Phát huy vai trò của thiết chế văn hóa trong xây dựng nông thôn mới

Trong xây dựng nông thôn mới (XDNTM) các thiết chế văn hóa xã và nhà văn hóa ấp đóng vai trò quan trọng. Thế nhưng, hiện nay đang tồn tại một nghịch lý: nơi chưa được đầu tư xây dựng thì phải mượn nhà dân, hội trường xã để làm điểm sinh hoạt, họp hội; còn nơi có thì không phát huy hết công năng…

Bà Lương Nhiên Em, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Phú Đông (huyện Phước Long) cho biết: “Hiện nay xã Vĩnh Phú Đông có 1 thiết chế văn hóa xã và 10/11 ấp có nhà văn hóa. Các cơ sở văn hóa này khi đi vào hoạt động đã góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho người dân và đặc biệt là tuyên truyền, vận động người dân tham gia XDNTM, cũng như thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước… Thế nhưng, thiết chế văn hóa xã và một số nhà văn hóa ấp được đầu tư xây dựng khang trang, song chưa phát huy hết công năng của nó”.

Thiết chế văn hóa xã Vĩnh Phú Đông (huyện Phước Long) được đầu tư xây dựng khang trang nhưng rất ít được sử dụng. Ảnh: C.L

Theo ghi nhận của chúng tôi, những năm qua, các địa phương đã quan tâm huy động nhiều nguồn lực đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa xã, nhà văn hóa ấp giúp người dân có nơi sinh hoạt văn nghệ, thể dục - thể thao, hội họp… để nâng cao đời sống tinh thần, gắn kết tình làng nghĩa xóm, phát huy truyền thống ở địa phương, nhất là hoàn thành tiêu chí trong XDNTM… Tuy nhiên, hiện nay các hoạt động, phong trào diễn ra ở những nơi này vẫn chưa thu hút được sự tham gia nhiệt tình của người dân. Minh chứng cụ thể là chỉ khi được gọi đến họp bàn về vấn đề có liên quan, hay liên hệ khi có việc cần thì người dân mới đến nơi này. Bên cạnh đó, tuy được đầu tư xây dựng khá khang trang, được trang bị các thiết bị âm thanh, ti-vi trị giá hàng chục triệu đồng, nhưng chúng chỉ được sử dụng trong những lần hội họp, sinh hoạt của các hội, đoàn thể ở cơ sở. Điều đó chứng tỏ gần như mọi người không quan tâm đến việc tìm tới các thiết chế văn hóa, nhà văn hóa trên địa bàn để vui chơi, giải trí. Không chỉ vậy, việc trông coi, gìn giữ các trang thiết bị này vẫn còn bỏ ngỏ, mỗi nơi làm mỗi cách. Có nơi giao cho trưởng ấp, bí thư, có nơi thì giao cho một hộ dân nhà gần đó, với nhiệm vụ chính chỉ là… giữ chìa khóa cổng!

Cũng như Vĩnh Phú Đông, Châu Thới cũng được huyện Vĩnh Lợi chọn làm xã điểm trong XDNTM. Các ấp trong xã đều làm tốt công tác vận động người dân hiến đất xây dựng nhà văn hóa, nên 10 ấp trong xã đều đã có nhà văn hóa. Tuy nhiên, khi xây dựng xong, các nhà văn hóa ấp rất ít được sử dụng.

Nơi có nhà văn hóa ấp thì không phát huy tác dụng, ngược lại, nơi cần thì chưa được đầu tư xây dựng. Điển hình là xã Châu Hưng A (huyện Vĩnh Lợi) hiện có 8 ấp chưa có nhà văn hóa. Vì thế, mỗi lần hội họp là phải mượn nhà dân, hay hội trường của xã, rất bất tiện. Khó khăn là vậy, nhưng nhờ làm tốt công tác tuyên truyền nên các tiêu chí trong XDNTM luôn nhận được sự đồng thuận tham gia nhiệt tình của người dân. Nhờ vậy, hiện nay xã đã đạt được 12/19 tiêu chí.

Trước nghịch lý này, ông Mai Hữu Đức (ấp Bà Chăng A, xã Châu Thới, huyện Vĩnh Lợi) chia sẻ ý kiến: “Nên tổ chức các buổi chiếu phim tư liệu, giới thiệu về các mô hình kinh tế hay… vào mỗi cuối tuần ở các nhà văn hóa ấp. Đồng thời, phối hợp với ngành chức năng tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật nông nghiệp cho người dân tại đây, như vậy mới có thể phát huy được hiệu quả của nhà văn hóa”.

Thiết nghĩ, đó cũng là một cách làm hay để các thiết chế văn hóa, nhà văn hóa ở cơ sở không còn tình trạng thường xuyên “cửa đóng then cài” như hiện nay. Bên cạnh đó, đối với những nơi còn thiếu cơ sở vật chất văn hóa thì trong khi chờ được đầu tư xây dựng, nên tận dụng các cơ sở vật chất tại chỗ, bởi theo kinh nghiệm của xã Châu Hưng A, nếu biết tận dụng các cơ sở vật chất tại chỗ vẫn có thể phát huy được tính hiệu quả trong công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia vào các phong trào, nhất là phong trào XDNTM ở địa phương.

Chí Linh