhưng có một loài hoa mộc mạc, thôn dã, vẫn lặng lẽ nở chắc hẳn khiến nhiều người rung cảm. Ðó là hoa mướp vườn quê nở vàng mỗi sớm mai. Hoa bung nở, làm bạn với người thôn quê, làm bạn với lũ trẻ nghèo chúng tôi. Ðây không phải là thứ hoa được trồng làm cảnh để trang trí cầu kỳ mà mướp vốn là loài cây được trồng lấy quả, được dùng như một loại rau sạch, bổ dưỡng, thanh mát. Sớm mai, mở mắt thấy hoa mướp nở vàng như một tín hiệu thân thương, ấm áp, no đủ. Một sự điểm tô cho cảnh vật yên bình của làng quê thêm thắm sắc.
Ðộ cuối năm tất bật, cha không quên lấy trên gác bếp một quả mướp khô từ vụ trước, lựa những hạt căng mẩy nơi đầu quả, đem chia trong xóm mỗi nhà vài hạt để đầu năm gieo. Khoanh xơ mướp khô được đem làm cọ rửa chén. Cha lấy vài xô bùn đem ươm hạt vì mướp là loài cây ưa nước. Rồi cha kéo mấy cành rào, vài thanh tre, buộc lại thành giàn bên bờ ao để mướp leo ra rủ bóng xuống mặt nước. Kỳ lạ, loài cây mềm dẻo, chỗ nào cũng leo và bám chặt được. Có nhà trồng nơi đầu ngõ làm bóng mát trưa hè, có nhà cho leo trên bờ giậu, bờ tường hay cành cây khô đều được.
Chẳng mấy chốc hạt mướp tách vỏ nảy mầm xanh, ngó mắt non ra ngắm bờ ao mát lành. Thấm thoắt, giàn mướp đã xanh rợp, mỡ màng. Cha bảo giống này không nên chăm tốt quá sẽ nuôi lá nhiều, ra ít quả. Có năm mẹ chăm tốt quá lại phải tỉa bớt lá, rồi một sớm mai, những nụ xinh đầu tiên màu xanh non như chùm bi nhỏ có mũ nhọn trên đầu đã hé mắt, bâng khuâng những chùm hoa nở vàng đầy giàn. Màu hoa vàng tươi như những ngôi sao rơi xuống mặt ao lấp lánh. Giàn hoa mướp vàng cùng đàn bướm ong luôn rộn ràng vui vẻ. Mướp mau lớn thật. Chỉ một tuần, cây mướp đã thò tay ra ngoài bám chặt và vươn xa. Lá mướp xoè quanh, rung rinh như những bàn tay đang vẫy gió. Giàn mướp xanh rợp mẹ ngắt bớt ngọn đem luộc, hái những nụ xanh nấu canh cua đầu mùa cùng vài chùm hoa thiên lý thơm mát. Năm nào nhà tôi cũng trồng mướp hương. Quả mướp hương tuy nhỏ nhưng có vị thơm ngọt. Mẹ bảo, quả cứ bằng chuôi liềm, vỏ có nhiều đường gân nổi lên ăn là vừa, không nên để to quá, da đã nhẵn hạt cứng, có xơ ăn không ngọt.
Trưa hè, tôi ngắm nhìn những quả mướp soi bóng xuống mặt ao mà thấy thích thú vô cùng. Yêu sao những tháng năm tuổi thơ dưới giàn mướp quê nhà năm nào cũng sai trĩu quả. Ăn không hết mẹ ngắt đem chợ bán kèm với gánh rau. Mấy chị em ngóng mẹ về chợ để được quà là cái bánh đa, bánh đúc hay gói kẹo bột hình con cá. Thật hạnh phúc và vui vẻ. Trưa hè nóng bức, trong bữa cơm mùa gặt có nồi canh cua nấu rau đay, mồng tơi pha quả mướp hương, vài chùm hoa lý ăn cùng cà pháo muối giòn. Thật là ngon đúng điệu, nồi cơm chả mấy chốc hết vèo, đến cơm cháy nồi cũng cạo sạch.
Giàn mướp cứ âm thầm trổ hoa như vậy từ đầu hè cho đến cuối thu mới tàn. Lũ trẻ chúng tôi hay chơi dưới giàn hoa mướp của bác hàng xóm. Những bông hoa nhỏ rụng đầy như đốm nắng. Ngó lên chỉ thấy mặt trời màu xanh qua những vạt lá mướp phủ đầy giàn.
Tất cả rồi cũng đi qua. Những đứa trẻ năm nào giờ đã thành người lớn, nhưng có lẽ không thể nào quên trò vui thuở ấy dưới giàn mướp hoa vàng. Trò giấu gai, ô ăn quan, chơi nhảy dây, chơi chuyền và phổ biến nhất là trò chơi đồ hàng có sự góp mặt của những chùm hoa mướp. Lá mướp cũng được hái để trải ra làm nơi bán và đựng hàng hoá của bọn trẻ chúng tôi. Niềm vui tuổi thơ làm sao kể xiết. Mùi hương vấn vương cùng màu hoa vàng giản dị vẫn theo bước tôi đi./.
Vũ Lệ Ngân Hương
Xem thêm bình luận