Trong thời đại 4.0 bùng nổ, mạng xã hội (MXH) đã trở thành “món ăn tinh thần” không thể thiếu của đại bộ phận giới trẻ. Thần tốc vượt qua các nền tảng MXH khác, TikTok đang “hớp hồn” giới trẻ bởi những video có thời lượng ngắn, hình ảnh bắt mắt với nhạc nền hay… Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố tích cực, giải trí thì vẫn còn đó những mặt trái, hệ lụy xấu gây tác động tiêu cực lên giới trẻ từ nền tảng này.
Những video nhảm nhí, phản cảm đang đầu độc giới trẻ. Ảnh: Đ.K.C
Quá nhiều nội dung độc hại
Thử tạo một tài khoản TikTok với năm sinh 2010 (13 tuổi) từ một số điện thoại mới, trên một chiếc điện thoại thông minh mới (chưa từng cài đặt TikTok trước đó) để tìm hiểu về cách mà nền tảng này đề xuất nội dung, người viết thật bất ngờ sau 1 phút sử dụng. Bởi lẽ, dù tài khoản vừa tạo không tìm kiếm bất kỳ nội dung nào, chỉ xem các video được đề xuất từ mục Dành cho bạn (For you) nhưng hàng loạt nội dung về cờ bạc, lô đề, mê tín dị đoan… liên tục được TikTok đề xuất. Càng quan ngại hơn khi nền tảng này còn gợi ý nhiều video chứa nội dung hở hang, nhạy cảm với nhiều hình ảnh, biểu cảm 18+, không phù hợp với độ tuổi tài khoản này thiết lập.
Người viết lại tiếp tục sử dụng một điện thoại khác có cài đặt ứng dụng TikTok, nhưng không thiết lập tài khoản, vẫn có thể dễ dàng tiếp cận các video trên nền tảng này. Chính điều này đang tạo ra một lỗ hổng lớn trong việc quản lý người dùng cũng như phân phối nội dung.
Có thể thấy, bên cạnh những nội dung chia sẻ kiến thức, lan tỏa những thông điệp tích cực về cuộc sống, góc nhìn bổ ích thì phần lớn nội dung trên TikTok đều độc hại với người dùng, đặc biệt là giới trẻ. Nếu như Facebook, YouTube phân phối nội dung tự động, hoặc gợi ý thụ động thì TikTok lại do thuật toán phân phối nội dung. Tức là nó sẽ ưu tiên đưa nội dung kiểu giật tít, câu view (lượt xem) để thu hút người dùng, bất kể đó là thông tin tốt hay độc hại để tạo thành trend (xu hướng). Theo đó, đã có không ít trend độc hại, nguy hiểm từ nước ngoài được thuật toán này gợi ý làm ảnh hưởng lớn đến giới trẻ: nhảy trước xe tải, thử thách độc hại, bùa ngải mê tín, nhịn thở để kiểm tra sức khỏe lá phổi…
Chưa dừng lại ở đó, nền tảng này còn chung tay phát tán những tin giả liên quan đến đời sống, khiến giới trẻ u mê, hoài nghi trước những luồng thông tin thật; các hoạt động lừa đảo, buôn bán, kinh doanh ảo, quảng cáo sai sự thật… cũng lợi dụng nền tảng này mà mọc lên như nấm sau mưa và phần lớn đều nhắm vào giới trẻ.
Không chỉ vậy, các thế lực thù địch còn xem nền tảng này là “mảnh đất màu mỡ” để tung tin giả, tin sai sự thật, xuyên tạc những vấn đề nóng, nổi cộm của đất nước… nhằm chống phá Đảng, Nhà nước. Với suy nghĩ, tư duy non nớt, thiếu bản lĩnh chính trị, kiến thức về chính trị, đời sống còn nông cạn… vô tình giới trẻ bị kẻ xấu lợi dụng, dắt mũi lúc nào không hay từ nền tảng độc hại này.
Không để TikTok ảnh hưởng đến tâm lý giới trẻ
Mới đây, đại diện Cục Phát thanh - Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin - Truyền thông) đã chỉ ra 6 vi phạm của nền tảng này tại Việt Nam. Các sai phạm gồm: không có các biện pháp kiểm soát hiệu quả những nội dung vi phạm liên quan đến chính trị, chống phá Đảng, Nhà nước, tin giả, nội dung nhảm nhí, độc hại, thậm chí gây nguy hiểm với trẻ em; việc sử dụng thuật toán phân phối nội dung tự động để tạo trend nhằm phát tán những nội dung giật tít, câu view, gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng và giới trẻ; không có biện pháp kiểm soát hiệu quả để ngăn chặn hoạt động kinh doanh, buôn bán, quảng cáo hàng giả, hàng nhái, thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc; không quản lý hoạt động của các idol (thần tượng) TikTok nên để nhiều idol có xu hướng sản xuất những nội dung nhảm nhí, thiếu văn hóa...
Những vi phạm trên đã gióng lên hồi chuông cảnh báo để phụ huynh vào cuộc, giám sát chặt chẽ hơn thời gian sử dụng các thiết bị điện tử của giới trẻ, trẻ vị thành niên tại nhà. Theo khuyến cáo của các chuyên gia về công nghệ, phụ huynh có thể giữ an toàn cho con em khi sử dụng TikTok bằng việc cài đặt bảo mật để giới hạn lượng thông tin mà con chia sẻ. Trường hợp nếu con tạo clip, phụ huynh cần đảm bảo đoạn video đã được xem xét kỹ trước khi trẻ tải lên để không chứa nội dung tiêu cực hoặc gây hiểu lầm. Với trẻ dưới 13 tuổi muốn dùng ứng dụng, người lớn cần lưu ý đến phần dành riêng cho nhóm tuổi này, bao gồm các tính năng bổ sung về quyền riêng tư và an toàn. Đặc biệt, các bậc phụ huynh cần lưu ý về việc thu thập dữ liệu của TikTok. Cha mẹ nên giúp con biết mình đang chia sẻ những gì và tác động đối với chúng.
Với giới trẻ, Gen Z cần biết gạn đục khơi trong khi tiếp cận các nền tảng MXH, đặc biệt là TikTok; hãy học hỏi những điều hay, lan truyền những video tích cực, giàu giá trị nhân văn và tẩy chay, nói không với những video nhảm nhí, xấu độc. Các bạn trẻ cần tách bạch, học cách cân bằng giữa cuộc sống thực và thế giới ảo; biết chọn lọc thông tin tiếp cận để tránh những tác động tiêu cực không đáng có đến tâm lý, sức khỏe, cuộc sống.
MAI KHÔI
Xem thêm bình luận