Thứ năm, 25-12-25 08:21:41
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

NSƯT Diệu Hiền: Kỳ nữ đất Bạc Liêu xưa

Báo Cà Mau

Quê hương Bạc Liêu đã sản sinh ra những tài năng sân khấu cải lương, đặc biệt trong đó có kỳ nữ Diệu Hiền. Nghệ sĩ ưu tú (NSƯT) Diệu Hiền tên thật là Lâm Thị Hiền, sinh năm 1945 tại Bạc Liêu. Dù gia đình vốn không có truyền thống hát cải lương, nhưng bằng tình yêu và tài năng đặc biệt của mình, bà đã trở thành “Đệ nhất đào võ cải lương” từ những năm 60 của thế kỷ trước. Đến nay, dù ít khi xuất hiện trực tiếp trên sân khấu, nhưng hình ảnh NSƯT Diệu Hiền vẫn sống mãi trong lòng người hâm mộ.

NSƯT Diệu Hiền. Ảnh: T.L 

Xuất thân trong một gia đình nghèo, đông anh em lại sớm mồ côi cha, nên mới mấy tuổi đầu NSƯT Diệu Hiền đã theo mẹ tha hương cầu thực tận Sài Gòn. Bà đến với cải lương như một duyên nghiệp. Niềm đam mê cải lương của mẹ, tình yêu bộ môn nghệ thuật mới thôi thúc bà quyết tâm đi theo đoàn hát. Nhà nghèo không có tiền đi học, nhưng để có thể ca hát, bà đã đứng bên ngoài lớp để học chữ cho kỳ được. 14 tuổi, Diệu Hiền trốn mẹ theo đoàn hát. Đầu tiên bà theo đoàn Hoa Lan - Xuân Liễu, rồi được nghệ sĩ Hoàng Nô phát hiện năng khiếu khi đến Hoa Sen. Cơ hội đến khi năm 15 tuổi, Diệu Hiền “bị ép” vào vai chính khi cô đào chính của đoàn không hát. Năm 1960, với vai nữ điệp viên trong vở Người thám tử già, cô đào nhỏ tuổi Diệu Hiền lọt vào “tầm ngắm” của các ông bầu tầm cỡ đất Sài Thành. Đặc biệt, vở Sinh dưỡng đạo đồng do Diệu Hiền hát chính phải tái diễn gần nửa tháng tại rạp Hưng Đạo - một rạp hát cải lương lớn nhất Sài Gòn bấy giờ. Mang trong mình 3 dòng máu: Việt - Ấn - Hoa đã cho NSƯT Diệu Hiền một vẻ đẹp vừa rắn rỏi lại vừa đằm thắm. Vẻ đẹp ấy đã giúp bà thuận lợi khi vào các vai nữ tướng. Năm 1961, Diệu Hiền về đoàn Thống Nhất của danh ca Út Trà Ôn. Người thầy thứ hai này đã cho Diệu Hiền những vai diễn để đời: Triệu Thị Trinh trong vở Nhụy Kiều tướng quân, Bùi Thị Xuân trong vở Nữ tướng cờ đào. Từ đây, cô đào chưa đầy 10 tuổi nghề Diệu Hiền trở thành “Đệ nhất đào võ cải lương” sánh ngang với “Đệ nhất đào độc” Trương Ánh Loan. Nói đến tài năng của Diệu Hiền, NSND Thanh Tòng từng ví von: Đoàn cải lương Sài Gòn 2 từ hàng thứ mười mấy lúc bấy giờ, nhưng qua vở Nữ tướng cờ đào do bà thủ vai chính mà đến năm 1988 đã đứng hàng đầu doanh số.

Ngoài tài năng diễn xuất thì NSƯT Diệu Hiền còn sở hữu một giọng ca rất đặc biệt, đến nay chưa có ai học được. Soạn giả - NSND Viễn Châu nhận xét: đó là một giọng ca “lạ”. Thật vậy, giọng ca của bà có chất ai oán, nhưng lại cao vút và đầy nộ khí, làm nên chất bi tráng khi vào vai võ tướng. Khán giả thế hệ trước vẫn còn nhớ những bài vọng cổ mà NSƯT Diệu Hiền từng thể hiện thành công như: Đời mưa gió, Tiếng còi trong sương đêm… với những danh ca như Út Trà Ôn, Minh Cảnh, Tấn Tài… hay như Trụ vương thiêu mình, Tần Huỳnh khóc bạn… Trong bài tân cổ giao duyên Lối về xóm nhỏ với việc khai thác chất bi của thanh nặng trong xuống câu vọng cổ có thể xem như một sáng tạo mới của bà.

Cũng như nhiều nghệ sĩ lão thành khác, đời sống của NSƯT Diệu Hiền không lấy gì làm đầy đủ. Tuy nhiên, bà vẫn luôn cảm ơn tổ nghiệp đã giúp mình có thể trả hiếu cho mẹ, đỡ đần được gia đình. 70 tuổi, dù phải chống chọi với bệnh tật nhưng bà vẫn lạc quan yêu đời. Bà vẫn say mê với nghề nghiệp và mong mỏi có thể truyền dạy kinh nghiệm sân khấu cho lớp trẻ.

TRẦN PHONG (tổng hợp)

Chùa Rạch Cui - biểu tượng của đoàn kết và sum họp

Giữa không gian sông nước hiền hoà của xã Khánh Bình, chùa Rạch Cui hiện lên như một dấu son đặc biệt trong đời sống văn hoá tâm linh của đồng bào Khmer Cà Mau. Không chỉ là ngôi chùa Nam tông mang giá trị kiến trúc truyền thống, Rạch Cui còn là nơi ghi dấu lịch sử cách mạng hào hùng, in đậm tinh thần đoàn kết Kinh - Khmer - Hoa trên vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc.

79 thí sinh tham gia Liên hoan Đờn ca tài tử học đường

Tối 19/12, tại Trung tâm Văn hoá tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Liên hoan Đờn ca tài tử học đường tỉnh Cà Mau năm 2025.

Tập huấn xây dựng mô hình trải nghiệm Nhạc trống lớn của người Khmer

Sáng 19/12, tại Nhà sinh hoạt văn hoá ấp Cây Khô, Xã Hồ Thị Kỷ, Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam phối hợp Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm Nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Dự buổi tập huấn có Tiến sĩ Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam.

Trưng bày triển lãm “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”

Sáng 15/12, Bảo tàng tỉnh Cà Mau phối hợp với Đảng uỷ, UBND xã An Trạch và Trường THCS Võ Nguyên Giáp tổ chức khai mạc trưng bày triển lãm chuyên đề “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”.

Một thời hoa lửa

U Minh Hạ mùa sa mưa. Trong cái nắng mới cố xiên mình qua những đám mây đen nặng oằn chực chờ trút xuống, thoang thoảng mùi bông tràm nở muộn.

Biểu tượng hoa cau trong văn hoá Khmer

Hoa cau, biểu tượng thiêng liêng trong hôn lễ của người Khmer, được xem là thước đo phẩm hạnh, phản ánh giá trị văn hoá độc đáo.

Trao thưởng các tác giả đạt Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V

Chiều 12/12, UBND tỉnh Cà Mau tổ chức Lễ trao Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V. Dự lễ có đồng chí Phạm Văn Thiều, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh và đồng chí Ngô Vũ Thăng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Điểm đến giàu tiềm năng du lịch văn hoá - tín ngưỡng

Toạ lạc tại xã Hưng Hội, chùa Soryaram (chùa Giữa) đã tồn tại gần một thế kỷ và vẫn gìn giữ nguyên vẹn vẻ đẹp kiến trúc cổ truyền, lộng lẫy. Không chỉ là nơi sinh hoạt tôn giáo của đồng bào Khmer, chùa còn là không gian văn hoá đặc sắc, hội tụ nhiều giá trị truyền thống, tạo tiềm năng lớn để phát triển du lịch văn hoá - tín ngưỡng.

Tục thờ Môn thần của người Hoa

Trong tín ngưỡng dân gian của cộng đồng người Hoa tại Cà Mau, tục thờ Môn thần là nét văn hoá đặc sắc, gắn liền với quan niệm về sự an cư, bảo hộ và trấn áp tà khí.

Sắc màu văn hoá Khmer qua Lễ Cầu an

Hằng năm, sau Tết Chôl Chnăm Thmây, đồng bào Khmer tại các phum - sóc trên địa bàn tỉnh Cà Mau lại hân hoan tổ chức Lễ Cầu an (Panh Kom San Srok), một trong những nghi lễ truyền thống quan trọng nhất.